SOBA NASIL ZEHİRLER?Zehirlenme fosil yakıt denilen (Kömür, odun, petrol ürünleri vb.) yakıtların eksik yanması ve ortamdaki oksijenin azalmasından kaynaklanmaktadır. Yeterli yanmayan odun, kömür gibi yakıtlardan CO olarak bilinen karbonmonoksit gazı çıkar. Özellikle tıkalı bacalarda, ters rüzgar veya lodos rüzgarının olduğu zamanlarda bu sızma artar. Karbonmonoksit gazı burun ve ağız yoluyla akciğerlere girer. Burada temizlenen kana bu gaz yapışır. Kan oksijen taşıyamaz. Solunum yetmezliği ve boğulmayla ölüm meydana gelir.
"CO" KARBONMONOKSİT GAZI SADECE İYİ YANMAYAN KATI YAKITLARDAN MI ÇIKAR?Sigara içen kişilerde kandaki karboksihemoglobin (HbCO) seviyeleri %5-10 civarında artar ve kronik CO alımının, bu kişilerde görülen damar sertliği ve damar hastalıklarının en önemli nedeni olduğu bilinmektedir. Yanlış yapılmış ve bozuk her tür ısıtma sistemleri, kapalı ortamda meydana gelen yanmalar (açık ocaklar, bacasız kömür sobaları, doğalgaz/LPG"li şofben ve kombiler, bacasız gaz sobaları (Gazlı Japon Sobaları, LPG Tüplü Isıtıcılar) gibi..) özellikle kapalı garaj, park binaları, feribotlar, motor onarım ve bakım işleri tehlikelidir.
ZEHİRLENMEDEKİ ŞİKAYETLER Baş ağrısı, baş dönmesi, bulantı, kusma, üst solunum yolu hastalığı (nezle, grip benzeri şikayetler) Çarpıntı ve kulak çınlaması, dalgınlık, genel bitkinlik ve halsizlik, bazen göğüs ağrısı yakınmaları.
SOBA ZEHİRLENMESİNDE NELER YAPILMALI?Mutlaka 112 Hızır Acil aranarak adres ve durum ile ilgili net bilgiler verilmesi organize edilmeli. Zehirlenmeye maruz kalınan alanın hızlı havalandırılması sağlanmalı. Zehirlenmeye maruz kalan kişiler temiz havadar bir ortama alınmalı. Ağız ve burun yolu kontrol edilerek havalanmaya engel durum var mı kontrol edilmeli. Hemen oksijen temin edilmeli. Başı hafif yan yatırılarak nefes yolunun dil nedeniyle kapanması engellenmeli.
SOBA VE BACALARLA İLGİLİ ALINACAK TEDBİRLER: Bacalar standartlara uygun ve yalıtımlı olmalı. Dumanın geri tepmesini önlemek için bacaların en üst noktasının çatının en üst noktasından 1m. daha yüksekte olması sağlanmalı ve baca şapkası mutlaka takılmalı, zira tıkalı soba borusu zehirlenme riskini arttırır. Soba borularını yılda en az 1 kez temizletilmeli. Sobayı üstten yakın iyi ısınmayan ve alttan yakılan kömür sobalarında karbon monoksit zehirlenmesi riski artacağından soba tutuşturulurken yakıtın üstten yanması sağlanmalı... Sobayı yakarken aşırı doldurmayın. Sönmekte olan sobaya asla tutuşması güç yakıtlar konulmamalı. Yatmadan önce sobaya kesinlikle yakıt konulmamalı, sobanın bulunduğu yer havalandırılmalı, meteoroloji dikkate alınmalı. Çünkü "Lodos" diye esen rüzgarlar kışın hava sıcaklıklarını yükselterek özellikle gece yanan sobalardan çıkan gazların bacada yükselip çıkmasını engeller. Sobalar yatmadan önce mutlaka söndürülmeli. Ölüm uykusu
