Yaşa takılanlar kendilerine emeklilik yolunu açacak yeni düzenlemeyi heyecanla bekliyor. Ancak bazı sigortalılar, EYT yasasının çıkmasına rağmen yıl ve yaş şartını tamamladığı halde yeterli primi bulunmadığı için emekli olamayacak. Borçlanmayla ya da çalışarak emeklilik primini tamamlayamayacak kişilere, toplu ödeme alma imkanı bulunuyor. Sosyal Güvenlik Kurumu'na başvuranlar, birikmiş primlerini toptan geri alabiliyor. Vefat halinde ise hak sahibi yakınlarına bu imkan sağlanıyor. İşte bu konuda merak edilen soruların yanıtları:
HANGİ ŞARTLAR ARANIYOR?
SSK ve Bağ-Kur'luların toplu para alabilmesi için sigortalı olarak çalışmaması ya da kendi işini yürütüyor olmaması gerekiyor. Ayrıca yıl ve yaşı tamamlamış bulunması şart.
PRİMLER NASIL GERİ ALABİLİR?
Emeklilik için gerekli prim ödeme gün sayısını dolduramayanlar bağlı bulunulan sosyal güvenlik merkezine ya da il müdürlüğüne yazılı talepte bulunmaları halinde ödemiş oldukları prim tutarlarını toplu bir şekilde iade alabiliyor.
İADE NEYE GÖRE HESAPLANIYOR?
SSK'lılar (4A) için 2008'den önce kendi adına ödenen hem işçi hem de işveren primi, 2008'den sonra ise sadece işçi primleri geri ödeniyor. Bağ- Kur'lulara (4B) tarih ayrımı yapmadan ödedikleri tüm primler geri veriliyor. Bu primler sadece malullük, yaşlılık ve ölüm sigortaları için olanlardan oluşuyor. Sigortalının, varsa hizmet borçlanmaları ile isteğe bağlı sigorta primleri de dahil ediliyor. Kısa vadeli sigorta kolları ile genel sağlık sigortası primleri toptan ödeme yoluyla ödenmiyor.
TUTARDA GÜNCELLEME OLUYOR MU?
Evet güncelleme oluyor. Başvuru tarihine kadar geçen yıllar için güncelleme katsayısı ile hesap yapılıyor.
ÖLEN KİŞİLERİN YAKINLARI ALABİLİR Mİ?
Vefat eden sigortalıların hak sahiplerine ölüm aylığı bağlanabilmesi için en az 1800 gün malullük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primi veya 4/1-(a) sigortalıları için, her türlü borçlanma süreleri hariç en az 5 yıldan beri sigortalı bulunup, toplam 900 gün malullük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primi bildirilmiş olması gerekiyor. Bu şartlar sağlanmadığı için ölüm aylığı alamayan hak sahipleri, başvuru yapıp prim tutarlarını toplu olarak iade alabiliyor. Örneğin; Bağ-Kur'lu bir kişi öldüğünde 1500 prim günü bulunuyorsa bu kişinin hak sahibi ölüm aylığı alamıyor. Ancak söz konusu 1500 gün için ödenen primleri topluca alabiliyor.
TOPTAN ÖDEMEYİ ALAN, İADE EDİP PRİMLERİ YENİDEN İHYA EDEBİLİR Mİ?
Toptan ödemeyle hizmetleri tasfiye edilenlerden, yeniden bu kanuna tabi olarak malullük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primi bildirilmiş olanlar, başvuru yaparsa, aldıkları toptan ödemenin ödeme tarihi ile yazılı istek tarihi arasında geçen yıllar için her yılın gerçekleşen güncelleme katsayısı ile güncellenerek bulunan tutarı, tebliğ tarihini takip eden ayın sonuna kadar ödemeleri halinde, bu hizmetler ihya ediliyor.
