OCAK, tüm emekliler için zam ayı. Zam oranı mevzuata göre SSK ve Bağ- Kur emeklilerinde 15.40, memur emeklilerinde yüzde 16.48 çıkarken, refah payı düzenlemesiyle yüzde 30'a çıkartılıyor. Taban aylık ödemesi de yasal düzenlemeyle 3 bin 500 liradan 5 bin 500 liraya yükseltiliyor. Ancak bu artışların nasıl uygulanacağı, dul ve yetimlere nasıl yansıyacağı konusunda pek çok soru var. Bu soruların yanıtları şöyle:
■ Yeni maaşlar nasıl hesaplanacak?
Önce tüm maaşlara zam oranı yansıtılacak. Bu oran, tüm emeklilerde yüzde 30 olacak. Her ay verilen ve maaşın yüzde 4'ü (4 bin 66 liranın altındaki aylıklar için yüzde 5) oranındaki ek ödeme de yeni maaş üzerinden hesaplanarak ödenecek. Örneğin; 10 bin lira maaşı olan emekliye 400 lira da ek ödeme olmak üzere 10 bin 400 lira veriliyordu. Şimdi emekli yüzde 30 zamla 13 bin liralık yeni aylık üzerinden 520 lira ek ödeme verilecek, toplam ödeme 13 bin 520 lira olacak.
■ 5 bin 500 lira düzenlemesi kimleri kapsıyor?
Ocak ayı zam oranının yansıtılmasının ardından ek ödeme dahil aylığı 5 bin 500 liranın altında olanları kapsıyor. Bu aylıklar 5 bin 500 liraya tamamlanarak ödenecek.
■ Ocak artışı 5 bin 500 liranın üzerine mi eklenecek?
Hayır. Önce zam oranı yansıtılacak. 5 bin 500 lira formülü, çıkan zam sonrası ortaya çıkan yeni maaş 5 bin 500 liranın altındaysa devreye girecek.
■ Ek ödeme dahil 5 bin lira olan maaş ne şekilde artacak? 5 bin liraya yüzde 30 artış uygulanacak. Yeni maaş 6 bin 500 liraya çıkacak. 5 bin 500 liralık taban aylık tutarının üzerine çıkıldığı için ekstra bir artış yapılmayacak.
■ Ayda 4 bin 200 lira alıyordum. Taban aylık düzenlemesinden yararlanacak mıyım? 4 bin 200 liralık ödeme yüzde 30 zam yansıtılınca 5 bin 460 liraya yükselecek. Çıkan rakam 5 bin 500 liranın altında olduğu için aylık 40 lira da ilave ödeme yapılacak.
■ Maaşım ek ödeme dahil 2.905,72 liraydı. Ama 3 bin 500 lira ödeniyordu. Yeni maaş 3 bin 500 liradan mı hesaplanır? Yüzde 30 zam oranı kök maaşınız olan 2 bin 905 liraya yansıtılacak. Yeni maaşınız 3 bin 777 lira 44 kuruşa çıkacak. Bu tutar 5 bin 500 liranın altında olduğu için aylık bin 722 lira ilave ödeme yapılacak.
■ 3600 gün ile emekli olanlara da en az 5 bin 500 lira mı ödenecek? Evet. Tüm emekliler için taban aylık ödemesi 5 bin 500 liraya yükseliyor.
DUL VE YETIME NASIL YANSIR?
■ Dul ve yetim maaşları ne kadar artacak?
Ölüm aylıklarına da yüzde 30 oranında zam yansıtılacak.
■ Ölüm aylığı da 5 bin 500 liraya mı çıkacak?
Alt sınır aylığındaki 5 bin 500 lira sınırı dosya bazında uygulanacak. Ölen sigortalıdan dolayı dul veya yetim aylığı alanlar, bu uygulamadan hisseleri oranında yararlanacak. Örneğin; yüzde 50 hissesi olan dul eşin ölüm aylığı 2 bin 750, yüzde 75 hissesi olanın ölüm aylığı da 4 bin 125 liradan az olamayacak. Yüzde 25 oranında ölüm aylığı alan çocuğa ise bin 375 liradan az ödeme yapılamayacak.
■ Dul ve yetimlere de ilave ödeme mi olacak?
Aylıklara yüzde 30 zam oranı yansıtılacak. Ortaya çıkan yeni aylık, hisseye göre olan taban aylıktan az ise ilave ödeme yapılacak. Örneğin; yüzde 50 oranında ölüm aylığı alan ve eline 2 bin lira geçen kişiye, önce yüzde 30 zam (2.000 TL x % 30) yansıtılacak. 2 bin 600 liralık aylık ödemesi 150 lira ilave ödemeyle
