Son günlerde spekülasyonlar ve ABD'nın Türkiye'yi köşeye sıkıştırmaya çalışması nedeni ile dolar, altın ve euro'da aşırı oynaklıklar oluştu. Uzmanlar bu durumun geçici olduğunu ve fiyat dengesinin yakında sağlanacağını belirttiler. Uluslararası piyasalarda altının ons değeri uzun zamandır ilk defa 1200 dolara kadar geriledi. Gram altın fiyatı ise dolardaki dalgalanmadan dolayı değişiklik gösteriyor.
ALTIN FİYATLARI
Ons Altın Fiyatı: 1212,39 Dolar
Gram Altın Fiyatı: 204,44 TL
Çeyrek Altın Fiyatı: 329,09 TL
Tam Altın Fiyatı: 1312 TL
Amerikan doları talebini destekleyen ek bir ABD faiz oranı artırımına dair beklentiler ile bu hafta, altın fiyatları güçlü dolar karşısında kırılganlığını koruyacak gibi görünüyor
Önümüzdeki haftanın ekonomi takviminde majör pek fazla olay yok, ancak haftanın en yakından izlenecek olan ABD verileri olarak Temmuz ayı tüketici fiyatlarına dair güncellemeler takip edilecek.
Altın fiyatları Cuma günü, ABD iş büyümesinin Temmuz ayında beklenenden daha yavaş gelmesi ile yükseldi. İşgücü piyasası koşulları daralmayı sürdürdü.
Aralık ayı altın vadeli işlemleri %0,15 artışla 1.221,9 dolar oldu. Kıymetli maden haftayı dördüncü ardışık kaybı olarak %0,69 düşüşle bitirdi.
İş büyümesindeki durgunluğa rağmen, istihdam raporu Fed'in bu yıl iki ek artırım daha yapma beklentilerini destekledi.
Fed Çarşamba günü faiz oranlarını sabit tuttu ancak Eylül ve Aralık ayında artırım yapılma planına sadık kalınacağına işaret ederek, ABD ekonomisinin güçlü olduğunu söyledi.
Amerikan Doları'nın diğer 6 majör döviz karşısındaki performansını ölçümleyen Amerikan dolar endeksi, Cuma günü 95,03 seviyesindeydi. Endeks hafta bazında %0,53 kazandı.
Yüksek oran beklentileri, oranlar arttığında getiri sağlayan varlıklarla rekabet ederken zorluk yaşayan altın için düşürücü etki yapmaya meyillidir. Güçlü bir ABD dövizi ise altını ve dolarla fiyatlanmış diğer emtiaları yabancı yatırımcılar için daha pahalı hale getirir.
Altın fiyatları güçlü dolar ve artan faiz oranlarının düşürücü baskısı ile bu yıl şimdiye kadar %7 civarında düşüş yaşadı. Yatırımcılar da hızlanan küresel ticari gerilimlere rağmen kıymetli madenden kaçınırken, bu durum altının güvenli liman statüsünü kaybetmiş olabileceğine işaret etti.
Öte yanda kıymetli maden işlemlerinde, gümüş %0,26 artışla 15,425 dolar olurken, haftalık kaybı %0,19 olarak gerçekleşti. Platin gün için %0,52 yükselişle 832,50 dolar iken, haftayı küçük değişimler ile bitirdi.
Baz metaller arasında, bakır gün içinde %0,53 artış yaşayarak 2,752 dolar ile bitirirken, haftalık kaybını %1,26 puana düşürdü.
Önümüzdeki hafta öncesi, Investing.com piyasaları etkilemesi muhtemel büyük gelişmeleri listeledi.
ALTIN NEDEN DEĞERLİ?
Tarihte bilinen kayıtlara göre Mısır hükümdarları zamanında M.Ö. 3200 yıllarında, altın darphanelerde eşit boyda çubuklar halinde çekilerek para olarak kullanıldı. Au Latince Aurum kelimesinden gelmektedir.
Peru'da M.Ö. 2000 yılına ait altın ziynet eşyaları kalıntılarına rastlanmış olup, Amerika kıtasındaki Aztekler ve İnkaların da altına tutkun oldukları bilinmektedir.
Altına önem veren eski medeniyetler arasında; Yunanları, İranlıları, Makedonyalıları, Asurluları, Sümerleri ve Lidyalıları saymak yerinde olur.
M.Ö. 550 yıllarında Lidya Kralı Krezos, altını para olarak (sikke) bastırmış ve altının para olarak basılması ile de ticaret artmıştır. Şehirler zenginleşmiş ve dünya yeni bir refah dönemine girmiştir.
Türk boylarında İskit ve Sormatların (M.Ö. 1000) milli kahramanları konu alan Altın toka yapımında ileri oldukları bilinmektedir. Dördüncü ve dokuzuncu yüzyıl aralarında ise altın kase, vazo işçiliğinde en güzel örnekleri vermişlerdir. Bu eserlerden bir kısmı New York, Morgan kolleksiyonunda teşhir edilmektedir. Türkler müslümanlığı kabul ettikten sonra altından eşya yapımını azaltmışlardır. Altın eşyayı sadece süs olarak kullanmışlardır.
ALTININ BULUNUŞU
Altın, dünyanın geniş bir bölümünde düşük konsantrasyonlarda bulunur. Yer küresinin tahminen 0,001 ppm (milyonda bir)ini teşkil eder. Kalaverit (Au2Te4), silvanit (Au2Ag2Te6) ve krennerit (Au8Te6) mineralleri olduğu gibi Bakır ve kurşun minerallerinde de eser miktarları bulunabilir. Volkanik kuvarsların içinde, akarsuların kumlu yataklarında toz ve külçe halinde bulunur.
ALTININ ELDE EDİLİŞİ
Altın cevherleri, "metalik altın ihtiva eden cevherler" ve "bileşikleri halinde altın ihtiva eden cevherler" olarak sınıflandırılır.
Metalik altın içeren cevherlerden altın elde etmek için altın içeren küçük kuvars parçaları öğütme değirmenlerinde Hamur haline getirilir. Bu Hamur içinde altın tanecikleri kolloidal halde dağılır. Buradaki ürün malgama tekniği ile ayrıştırılır. Malgamalanmış hamurun konsantrasyonu arttırılarak çok seyreltik Sodyum siyanür çözeltisiyle işlenir. Sodyum siyanür altın ile reaksiyona girerek kompleks bileşik meydana getirir:
4 Au + 8 NaCN + 2 H2O + O2 → 4 NaAu(CN)2 + 4 NaOH
Kompleks bileşikteki altın metalik çinko ile çöktürülür:
2 Na + 2 Au(CN)2 + Zn → 2 Au + Na2Zn(CN)4
Bu çökeltideki altın ve gümüş dışındaki maddeler, Kal metoduyla alınır. Gümüş de nitrik ve sülfürik asit etkisiyle çözülerek geriye saf altın kalır.
ALTININ BİLEŞİKLERİ
Altın bileşiklerinde +1 ve +3 değerlikli halde bulunur. Bütün bileşiklerinden kolayca metalik hale indirgenebilir.
Altının, AuCl, Au2S, AuCN gibi +1 değerlikli bileşikleri sulu çözeltilerde kararsız olup, +3 değere yükseltgenir veya metalik hale indirgenir. Bununla beraber sodyum ve potasyum siyanür ile verdiği kompleks tuzlarının sulu çözeltileri hazırlanabilir ve endüstride özellikle kaplamacılıkta kullanılır.
Organik tuzları da bilinmekte olup kararsızdırlar.
Altının +3 değerlikli bileşikleri genellikle kararlıdır.
AuCl3 su, Alkol ve eterde çözünür, fotoğrafçılıkta ve kaplamada kullanılır.
AuBr3 alkol ve eterde çözünür. Bazı kimyasal analizlerde kullanılır.
Altın hidroksit, Au(OH)3, ışığa karşı hassas kahverengi bir tozdur. Suda çözünmez, hidroklorik asit ve diğer asitlerde çözünür. Yaldız yapımı ve kaplamacılıkta kullanılır.
Altının organik bileşikleri genellikle dialkol tuzlarıdır. Bu tuzlar R2AuX şeklindedir. Burada R organik Molekül X ise halojen, kükürt, Azot veya oksijendir.
ALTININ KULLANILIŞI
Bugüne kadar yeryüzünden çıkarılan bütün altının yarıdan fazlası hükümetlerin ve merkez bankalarının elindedir. Gerek her ülkede Kağıt para emisyonunun güvencesi olarak, gerek milletlerarası bir ödeme aracı olarak eskiden beri büyük önem taşıyan altın, metalle çalışan zanaatçıların gözünde de değerini korumaktadır. Kuyumculukta altının genellikle gümüşlü, palladyumlu, bakırlı veya platinli alaşımları çok kullanılır.
Elektrik iletkenliği yüksek (bakırın yaklaşık %70'i oranında) olan ve kolayca kimyasal tepkimelere girmeyen altın en çok Elektrik ve Elektronik sanayilerde bağlantıların, terminallerin, baskı devrelerinin, transistörlerin ve yarı iletken sistemlerin kaplanmasında kullanılır. Üstüne düşen kızılötesi ışınların yaklaşık yüzde 98'ini yansıtarak geri çevirebilen ince altın levhalar, uzay elbiselerinin başlığındaki göz deliklerinde zararlı ışınlardan korunmayı ve sun'i uyduların yüzeylerinde sıcaklığın denetlenebilmesini sağlar. Büyük büro binalarının pencerelerinde de gene ince levhalar halinde altın kullanılması, yalnız estetik açısından değil, bu yansıtıcı yüzeyin çevreyle ısı alış-verişini büyük ölçüde azaltmasından kaynaklanır. Lal camlara parlak kırmızı rengini veren, camsı kütlenin içinde kolloidal halinde dağılmış olan çok az miktardaki altındır.Ancak insanlar çoğunlukla takı ve süs eşyası içinde kullanır.....
ALTININ ALAŞIMLARI
Altının bazı özelliklerini (kullanış gayesine göre) değiştirmek için çeşitli alaşımları yapılır.
Altın - gümüş alaşımları
% 75 altın, % 25 gümüş alaşımı yeşil renkte olup mücevher yapımında kullanılır.
% 40 altın % 60 gümüş alaşımı beyaz renkte ve serttir.
Altın-nikel alaşımı
Mücevher yapımında kullanılan beyaz altının esasını teşkil eder. Bu alaşımda % 80 altın, % 16 nikel, % 3 çinko ve % 1 Bakır kullanılır.
Altın - bakır alaşımı
Para basımında yaygın olarak kullanılır. Kolayca işlenebilir.
Altın - palladyum alaşımı
Kolayca işlenebilir. En fazla sertlik gösterenler % 60-65 paladyum ihtiva edenlerdir. Düşük sıcaklıklardaki yüksek direnci sebebiyle potansiyometre yapımında kullanılır.
Altın ayarı
Altının kimyadaki saflığı "yüzde" ile, mücevhercilikteki saflığı ise "karat" veya "ayar" terimleriyle ifade edilir. Buna göre 24 ayar (veya karat) altın % 100 saf altını, 22 ayar ise % 91, 6 saf altını ifade etmektedir. 22 ayar altının % 8,4'ü diğer metaller ile tamamlanmıştır. Altına gümüşün ilavesi yeşilimsi, Nikel ve platinin ilavesi beyaz, çinkonun ilavesi sarı ve bakır ilavesi de bakır miktarına göre sarıdan kırmızıya kadar değişen renkler kazandırır.
Altın işi
Altından yapılan heykel, kap, kacak, mücevher süsleme ve paraların hepsine verilen ad. Altın metallerin en yumuşağı ve en kolay biçimlendirilebilenidir. 10 g altın dövülerek 11 m²'lik ince bir levha veya çekilerek 570 m uzunluğunda ince bir tel elde edilebilir. En rahat çalışılabilen metal olarak kalemle işlenerek, kakılarak, dövülerek, oyularak, kabartılarak, dökülerek varak haline getirilip ahşap, metal, deri ve parşömen gibi başka eşyaları kaplamada da kullanılmıştıııır.
Altın suyu
Kral suyu olarak da bilinir. Hacimce bir birim derişik nitrik asit ile üç birim derişik hidroklorik asitten oluşan karışımdan meydana gelir. Bu karışım altını çözebildiğinden altın suyu adı verilmiştir.
Altın suyu (veya kral suyu), kimyasal çözme işlemlerinde bazı demir cevherlerini, fosfatlı kayaçları, curufları, nikel-krom alaşımlarını, antimonu, selenyumu ve civa, arsenik, kurşun ve kobalt sülfürleri, çözünürlüğü az olan sülfürleri çözmek için kullanılır.
ALTIN STANDARDI SİSTEMİ
Standart para biriminin, belirli bir ağırlıkta altın olarak kabul edildiği veya para değerinin belli ağırlıkta altının değerine denk tutulduğu para sistemi. Ülke içinde altın standardının benimsenmesi, milletlerarası seviyede de altın standardının uygulanması sonucunu getirir. Altın standardında ya altın sikkeler kanuni olarak para dolaşımına girer veya kağıt para, istendiğinde sabit bir fiyatla altına çevrilebilir.
Hiçbir ülkede altın standardı uygulanmasa da milletlerarası seviyede altın standardı sistemi yürürlükte kalabilir. Bu durumda, ya altının kendisi veya sabit fiyat üzerinden altına çevrilebilen bir para birimi milletlerarası ödeme aracı olarak kullanılır. Bu sistemde, ülkeler arasındaki döviz kurları sabittir. Döviz kurları, altının bir ülkeden ötekine taşınma maliyetini aşarak sabit altın paritesinin üzerine çıkar veya altına düşerse, kurlar resmi seviyeye dönünceye kadar, ülkeden ülkeye büyük miktarlarda altın sikke ve külçe giriş veya çıkışı gerçekleşir.
Altın standardı ilk defa 1821'de İngiltere'de kondu. Birçok devre geçirdikten sonra 1937'ye gelindiğinde tam altın standardını sürdüren hiçbir ülke kalmadı. II. Dünya Savaşı sonrasında, döviz kurlarının genellikle dolara veya altına göre ayarlandığı bir sisteme geçildi. 1958'de yeniden bir tür altın standardı sistemine dönüldü. Buna göre, önde gelen Avrupa ülkeleri milletlerarası ödemelerde kendi paralarının altına veya dolara serbestçe çevrilebilirliğini garanti ediyorlardı. Milli seviyede altın standardına dönüş ise hiç görülmedi.
