1999 ÖNCESİ VE SONRASI FARKLI
9 Eylül 1999 ve öncesi sigortalı (4A-SSK) olan çalışanlar 10 yıllık primle emekli olabiliyor. Bunun için 10 yıllık primle (3600 gün) birlikte sigortalı olunan tarihten bugüne 15 yıl geçmesi gerekiyor. Böylece sigortalı olduktan sonra fazla çalışma imkanı bulamayan sigortalılar için sistem emeklilik imkanı sunuyor. Daha önce 3600 gün olan prim sayısı şartı 9 Eylül 1999 sonrası için 4500 güne çıkıyor.
Ayrıca 25 yıllık sigortalılık şartı da bulunuyor. Yaş şartı ise kadınlarda 58, erkeklerde 60 oluyor. Yani 9 Eylül 1999 sonrası sigortalı olan birisi kısmi emeklilik isterse öncelikle 4500 günü doldurmak zorunda. Sonra işe girdiği tarihten itibaren 25 yıl geçmesi lazım ve kadınların 58, erkeklerin 60 yaşına ulaşması gerekiyor
ERKEN EMEKLİLİK İÇİN FORMÜLLER
Doğum borçlanması: Sigortalı olarak çalışan kadınlara özel olarak tanınan doğum borçlanması hakkı ile erken emekliliğin perdeleri açılıyor.
Kadınların doğum borçlanması hakkından yararlanması için doğumun sigortalı olarak çalışmaya başladıktan sonra gerçekleşmesi gerekir.
Doğumun canlı gerçekleşmesi gerekir. Doğumun öncesinde ve sonrasındaki istirahat süreleri de dahil olmak üzere her çocuk için 2 yıllık süre borçlanılabilir. İki doğumun ardışık ve aralarındaki 2 yıllık sürenin dolmamış olması halinde, ikinci doğumun 2 yıllık prim süresine aradaki zaman farkı da dahil edilir. Kadın sigortalıların en fazla 3 çocuk için toplam 6 yıllık borçlanma yapmasına imkan verilir.
Askerlik borçlanması: Sigortalı olarak çalışan erkeklere özel olarak tanınan askerlik borçlanması ile erken emeklilik planı devreye sokulur.
Erkeklerin askerlik borçlanması hakkından yararlanması için vatani görevini er, erbaş olarak yapması ya da yedek subaylık okulunda eğitim alması gerekir. Yedek subaylık okuluna hazırlık için geçirilen zaman da askerlik borçlanmasına dahil edilir.
Askerlik borçlanmasıyla sigorta başlangıç tarihi öne çekilebilir.
Askerlik borçlanması için ödenecek prim süresi tamamen askerlik süresiyle ilişkilidir. Askerlik süresinin tamamı ya da bir kısmı borçlanılabilir.
Askerlikten muaf olanlar askerlik borçlanması hakkından yararlanamaz.
Yurt dışı borçlanması: Çalışan gurbetçilere özel olarak sunulan yurt dışı borçlanması hakkı ile erken emeklilik müjdesi verildi.
Çalışma hayatının büyük bölümünü yurt dışında geçiren Türkiye Cumhuriyeti vatandaşlarının emekli olabilmesi için bu dönemi belgelemeleri gerekir.
Gurbetçilerin adına Türkiye'de SGK'ya herhangi bir prim ödemesinin yapılmamış olması ve kişilerin Türkiye'de bir işletme bünyesinde sigortalı olarak çalışmamaları şarttır.
Kısmi emeklilik hakkı: Vatandaşların sigorta başlangıç tarihi, hizmet süresi ve prim ödemesi şartlarını yerine getirmesi durumunda erken emekli olmalarının önü açılır.
Kısmi emeklilik için kişilerin sigorta başlangıç tarihlerinin 1999 ve öncesindeki yıllara ait olması gerekir. Bu haktan yalnızca 8 Eylül 1999 ve öncesinde SGK'ya sigortalı olarak bildirilenler yararlanabilir.
Kısmi emeklilik hakkından faydalanmak isteyenlerin 15 yıllık hizmet süresi ve 3600 prim günü ödemesi şartlarını tamamlamaları istenir.
Yıpranma hakkı: Çalışma koşulları ağır olan meslekler için sunulan yıpranma payı ile kişilerin daha erken emekli olması amaçlanmıştır. Özel olarak verilen yıpranma süreleri yaş haddinden düşülüyor.
Su altında çalışanlar, emniyet ve MİT mensubu, itfaiyeci, gazeteci, madenci, demir-çelik gibi mesleklerde çalışanlar için yıpranma hakkından yararlanmak için 3600 gün şartı aranır. Yıpranma hakkından yararlanan kişilere çalıştıkları her 360 gün için 60-180 gün arasında değişiklik gösteren fiili hizmet süresi zammı verilir.
