Çalışanların en önemli güvencesi kıdem tazminatı. Özel sektörde çalışanlar işten ayrılırken ya da emekli olurken kıdem tazminatıyla toplu para alabiliyor. Bu para son ücret üzerinden verilirken, çalışana verilen pek çok ek ödeme de hesaplamaya dahil ediliyor. Yüksek tazminat için maaşın yanı sıra doğru hesaplamanın da önemi bulunuyor. İşte tazminat hesabına ilişkin merak edilen soruların yanıtları...
■ Tazminat nasıl hesaplanıyor?
Kıdem tazminatı çalışanın son giydirilmiş brüt ücreti üzerinden hesaplanıyor. Çıkan tutardan sadece damga vergisi kesiliyor. Ancak tazminatın bir tavanı bulunuyor. Bu yılın ikinci yarısında işten ayrılanlara çalıştığı her yıl için 41 bin 828 lira ödeniyor. Tazminattan damga vergisi kesildiği için çalışanın eline her yıl için en çok 41 bin 510 lira geçiyor.
■ Hangi ek ödemeler tazminat hesabına dahil ediliyor?
Hesaplamada işçiye sağlanan para ve para ile ölçülmesi mümkün akdi ve kanundan doğan menfaatler de göz önünde tutuluyor. Ancak bunların hesaba katılması için devamlılık arz etmesi gerekiyor. Buna göre;
Yemek, yol, giyim, sağlık, barınma, kira, yakacak-aydınlatma, eğitim, erzak, çocuk ve aile yardımı, yıpranma tazminatı, mali sorumluluk tazminatı, kalifiye, nitelik zammı ve devamlı ödenen primler dahil ediliyor.
İşçiye eğer özel sağlık ve hayat sigortası yapılmışsa bunların primleri de hesaplamaya katılıyor.
Düzenli verilmeyen primler, yıllık izin ücreti, hafta tatili ücreti, genel tatil ücreti, bayram harçlığı, izin harçlığı, teşvik ikramiyesi ve primleri, seyahat primleri, iş arama yardımı, bir defalık verilen ikramiyeler, hastalık, evlenme, doğum ve ölüm yardımı gibi ödemeler ise hesaba katılmıyor.
Giyecek yardımı ücret hesaplamasına dâhil. Ancak verilen giyecekler iş yerinde kullanılacaksa yapılan yardımlar tazminat hesaplamasında dikkate alınmıyor.
Yol yardımı olarak verilen aylık yol ücreti, otobüs kartı veya araç yardımı ya da işçilere işe gidip gelmeleri için sağlanan servis bedelleri de giydirilmiş ücretin hesaplamasına dâhil ediliyor. İşverenin sağladığı araçla işe gelip giden, işyerinde yemek yiyen işçi için yemek ve servis ücretinin hesaplanarak brüt ücrete eklenmesi gerekiyor.
Son yıllarda evden çalışma yaygınlaştığı için iş yerleri çalışanlarına elektrik ve internet için aylık ödeme yapıyor. Bu şekilde düzenli yapılan ödemelerin de giydirilmiş ücrete dahil edilmesi lazım.
■ Ek ödemeler nasıl hesaplamaya katılıyor? Son ücret üzerinden mi ekleniyor?
Son bir yıl içinde yapılan ödemelerin toplamı 365'e bölünerek, 1 güne düşen miktar belirleniyor. Bu tutar da 30 ile çarpılarak kıdem tazminatı hesabına dahil ediliyor. Yargıtay, yıl içinde ücrete zam yapılmışsa, hesaplamalarda son yapılan ödemeyi dikkate alıyor.
OCAK ZAMMI GELECEK
■ Daha yüksek tazminat için işten ayrılma tarihinin önemi var mı?
Hesaplamalar son ücret üzerinden yapılıyor. Önümüzdeki Ocak ayında asgari ücret artacak. Bu artışla birlikte işyerleri tüm çalışanlarının maaşlarını yeniden düzenleyecek. Bu da tazminatları artıracak. Ayrıca kıdem tazminatında tavan Ocak ayıyla birlikte artacak. Memur maaş katsayısındaki artış tavana yansıyacak. Enflasyon tahminlerine göre Ocak'ta memur maaşlarının yüzde 6.62 ile 10.71 aralığında artması bekleniyor. Bu tahminlere göre 41 bin 818 lira olan kıdem tazminatı tavanı, 44 bin 597-46 bin 308 lira aralığına yükselecek.
Yasal Uyarı: Takvim.com.tr'de yayınlanan köşe yazısı/haberin tüm hakları Turkuvaz Medya Grubu'na aittir. Kaynak gösterilse veya habere aktif link verilse dahi köşe yazısı/haberin tamamı ya da bir bölümü kesinlikle kullanılamaz. Kullanılması durumunda yasal işlem başlatılacaktır.
