Yıllık 2,5 milyar dolarlık vergi kaybına yol açtığı tahmin edilen kaçak akaryakıt satışını önlemek için Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı, istasyonlarda denetim atağı başlattı. Denetimler sonucu benzin ve motorin sayaçlarında usulsüzlük yapıldığı tespit edildi. Bazı istasyonlarda markersız akaryakıta rastlanırken, çok sayıda eksik yakıt veren sayaç olduğu da belirlendi. Ocak-Temmuz 2011 döneminde Türkiye genelinde akaryakıt ve LPG istasyonlarını inceleyen bakanlık denetim birimleri, jandarma ve polis desteğiyle 3.922 sayacı denetledi. Sayaçlarda sondaj usulü ile yapılan miktar kontrollerinde 105 sayacın eksik verdiği tespit edilerek mühürlendi. 1.085 akaryakıt ve LPG istasyonunda yapılan denetimlerde usulsüzlük yapan işletmelerin ölçü aletlerine el konulurken, idari para cezası da kesildi. 15.233 adet akaryakıt ve 1.794 LPG sayacının kontrolleri yapılırken, bunlardan 899 adedi damga süresinin geçmesi sebebiyle mühürlendi. Sayaçlardan 24'ünün damgasız olduğu tespit edilirken işlemler sonucunda her bir sayaç için akaryakıt bayiine 'damga süresinin dolması' kabahatinden dolayı 1.232 lira ceza kesildi. Kabahatin giderilmesi için işletmelere süre tanınırken, yanlışlığın düzeltilmemesi halinde ölçü aletlerine de el konulacağı ihtar edildi.
Sanayi Bakanlığı, yılın ilk yedi aylık döneminde 337 müstakil akaryakıt istasyonu, 722 akaryakıt ve LPG istasyonu, 26 müstakil LPG ve 88 kapalı istasyonu denetimden geçirdi. Mevcut 1.173 akaryakıt ve LPG istasyonundan 1.085 adedi üzerinde inceleme yapıldı. Denetim esnasında 5 istasyon geçersiz marker sebebiyle mühürlendi. Analiz sonucunun olumsuz çıkması halinde bakanlık, cumhuriyet savcılığına suç duyurusunda bulunarak yakıtları tutanakla il özel idare müdürlüklerine teslim edecek. Mühürlenen depodaki yakıtlar İl Özel İdaresi'nce bir ay içinde rafinerilere geri satılacak. Cezai işlemler ise cumhuriyet savcılığı ve EPDK tarafından veriliyor.
Sanayi Bakanlığı denetim birimleri tarafından yapılan kontrollerde personelin sigortalılık durumu da masaya yatırıldı. Çapraz denetim sırasında kontrol edilen işyerlerinin sigortasız işçi çalıştırıp çalıştırmadığının tespit edilmesi için çalışanların kimlik bilgileri işlenerek piyasa gözetimi ve denetimi veri tabanına kaydedildi. Sonuçların denetim yapılan ilin Sosyal Güvenlik İl Müdürlüğü'ne gönderilmesi için gerekli işlemler yapıldı.
Maliye Bakanlığı ile Sanayi Bakan- lığı'nın yanı sıra güvenlik güçlerinin de yaptığı denetimlere rağmen kaçak akaryakıtın önüne geçilemiyor. Son sekiz yılda motorlu araç sayısının yüzde 70'e yükselmesine rağmen benzin-motorin türü akaryakıt satışlarında artış yüzde 20 ile sınırlı kaldı. 2008'den sonra ise akaryakıt satışlarında eskiye dönüş söz konusu.
Akaryakıt alırken nelere dikkat edilmeli?
Sürekli akaryakıt alınan yer tercih edilmeli. Her akaryakıt alımında fiş istenmeli. Şüphe durumunda ölçüm kabı aracılığı ile pompadaki sayacın doğru yakıt verip vermediği kontrol edilmeli. Her istasyonda Sanayi Bakanlığı'nın ölçüm kabı yer alıyor, bunun olup olmadığına bakılmalı. Benzin ve motorinin ucuz olması tek kriter olmamalı. Herhangi bir şüphe durumunda EPDK ve Sanayi Bakanlığı aranmalı. İstasyondan ayrılırken pompadaki rakamları kontrol edin.
