Küresel piyasalardaki resesyon endişeleri, arka arkaya gelen faiz arttırım kararları ve Terra/USD gibi 'güvenilir' blok zinciri projelerinin çökmesi kripto para piyasalarında mayıs ayından bu yana ciddi kayıplara neden oldu. Öyle ki, daha yılın başında 50 bin dolar seviyelerinde seyreden en büyük kripto para birimi Bitcoin, geçtiğimiz günlerde 18 bin dolara kadar geriledi.
Yaşanan küresel satış dalgası, varlıklarının büyük bölümünü kripto paralara yatıranlar için yeni mağduriyetlerin yaşanmasına yol açtı. İstanbul, Adana, Karabük ve Antalya gibi illerden kripto para borsalarındaki son kayıplar nedeniyle intihar eden vatandaşların haberleri arka arkaya geldi. Öte yandan, neredeyse her gün kripto yatırım vaadiyle dolandırılanlar ile vurgun amaçlı kripto para borsalarının sayıları hızla artmaya devam ediyor.
SEÇİMDEN SONRAYA KALDI
Hürriyet'in haberine göre yaşanan mağduriyetlerin önüne geçebilmek ve kripto para piyasasına düzenleme getirmek adına, bu alandaki uzmanların fikirleri alınarak TBMM'ye bir kripto yasa tasarısı gönderilecekti. Hatta yasa tasarısının ana hatları bile belli olmuştu. Taslakla ilgili görüşleri alınan uzmanlar, kripto paralarla ilgili yasa tasarısının seçimden sonraya kaldığını belirtirken, bu kararda, henüz dünyada sağlam temellere oturmayan örnek bir kripto yasasının olmamasının da etkili olduğunu kaydetti.
Ancak, uzmanlar alınacak bazı erken önlemlerle yaşanan mağduriyetlerin önemli bir bölümünün giderilebileceğinin altını çizdi. Türkiye'de 8 milyona yakın kripto yatırımcısı olduğunu belirten kripto para uzmanı Oytun Es, Thodex skandalını hatırlatarak, yatırımcıları korumayla alakalı bazı acil adımların hızla atılması gerektiğini söyledi.
'MANTAR GİBİ TÜRÜYORLAR'
"Kripto para borsaları mantar gibi türüyor" diyen Oytun Es, "Öncelikle mağduriyetlerin önüne geçmek için kripto para borsalarına sermaye şartı getirilebilir. Böyle bir adım kötü niyetli kişilerin veya zayıf temelleri olan borsaların önüne geçmede etkili olabilir. Ayrıca, sosyal medyada özellikle Twitter üzerinden açık açık yatırım tavsiyesi veren hesaplar var. Aynı şekilde bazı internet haber sitelerinden de parayla manipülasyon yaptırılıyor. Bunu yapan insanlar coin'lerden Hisse alıyor yani artık hisseli çalışır hale bile gelmişler. Bu para da insanların mağduriyeti üzerinden dönüyor. Kısacası diğer bir önemli adım bu hesapları sıkı takibe almak ve manüplatörlere yaptırım uygulamak da mağdur sayısını azaltabilir" şeklinde konuştu.
'KAMU SPOTLARIYLA BİLİNÇ ARTTIRILABİLİR'
Yatırım amaçlı kripto paralar yönelen insan sayısının her geçen gün arttığına dikkat çeken Kadir Has Üniversitesi Öğretim Görevlisi İsmail Hakkı Polat da, özellikle sosyal medyanın gücünü kullanarak yapılacak eğlenceli ve öğretici kamu spotlarıyla toplumsal bilincin arttırabileceğine değindi. Polat, "Dijital sınırsızlığın olduğu bir dünyada yaşıyoruz. Ancak, alınacak önlemler fiziksel dünyanın sınırlarıyla tasarlanıyor. Dolayısıyla devletler, dijital dünyaya yönelik adımlar atarken bunu tam olarak içselleştiremiyor. Her gün binlerce kripto borsa açılıyor ve kapanıyor. Atılacak en önemli adım bana göre bunu bir bilinç meselesi olarak ele almaktır. Örneğin, dijitalleşmenin gücü kullanarak kripto reklamlarının önüne 'kamu spotu' benzeri öğretici, sıkıcı olmayan videolar konulabilir" dedi.
UZMANLARA GÖRE MAĞDURİYETLERİ AZALTACAK ADIMLAR
1- Kripto para borsası açmak için belirli bir sermaye şartı getirilmeli.
2- İzin almadan kripto varlık hizmeti sağlayanlar için caydırı cezalar düzenlenmeli.
3- Sosyal medya üzerin-den yatırım tavsiyesi veren veya bir yatırıma teşvik eden kişilere yaptırım uygulanmalı.
4- Kripto paralarla ilgili toplumsal bilinci arttıracak kamu spotları hazırlanmalı.
