Corona Virüse (Covid-19) karşı maske nasıl takılır, nasıl korur? Koronavirüsü için bu belirti şoke etti

HASTALIKTA EN TEHLİKELİ DÖNEM 14 GÜN

Yeni tip Corona virüsü (COVID-19), öksürük, hapşırık gibi solunum yolları damlacıklarının yanı sıra burun akıntısı veya balgam gibi yüzeylere bulaşan salgılara temasla bulaşıyor.

Virüsü alan kişide, korona 27 güne kadar canlı kalarak çoğalır. En tehlikeli dönem ilk 14 gündür. Yaşlılar için ölüm riski gençlere oranla daha fazladır. Şimdilik ölüm oranı yüzde 3 civarındadır. SARS'da ölüm hızının yüzde 9.6 ve MERS'de ise yüzde 30 olduğu göz önüne alındığında COVID-2019'un ölüm hızının daha düşük olduğunu söyleyebiliriz.

Ne var ki ilerleyen süreçte vaka sayısı artarsa bu oran değişebilir. Tabii ki hastaların tedavi-bakım koşulları ve hastanın şeker hastalığı-kronik tıkayıcı akciğer hastalığı (KOAH)-kalp ve damar hastalığı, tansiyon yüksekliği-kanser ve benzeri yıpratıcı hastalığının olması da hayatta kalma süresini dolayısıyla ölüm oranını etkiliyor.

Ancak şunun altını çizmekte fayda var. COVID-2019 virüsü salgınının ölüm oranı SARS ve MERS virüslerinin ölüm oranına göre daha düşük ama yayılma hızı ve bulaşma yeteneği diğerlerine göre çok daha şiddetli öyle ki virüs gözden bile girebiliyor.

HASTA OLMAMAK İÇİN NE YAPILMALI?

Corona virüsüne karşı dikkat edilmesi gerekenler bir hayli fazla… İç Hastalıkları ve Hematoloji Uzmanı Dr. Şükrü Yenice, önlemleri şöyle sıralıyor:

• Ellerinizi temiz tutun, sık sık yıkayın. Ellerinizi sabun ve bol suyla en az 20-30 saniye süreyle yıkayın. Ellerinizi yıkamadan asla ağzınıza, burnunuza ya da gözünüze dokunmayın. El sıkışma ve tanıdıklarla sarılıp öpüşme geleneğinizi askıya alın, hatta bırakın.

• Her gittiğiniz yerde sabun ve su bulamama ihtimaline karşı yanınızda alkol bazlı el dezenfektanı taşıyın.

• Bol sıvı alın, iyi beslenin, bol meyve yiyin, organik gıdalar tüketmeye çalışın, alkol-sigara-mısır şurubu vs. bağışıklığı zayıflatır unutmayın, uykunuzu iyi alın, havasız yerlerden uzak durun.

• Et ve süt ürünlerini iyice pişirerek tüketin

• Kelle-paça-keçiboynuzu pekmezi gibi besinler virüsü öldürmez, bu iddialara kulak asmayın. Bu yiyecekleri seviyorsanız yiyebilirsiniz ama virüse karşı kurtarıcı değildir. Bitkisel karışımlar, ev yapımı ilaçlar diye satışa çıkarılan şeylere kanıp paranızı kaptırmayın, Sirkeli su ile burun temizliği, bitkisel göz damlaları, yüze buhar maskesi yapmak da iyileştirmez hatta korumaz.

• Tuzlu suyun Corona virüse karşı koruyucu etkisi iddiası da Dünya Sağlık Örgütü tarafından kabul görmemiştir, T.C. Sağlık Bakanlığı Halk Sağlığı Genel Müdürlüğü'nün de görüşü bu yöndedir. Lütfen böyle iddialara inanıp rahat davranmayın, önlemlerinizi gevşetmeyin. Tuzlu su ile gargara yapmak ağız-boğaz temizliği için faydalıdır, farenjitin (Boğaz iltihabının) iyileşmesine de katkı sağlar ama ağızı boğazı virüsten temizlemez, virüsü öldürmez.

• Hastalardan uzak durun. Yakınınız hasta ise ve hastaneye yatması gerek görülmeyip evde tedavi ediliyorsa eldiven, maske, gözlük ve önlükle yaklaşın ama çok yakın durmayın. Hastanın bulunduğu odadaki yüzeyleri sık sık dezenfekte edin. Hastanızın odası iyi havalanan bir oda olsun, tabak- kaşık vs. yanı sıra mümkünse banyo ve tuvaleti ayrılsın. Çamaşırlarını 60-90 derece arasında deterjanla yıkayın. Ziyaretçi kabul etmeyin. Yanına bir kişi girip çıksın, tüm ev halkı odasına girmesin. Hastaları iyileşinceye kadar evden dışarı çıkarmayın.

• Sağlıklı kişiler maske takmalı. Ancak maske ağız ve burunu tamamen kapatmalı ki mikroplu öksürük-hapşırık kökenli damlacıklar bu engeli aşamasın.

• Grip benzeri öksürük, hapşırık, burun akıntısı belirtileri olan kişiler de maske takmalı ki virüs yakınlarına ve diğer hastalara geçmesin.

• Üst solunum yolu enfeksiyonu belirtileri olan kişiler bu durumu ciddiye alıp doktora başvurmalı.

• Çok zorunlu olmadıkça hastalığın görüldüğü ülkelere, hatta o ülkelere komşu olan coğrafyalara seyahatler ertelenmeli.

• Havaalanlarındaki kontroller sıkı tutulmalı, yalnız havaalanları değil kara ve deniz taşımacılığı istasyonları da bu önlemlere katılmalı.

• Sosyal medyada yer alan "Çin'in Wuhan Eyalet Hastanesi Başhekimi Dedi Ki"; "Dünyaca Ünlü Alman Profesör Uyarıyor", "Falan Hoca Filan Ev Yapımı İlaçla Corona virüs'e Savaş Açtı" gibi başlıklara inanıp kendinizi kandırmayın.

N95 MASKE FİYATLARI NE KADAR?

N95 maske fiyatları popüler alışveriş sitelerinde modellerine göre değişiklik gösteriyor. Kimi alışveriş sitelerinde fiyatlar 30 liradan başlıyor. Maskenin modeline ve özelliklerine dikkat etmek gerekiyor. Fiyatların 350 liraya kadar çıktığı göze çarpıyor.

N95 MASKE NEDİR?

N95 maskeler, Bakteri, virüs, toz, sis ve duman gibi kirleticileri filtreleme konusunda sıradan maskelere göre daha yüksek performans gösteriyor. Çeşitli iş güvenliği ekipmanları satan yerlerde ve medikallerde bulunabiliyor. Birçok N95 maskesi yüksek filtrasyon verimliliği ve kolay nefes alıp vermeyi kolaylaştıran düşük hava direncine sahip.

N95 MASKE TEK KULLANIMLIK MI?

N95 maskelerin gözenek yapısı belli bir standart aralığındadır, bu gözenek çapı maskenin kullanılması ile birlikte değişmeye başlar. Maske zamanla toz tutmasıyla birlikte gözenekleri kapanır, nefes alıp vermeden dolayı da bazı gözeneklerin çapı büyür.

Aynı şekilde suyla veya temizleyicilerle de yıkanması da bu gözenek çaplarında deformasyona sebep olur. Bundan dolayı n95 maskenin kullanım süresi kullanım şekline göre değişebiliyor. Ancak maskenin günlük olarak değiştirilmesi de öneriliyor.

N95 maskelerin belli bir kullanım süresi bulunmamakla birlikte tek kullanımlık maske sınıfı girdiklerinden dolayı çok uzun süreler kullanılması önerilmemektedir. Bu kullanım süresi havanın kirlilik durumu, kişinin nefes alıp verme hızı, kişinin kilosu gibi değişkenlere bağlı olarak değişir. Çok olağan dışı bir durum olmadıkça n95 maskenin günlük olarak değiştirilmesi uygun olacaktır.

CORONA VİRÜSÜNDEN KORUR MU?

Virüsün boyutu 3 mikron civarındadır. Bu sebeble normal ağız ve burun maskeleri hastalıktan korunmada yarar sağlamasa da hasta olan kişilerin bu tip maskeleri kullanması, çevrelerine virüsün bulaşmasını önemli oranda azaltmaktadır. Normal fiyatlarda satılan maskeler virüslerden yüzde 30 oranında koruyabiliyor.

Cerrahi maskelerde dahi bu korunma rakamı yüzde 70'e kadar yükseliyor. Sağlık çalışanlarının kullandıkları N95 maskeler var onlar öneriliyor. Virüsten koruyucu özellikteki maskelerin çok daha özel filtreleri bulunmaktadır ve bunlar, koruma gözlükleriyle birlikte kullanılmalıdır.

Hijyen kurallarına uyulması, el temizliğine dikkat edilmesi, eller ile göz, ağız ve burun temasından kaçınılması çok önemlidir. Korona için sadece cerrahi maske kullanılması öneriliyor. Diğer izolasyon yöntemimiz ise temas. El hijyenine fazlasıyla önem verilmeli, birisi ile tokalaştıktan sonra eller olabildiğince hijyenil bir biçimde temizlenmeli.

DEZENFEKTANA FAHİŞ ZAM!

İstanbul Barosu'na üye avukat Gözde İşçi Güngör, her gün yüzlerce kişinin ölümüne neden olan virüsün yarattığı endişenin etkisiyle, ofise el dezenfektanı almak istedi. Av. Güngör, 25 Şubat akşamı bir e-ticaret sitesine girdi ve aradığı ürünü buldu. Bir litrelik ürünün fiyatı 42 TL'ydi. Av. Güngör siparişini onayladı hesabından para çekildi. Sistemde, ürünün kargoya verildiği ve 26-29 Şubat arası belirttiği adrese ulaşacağı bilgisi yer aldı.

Ancak, belirtilen sürede ürün gelmediği gibi ürüne ilişkin herhangi bir kargo kaydının dahi olmadığı anlaşıldı. Güngör bu kez, e-ticaret sitesi ile temasa geçti. Site çalışanları kendisine dönüş yapılacağı bilgini verdi ancak herhangi bir dönüş olmadı. Güngör, esas şoku ise önceki gece siteye girdiğinde yaşadı. 42 liralık ürün 249.9 liraya çıkmıştı.