Ev hanımları iş hayatına katılamaması ve kendi evinde emek harcaması nedeniyle devlet bu zamana kadat çalışmasının karşılığını para olarak alamayan kadınlara yeni fırsatlar soruyor. Bazı şartların yerine getirilmesi ile artık çalışmayan ev hanımları da maaş alabilecek. Peki, ev hanımlarına emeklilik şartları nelerdir? Evde el sanatları ile uğraşan kadınların sigortalılığı ve başvuru detayları...
EV KADINLARININ EMEKLİ OLMA ŞARTLARI NEDİR?
Ev kadınlarının emekli olabilmeleri için şartlar şunlardır:
Kişilerin emeklilik yaşları, 58 ve üzeri olmalıdır.
Türkiye Vatandaşı olan kişiler, bu imkanlardan yararlanabilmektedir.
Sigorta primlerinin isteğe bağlı sigorta kapsamında olması durumunda ödemelerin zamanında yapılması gerekmektedir. İsteğe bağlı sigortanın yapılabilmesi için sigorta primleri yatırılırken, kişilerin evde ek iş yaptıklarını kanıtlamaları gerekir. Evde yapılacak ek işlerle ödemelerin yapıldığının kanıtlanması gerekmektedir.
Evden yapılan işlerin paketleme, el işi ya da küçük çaplı satış olması durumunda bunun ispatlanabilir olması gerekir.
Emeklilerin aylık veya haftalık olarak para ödemesini bankadan yapıyor olması gerekmektedir.
Ev hanımlarının emekli olabilmeleri için ek işler haricinde herhangi bir sigortalı işte çalışmıyor olmaları gerekir.
Zorunlu sigorta kapsamında evden emekli olmak isteyenler sadece belirli işleri yapıyor olmalıdır.
EVDE EL SANATLARI İLE UĞRAŞAN KADINLARIN SİGORTALILIĞI NASIL OLUR?
Dikiş, nakış, mutfak robotu, ütü ve benzeri makine ve aletler hariç olmak üzere, muharrik kuvvet kullanmamak ve dışarıdan işçi almamak şartıyla; oturdukları evlerde imal ettikleri havlu, örtü, çarşaf, çorap, halı, kilim, dokuma mamulleri, kırpıntı deriden üretilen mamuller, örgü, dantel, her nevi nakış işleri ve turistik eşya, hasır, sepet, süpürge, paspas, fırça, yapma çiçek, pul, payet, boncuk işleme, tığ örgü işleri, ip ve urganları, tarhana, erişte, mantı gibi ürünleri işyeri açmaksızın,
30/1/2019 tarihinden itibaren geçerli olmak üzere veya yıl içinde gerçekleştirilen satış tutarı, ilgili yıl için geçerli olan asgari ücretin yıllık brüt tutarından fazla olmamak üzere, internet ve benzeri elektronik ortamlar üzerinden satanlardan bu ürünleri, pazar takibi suretiyle satılması ile ticari, zirai veya mesleki faaliyetleri dolayısıyla gelir ve kurumlar vergisi mükellefi olanların düzenledikleri hariç olmak üzere; düzenlenen kermes, festival, panayır ile kamu kurum ve kuruluşlarınca geçici olarak belirlenen yerlerde satanlardan, herhangi bir işverene tabi olmaksızın sürekli ve kazanç getirici nitelikte yaptıklarını vergi dairelerinden alacakları yazılar ile tespit ettiren kadın isteğe bağlı sigortalı sayılmaktadırlar.
İsteğe bağlı sigortalı olanlar malûllük, yaşlılık ve ölüm sigortaları ile genel sağlık sigortası primi ödeyebilecektir.
EV HANIMLARININ PRİM ÖDEME MİKTARI NE KADARDIR?
2008 yılı için prime esas günlük kazanç alt sınırının onbeş katı üzerinden başlanılarak, takip eden her yıl için bir puan arttırılmak suretiyle otuz katını geçmemek üzere malullük, yaşlılık, ve ölüm sigortaları ile genel sağlık sigortası primi öderler. 2020 yılı için ödenecek prim miktarı günlük asgari ücretin 27 katıdır.
ÇALIŞMAYAN EV HANIMLARI İÇİN AYLIK MAAŞ NASIL ALNIYOR?
Ev hanımlarının daha önce iş hayatına katılamaması ve kendi evinde emek harcaması sebebiyle devlet bu zamana kadar çalışmasının karşılığını para olarak alamayan kadınlara yeni bir fırsat sunuyor. Bu fırsat ile ev hanımlarına hem aylık maaşın hemde emekliliğin yolu açılmaktadır. Bazı şartların yerine getirilmesi ile artık çalışmayan ev hanımları da maaş alabilecek. Şartların başında ev hanımının 18 yaşını doldurmuş olması ve daha önce aktif iş hayatına katılmamış olması gerekmektedir. Diğer şart ise evinde kendi el emeği ile satışını gerçekleştirmesidir. Kendi üretikleri arasında el emeği şartı aranmaktadır. Bunun sebebi hem ekonomiye hemde yerel ekonomiye artırmak aynı zamanda da ev hanımlarının ev ekonomisine katkısını sağlamaktadır.
EV HANIMLARI EMEKLİLİK BAŞVURULARINI NEREYE YAPAR?
Ev kadınlarının emeklilik başvurusunu yapabilmeleri için Sosyal Güvenlik Kurumu'na başvuru yapmaları gerekir. www.sgk.gov.tr adresi üzerinden başvuru alınmaktadır. Kişilerin bu sayfada bir form doldurması gerekir. Başvuru formunun doldurulup gönderilmesinin ardından prim ödemelerine başlanmaktadır. Başvurudan sonra 1 gün içinde sigorta giriş işlemi yapılır ve 30 gün sonrasında ödemelerin başlaması gerekir. Ödemenin yapılmaması durumunda borçlanmaya girilmez, kişilerin ödemeyi yapması için süre verilmesi gerekir.
EV HANIMLARI HANGİ SİGORTA TÜRÜ İÇİN PRİM ÖDER?
Ev kadınlarının sigorta ödemeleri Bağ-Kur kapsamında gerçekleşmektedir. Bu kişiler, Bağ-Kur kapsamında verilecek desteklerden yararlanabilir. Kişiler, prim ödedikleri dönem boyunca sağlık hizmetlerinden ücretsiz yararlanabilir. Ayrıca diğer emekliler gibi vefat etmeleri durumunda geri kalanlara ölüm aylığı bırakabilirler. Kişiler, Bağ-Kur'dan çıkmak isterlerse isteğe bağlı sigortaya geçebilir. Bu durumda sahip oldukları haklar kısıtlanır.
EV HANIMLARININ PRİM ÖDEMELERİNDE DOĞUM BORÇLANMASI VAR MIDIR?
Ev kadınlarının her doğumda en fazla 2 yıl olmak üzere doğum borçlanması yapma hakları bulunmaktadır. Bu durumda kişiler, her çocukta 720 gün prim borçlanması yapabilmektedir. Kişilerin prim borçlanması hakları, günlük olarak hesaplanır. Bunun için en az 31 TL borçlanma yapılmaktadır. 2 yıl için toplamda en az 22.500 TL ödeme yapılması gerekir. Asgariden değil, yüksek primden yapılacak ödemelerde günlük en fazla 169.516 TL ödeme yapılmaktadır.
EV HANIMLARININ EMEKLİ MAAŞI HESAPLAMARINDA NELERE DİKKAT EDİLİR?
Ev kadınlarının emekliliğinde dikkat edilecekler, ödenen gün sayısı ve çalışılıyorsa çalışma süresidir. Prim ödemeye başlanan tarih, alınacak maaşı etkiler. Ev kadınları için emeklilik günlük prim üzerinden hesaplanır. Bu nedenle kişilerin günlük olarak kayıt tutmaları ve e- devlet sistemini düzenli olarak kontrol etmeleri gerekmektedir. Sistemden yapılan ödemeler ve kalan prim günü miktarı gözlemlenebilir.
BAŞVURU ŞARTLARI NELERDİR?
İlk olarak, vergi dairesinden Gelir Vergisi mükellefi olunmadığına dair yazı alınıyor. Ardından 'İsteğe Bağlı Sigorta Giriş Bildirgesi' doldurularak kimlik fotokopisi ile başvuru yapılıyor. Başvurunun ardından ev hanımlarının sigorta başlangıç tarihi, isteğe bağlı sigortalılık başvuru tarihini takip eden günden itibaren başlatılıyor.
Primler belirlenirken; Vergiden muaf olarak evde el işi yapan kadınların, kendileri tarafından belirlenecek kazancın yüzde 32'si oranında prim ödenecek. Prim ödemesinin yüzde 20'si malullük, yaşlılık (emeklilik) ve ölüm sigortası, yüzde 12'si ise Genel sağlık Sigortası'ndan oluşmaktadır.
