İngiliz Lady Montagu bile kullandı: Türkiye'de aşı çalışmaları Osmanlı döneminde başladı

Türkiye'de aşı çalışmaları, Osmanlı döneminde başladı. Hatta ülkemizde üretilen çiçek aşısını İngiliz Lady Montagu, Avrupa ile tanıştırdı. Hıfzıssıhha Aşı Enstitüsü'nde yıllarca aşı çalışmaları devam etti. Merkezde birçok hastalığa karşı aşı geliştirildi.

Kaynak GAZETE Giriş Tarihi 25 Şubat 2021 Güncelleme 25 Şubat 2021, 06:58
İngiliz Lady Montagu bile kullandı: Türkiye’de aşı çalışmaları Osmanlı döneminde başladı

İÇİNDEKİLER

Ülkemizde aşı çalışmaları ilk Osmanlı döneminde başladı. 1721'de İngiltere Büyükelçisi'nin eşi Lady Mary Montagu, ülkesine yazdığı bir mektupla İstanbul'da çiçek hastalığına karşı 'aşı denilen bir şey' yapıldığını "Bizde pek yaygın pek acımasız olan çiçek hastalığı, bu memlekette keşfedilen aşılanma sayesinde önemsiz bir şey.

Birçok kocakarılar var ki, sanatları sırf bu ameliyatı yapmak. Büyük bir iğne ile bir damar açıyor, tırmık kadar bile bir ağrı duyulmuyor, iğnesinin ucu alabildiği kadar aşıyı buraya koyuyor.

Sonra yarayı bağlıyor, üzerine bir ceviz kabuğu parçası yapıştırıyor.

Aşılanan çocuklar sekiz gün kadar oynuyorlar, bir şey olmuyorlar.

Vatanımı çok sevdiğim için bu usulün oraya da girmesini arzu ederim" diyerek kaleme aldı. Mektubun yazarı Lady Mary Montagu, 1690'da İngiltere'de doğdu.

Babası Kingston Dükü Evelyn Pierpont, annesi Lady Marlyn Fielding'di. Eşi diplomat Edward Wortley, İstanbul'a elçi tayin edilince, 1717'de Edirne üzerinden İstanbul'a geldiler.

Lady Montagu, Edirne ve İstanbul'da gördüklerini mektuplarla anlattı ve daha sonra bu mektupları kitap halinde basıldı. 1721'de İngiltere'deki çok şiddetli bir çiçek salgını yaşandı.

Lady Mary, Türkiye'de gördüklerini anlatan bir broşür bastırdı ve kızına da Türkiye'de gördüğü çiçek aşını yaptırdı. Ölüm ezasına çarptırılmış 6 mahkuma, ölmedikleri takdirde serbest kalacakları sözü verilerek, aşı deneyi yapıldı.

Aşıları hazırlayan, Lady Montagu'yla birlikte aynı dönemde İstanbul'da olan Dr. Maitland'dı.