Geçtiğimiz hafta sonu Katalonya bölgesi yaptığı referandum ile İspanya'dan ayrı bir devlet olma yolunda. Dünya etnik çatışmalar ve iç savaşlar ile karşı karşıya.
Orta Doğu'da yüz yıl önce Sykes- Picot Anlaşması ile İngiliz ve Fransızların çizdiği sınırlar bugün yeniden çiziliyor. Bölgede etnik çatışmalar, savaşlar yeni haritalara zemin hazırlıyor. Emekli Diplomat Akın Özçer, Katalonya'da yapılan bağımsızlık referandumu ve etnik çatışmaları TAKVİM Gazetesi'ne değerlendirdi.
Referanduma nasıl gidildi ?Birden bire çıkan bir olay değil. 2014 yılında İskoçya'da yapılan referandumdan sonra Katalanlar referanduma gittiler. Ama İskoçya ile Katalanlar arasında çok fark var.
Nasıl bir fark var ?İskoçlar 1750 yılında Birleşik Krallık altında Büyük Britanya oluşmuştu. Eğer birleşme yoluyla devlet kuruyorsanız iki antite arasında bir anlaşma sonucu bir araya geliyorsunuz aynı zamanda ayrılabilme ihtimalide olabiliyor. İngilizler İskoç referandumuna karşı çıkmadılar çünkü Anayasaları buna müsaitti. Ama İspanya'da durum böyle değil.
Akın Özçer, Katalan referandumunun detaylarını arkadaşımız Ali Değermenci'ye anlattı.
İspanya 'da Anayasa nasıl yapıldı ?İspanya'da bütün herkesin çalışıp yaptığı Anayasa'da özerklikler merkezden yerele bahşedilmiş. Anayasa yapılırken ortaya çıkan bir sorun; Bask ve Katalanlar kendilerinin birer millet olduklarını söylediler, ama Anayasa'da bu şekilde tanımlanmasını başaramadılar. Franco sonrası ülkenin bir arada tutulması için "herkese kahve" sloganı ile isteyen özerkliği istediği kadar alabilir şeklinde özgürlük tanıdılar. Ulusun birliği, vatanın bölünmezliği ilkesinde özerk toplulukların milliyetlerden oluşan Anayasal bir tanım oluşturdular.
Anayasa sonrası ne oldu ?Özerklik haklarını hemen kullandılar.
Bask ve Katalanlar bağımsızlığa giden yolun özerklikten geçtiğini hep düşündüler. 20 yıl sonra asimetrik bir durum oluştu. Katalan ve Bask bölgeleri çok büyük pozisyon elde ederken, herkese kahve ritüelini bozdular.
En fazla kahveyi bu iki bölge aldı.
Referanduma karşı Madrid neler yaptı ?Anayasa'da 125. madde İspanya'nın ulusla çıkarları doğrultusunda özerk yönetimlerin ekonomik gelirlerine el koyabiliyor. Kısa süre önce buna benzer şeyler yapıldı. Referandum kararını engellemek için seçim kurullarını engellediler, seçimlerde sandık heyetinde yer alacaklara 12.000 Euro ceza verileceği açıklandı. Görev almak isteyenler vaz geçtiler. Seçim sandıklar merkezi hükümet tarafından toplanınca Çin'den 5 euroya kutular aldılar.
Kaç kişi oy kullandı, belli mi ?2014 yılında yapılan referandumunda 6 milyon seçmen vardı ve 1 milyon 860 bin kişi oy kullanılmıştı. Pazar akşamı bağımsızlık cephesi sözcüsü Jordi Turull açıklamasında, 5 milyon 300 bin seçmen sayısının 2 milyon 260 bininin oy kullanıldığını açıkladı. Bu oyların kullanılmış olabileceğine inanmıyorum. Seçim kurulu yok, sandık heyetleri yok oylar kimler tarafından nasıl sayıldığı belli değil.
Aslında Katalonya'da bağımsızlık yanlıları ile ayrışmaya karşı olanlar yüzde 50-50'dir. Bu olay Bask'ta da böyledir.
Şimdi ne olacak ?Katalan özerk hükümeti (Generalitat) Başkanı Carles Puigdemont, önümüzde günlerde Katalanya'nın bağımsızlığının ilan edileceğini açıkladı. Ama bir dönüş yaparak Avrupa Birliği'nin bu konuda arabulucu olmasını istediklerini açıkladılar.
Bunu ne İspanya ne de Avrupa Birliği kabul etmeyecektir. Perşembe günü, Anayasa Mahkemesi bağımsızlığın ilan edileceği özerk parlamentonun pazartesi günkü oturumunu iptal etti. Mahkemeye Katalan Sosyalist Partisi PSC başvuruda bulunmuştu. İptal kararı öncesinde Başbakan Rajoy, Puigdemont'tan bağımsızlık kararının iptalini talep etmişti.
KONFEDERALİZM TALEP EDİLİYOR İNGİLİZ DESTEĞİ VAR
Bu işe kim destek veriyor?Bu işi sürekli kaşıyan ülke Birleşik Krallık. İngilizler Cebeli Tarık Boğazı nedeniyle sürekli kaşıyorlar ve bağımsızlık isteyenlere destek veriyorlar.
Avrupa Birliği olaylara pek taraf olmuyor neden sessiz kalıyor?AB Komisyonu Başkanı Jean-Claude Juncker, merkezi İspanya hükümetinden yana tavır aldı. AB'nin yanı sıra Almanya ve Fransa, biz İspanya hükümetini tanırız dediler. AB'nin tek eleştirdiği polisin şiddet olaylarına karışması. Katalanlar bağımsızlık ilan ederse de AB'nin dışında kalır diye de sert tavır aldılar.
Önce Kuzey Irak 'ta referandum yapıldı bir kaç gün sonra da Katalanlar'ın yapması ilginç değil mi ?Haziran ayında Katalanlar 1 Ekim'de referandum yapacaklarını açıklamıştı.
Ama ilginç bir şekilde Barzani'ye de referandum yaptırdılar. Bir anda ortaya atıldı ve acelece yapıldı. Bence bu iki bölgenin referanduma gitmesi İstihbarat Örgütlerinin planı dahilinde yapıldı. Daha açık istihbarat örgütlerinin müdahalesini Irak'ta görüyorum. Çünkü bu bölgede ciddi çatışmaların olduğu bir yer.
Orada yaşanan çelişkiler nelerdir ?Aslında ilk planda Suriye'de devlet kurulması düşünülüyordu. Belki Türkiye çok sert tavır koyunca ilk olarak Barzani ile bu işe kalktılar.
Önce Suriye'de devleti kurup arkasından Irak'ta bağımsızlık kararı ve son olarak ta ikisinin birleştirilmesi planlanıyordu. 'Bunu yaparak hem Türkiye'nin bölge ile arasını, hem de Kürtler ile AK Parti'nin arasını bozarız, Türkiye'deki Kürtler'de düşman olur' düşüncesi var. Böylelikle Türkiye'den de toprak alınması düşünülüyor ya...
AK Parti devreden çıkınca diğer partiler zaten bizden diye düşünüyorlardı. Böyle olunca da bu bölgeyi istedikleri gibi dizayn edebiliriz diye düşünüyorlar.
İki referandum ara sında ne fark var ?Irak'da yapılan referandum emperyalizmin bir planı doğrultusunda yapıldı. Bu bölgenin Amerika öncülüğünde yeniden dizayn edilmesi planı doğrultusunda referandum yapılıyor.
Bu bölgeyle ilgili 'Büyük Plan' mı var ?Evet bu bölgeyle ilgili büyük bir plan var ve uygulanmaya da başlandı. 91'de Irak'ın işgaliyle başlayan bir plan bugün uygulanıyor. Büyük Kürdistan oluşturmak için aşama aşama çalışıyorlar. Birinci Dünya Savaşı sonrasında Wilson Prensiplerinde Büyük Kürdistan'dan bahsedilmişti.
100 yıl önce Sykes- Picot planı Fransa ve Almanya anlaşması ile kukla devletler kuruldu. Şimdi ABD bölgeyi yeniden dizayn etmeye karar verdi. Emperyalistler Sykes- Picot'u biz yapmıştık, bugün yeniden bölgeyi dizayn edeceğiz diyorlar.
ABD'NİN İLERİ KARAKOLU
Büyük Kürdistan nereleri kapsıyor ?Kurulması planlanan Kürdistan Batı'nın ABD'nin bu bölgede ileri karakolu olacak.
Bunu istiyorlar çünkü Türkiye artık ileri karakol görevini yapmıyor. Yıllarca Türkiye Batı'nın ileri karakolu idi. Türkiye'de işler değişti, onların isteklerini yerine getirmiyor.
Bu ilk aşamada Irak ve Suriye'deki Kürtler'i içine alan bir proje. Sonrasında Türkiye ve İran'ın topraklarından oluşacak bir Kürdistan kurulması planlanıyor.
Toprak büyüklüğü açısından çok geniş bir ülke kurulmuş olacak.
Neler yaşanır ?PYD/PKK'ya silah vermeye devam edecekler. Türkiye'ye karşı güç oluşturacaklar. Eğer çok güçlü hale getirebilirlerse Türkiye'den çok büyük bir toprak talep edecekler. Yani Diyarbakır'ı alacaklar. Türkiye topraklarının büyük bölümünü kaybettikten sonra Avrupa Birliği'ne o zaman üye yaparlar.
BAĞLANTISIZLAR HAREKETİ
Türkiye , emperyalizmin kıskacında mı ?Bugün dünyada "Bağlantısızlar Hareketi" olsa Türkiye orada yerini alır ve Türkiye'den başlatılırdı. Kültür emperyalizmi ile İngilizce baskın çıktığı için İngilizce ile insanlar kendilerini Türkiye'den ziyade Amerikalı gibi düşünüyorlar. Türkiye'de ne söyleniyorsa yanlış, dışarıda Türkiye için ne söyleniyorsa onlar doğru kabul ediliyor.
Bugün uluslararası medya, ABD'de düğmeye basıyor bunun Fransızcasını, Portekizcesini aynı anda dünyanın her yanına yayıyorlar.
Kültür emperyalizmi medya alanında çok ciddi olarak yayılıyor.
Dünyada en fazla İngilizce bilen var, bilmeyenler de yerel diller üzerinden kendi görüşlerini empoze ediyorlar.
Böylesi bir durumu kırmak çok güç bir durum.
Biz müttefik durumundayız ama düşman gibi davranıyorlar.
CHP, HDP VE SOL EMPERYALİSTLERLE
Bugün Türkiye abluka altına alınıyor. Bu abluka ilk aşamada Suriye'de uygulanmaya başladı. Türkiye'nin Suriye'ye müdahale etmesinin önüne geçmek istiyorlar. Suriye'deki oluşumu yapana kadar Türkiye ile iyi geçinecekler. Suriye'de devleti kurup Barzani'yi de buna bağlayacaklar. Muhalefetten anti-emperyalist politikalar gelmediği sürece Ak Parti buna karşı direnir ve iktidarda kalır. Bu duruş ne yazık ki CHP'de yok. O gitmiş. Meral Akşener partisi de aynı şekilde, HDP zaten bir proje partisi oldu. Sol dediğiniz adamlardan anti-emperyalist olmalarını beklerken onların borazanı olmuşlar.
YABANCI İSTİHBARAT ÇÖZÜM SÜRECİNİ BOZDU
Türkiye demokratikleşme ile Kürt sorununda çok adımlar attı. Ama tam silah bırakmaya sıra geldiğinde silah bırakmadılar. İstihbarat servisleri bunu engelledi. Çünkü onlara başkaları silah bırakmayın size devlet kuracağız sözü verdi. Türkiye o gün yaptığı hamleler ile bugün Türkiye'deki Kürtler'i kurtardı. O gün o işler yapılmasaydı Kürtler karşı tarafa geçebilirdi. Buraya yönelik büyük plan vardı ama geçtiğimiz yıllarda demokratikleşme ile o planları Türkiye bozdu. Amaçları demokratikleşmeyi engelleyip Kürtler'in çatışmaya çekilmesini sağlamaktı. Ama istedikleri olmadı.
FRANSA DA BÖLÜNEBİLİR
Özellikle Fransa tedirgin gözükmüyor ama tedirgin olması gerekiyor. Katalanya'nın tarihinde Occitania vardır. Katalanlar'ın oy pusulalarında Katalanca 'Si' ve Occitania da 'Ok' evet anlamına gelen kelimeler yazılı idi. Fransa'nın Rossion diye bölgesi var orada Katalanca da konuşuluyor zaten. Katalunlar'ın Fransa üzerinde bir bölgeye uzanabileceği gibi Basklılar'ın da Fransa da tarihi bağları olan küçük bir bölgeleri var.
RÖPORTAJ: ALİ DEĞERMENCİ
