Emeklilikte Yaşa Takılanlar ile ilgili düzenlemede son viraja girildi. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı ekiplerinin ilgili bakanlıklar ile birlikte yürüttüğü çalışmada sona yaklaşılırken, milyonlarca kişi detayların açıklanmasını bekliyor. Peki 8 Eylül 1999'dan önce sigortalı olanlar nasıl emekli olacak? İlk etapta 1.5 milyon kişinin emekli olacağı, prime dayalı kademeli bir sistem olacağı belirtiliyor. Peki bu sistem nasıl uygulanacak? Emeklilik için yeterli prim gün sayısı ne kadar olacak?
PRİM MODELİ NEDİR
Bu sisteme göre; eğer yaş şartı tamamen kaldırılırsa 8 Eylül 1999'dan önce sigortalı olanlardan kadınlardan 20, erkeklerden 25 yılı tamamlayanlar belirlenen prim gün sayısını tamamlamışsa yasa çıkar çıkmaz emekli olabilecek. Tamamlamamış olanlar da tamamladıklarında emekli aylığına kavuşacak. SSK'lıların emekliliğinde Eylül 1999 öncesindeki şartlara dönülürse 5000 prim günü tamamlamak yetecek. 1999 yılında yasada getirilen şartlara bakılırsa da istenen prim gün sayısı işe giriş tarihine göre 5000 ile 5975 arasında olacak. Emekli Sandığı ve Bağ-Kur'da ise kadınlarda 7200 gün (20 tam yıl), erkeklerde 9000 gün (25 tam yıl) hizmeti tamamlamak gerekecek. Ancak prim şartının ne olacağı EYT düzenlemesinin tamamlanmasının ardından belli olacak. Bu nedenle borçlanma yaparak prim gününü artırmak isteyenlerin acele etmesine gerek yok. Düzenlemenin detaylarının Aralık ayı başında açıklanması bekleniyor. Şartlar belli olduktan sonra borçlanma ihtiyacı olanlar başvurusunu yaparak prim gün sayısını artırabilecek. Borçlanmada en düşük tutarlar 1 Ocak'tan itibaren artacak. Aralık ayında başvuranlar bu artış yansımadan borçlanmayı gerçekleştirmiş olacak. Ocak ayında başvuranlar ise daha yüksek ödeme yapacak.
1 OCAK'TA ARTIŞ OLACAK
Doğum ve askerlik borçlanmasında en düşük tutar brüt asgari ücretin yüzde 32'si kadar oluyor. Şu anda borçlanma yapanlar günlük en az 69,02 lira ödüyor. Aylık en düşük borçlanma tutarı da 2 bin 70 lira 72 kuruş seviyesinde. Yıl bitmeden 1 çocuk için 2 yıllık (24 ay) doğum borçlanması yapılırsa, en az 49 bin 697 lira ödeniyor. Askerlik borçlanması yapanlar 540 günlük (18 ay) borçlanma için en az 37 bin 272 lira veriyor. Tüm tutarlar, 1 Ocak'ta yeni asgari ücretle değişecek.
