Reuters: ABD, Türkiye'nin isyancılarla çatışan Etiyopya'ya İHA/SİHA satışları konusunda endişeli

Doğu Afrika'nın ekonomik ve askeri olarak en güçlü ülkelerinden olan Etiyopya'da 1 yılı aşkın süren iç savaşta yeni gelişmeler yaşanıyor.

Washington, Türkiye'nin Etiyopya'ya İHA/SİHA satışlarıyla ilgili "derin insani kaygılara" sahip. Reuters'a konuşan üst düzey bir Batılı yetkiliyse ABD'nin Addis Ababa'ya yönelik silah kısıtlamalarını ihlal ettiğini söyledi.

İSYANCILARIN YANINDA OLAN ABD'DEN ÇARPIK RAPOR

Etiyopya hükümeti ile Afrika'nın en kanlı çatışmaları arasında yer alan kuzey Tigray eyaletini yöneten Tigray Halk Kurtuluş Cephesi (TPLF) arasındaki bir yıl süren iç savaşta, binlerce sivili ölürken milyonlarca insan yerinden oldu. ABD Dışişleri Bakanlığı'ndan bir sözcü, ABD Afrika Boynuzu elçisi Jeffrey Feltman'ın geçen hafta Türkiye'ye yaptığı ziyarette "Etiyopya'da silahlı insansız hava aracı kullanıldığına ve sivillere zarar verme riskine ilişkin raporları gündeme getirdiğini" söyledi.

Üst düzey bir Türk yetkili, Washington'ın rahatsızlığını birkaç toplantıda ilettiğini, Etiyopya ordusu ve hükümetinin ayrıntılı yorum taleplerine yanıt vermediğini söyledi.

TÜRKİYE, DÜNYAYA SİHA VE İHA SATIYOR

Avrupa, Afrika ve Asya'daki birçok ülkeye insansız hava aracı satan Türkiye, Afrika'da istikrarı bozucu bir rol oynadığı yönündeki eleştirileri reddederek müzakereleri teşvik etmek için Etiyopya'daki tüm taraflarla temas halinde olduğunu açıkladı.

Geçen hafta Birleşmiş Milletler, Etiyopya'daki hak ihlalleri hakkında bağımsız bir soruşturma başlatmayı kabul etti ve bu, hükümetinin şiddetle karşı çıktığı bir hareketti.

İSYANCILAR BM'DEN YARDIM İSTEDİ

Tigray isyancıları pazartesi günü, hükümetin ilerlemesinin ardından bazı kuzey bölgelerinden çekildiklerini söyledi ve BM'ye yazdığı bir mektupta, Tigray üzerinde insansız hava araçları ve diğer düşman uçaklar için uçuşa yasak bölge çağrısında bulundu. ABD Dışişleri Bakanlığı, Etiyopya silahlı kuvvetlerine yönelik savunma ürünleri ihracatını Mayıs ayında kısıtladı.

ABD'NİN SATIŞLAR ÜZERİNDEN TÜRKİYE'YE YAPTIRIMLARI UZAK BİR İHTİMAL

Eylül ayında Beyaz Saray, Etiyopya'da insani ve insan hakları krizine karşı bu tür herhangi bir belirti olmamasına rağmen, istikrarı tehdit eden, krizi genişleten veya insani yardımı kesintiye uğratan politikalara dolaylı olarak dahil olanlara karşı uygulanan yaptırımlara Türkiye'yi de eklemesi olasılık dışı görülüyor.

Bu kararname kapsamında geniş ekonomik yaptırım yetkisine sahip olan ABD Hazinesi, yaptırımların Türkiye'ye uygulanıp uygulanmayacağı konusunda yorum yapmaktan kaçındı.

Üst düzey Türk yetkili, dışişleri bakanlığının 2022 bütçe planlamasının bir parçası olarak insansız hava aracı satışlarının ABD dış politikasını nasıl etkileyebileceğini incelediğini söyledi.

ABD RAHATSIZ, TÜRKİYE UMURSAMIYOR

Söz konusu kişi Reuters'e verdiği demeçte, "ABD, Türkiye'nin İHA/SİHA satışlarından duyduğu rahatsızlığı dile getirdi ancak Türkiye bu alanda belirlediği politikaları izlemeye devam edecek" dedi.

TÜRKİYE'DEN ETİYOPYA'YA SAVUNMA İHRACATI HER GEÇEN GÜN ARTIYOR

Savunma bakanlığından ikinci bir üst düzey Türk yetkili, Ankara'nın herhangi bir ülkenin içişlerine karışma niyetinde olmadığını söyledi. İhracatçılar Meclisi verilerine göre, Türkiye'nin Etiyopya'ya savunma ihracatı, 2021'in ilk 11 ayında neredeyse sıfırdan 95 milyon dolara yükseldi.

TÜRK İHA VE SİHA'LARININ KÜRESELLEŞEN ETKİ ALANI

Reuters'in iç savaşın sürdüğü bölgeye yakın bir tepe kasabası olan Gashena yakınlarında görüştüğü Etiyopya hükümet askerleri, yakın tarihli bir askeri saldırının, Tigray mevzilerini hedef almak için silahlı insansız hava araçları ve hava saldırılarının kullanılmasının ardından başarılı olduğunu söyledi.

Bir Reuters ekibi orada tahrip edilmiş tanklar ve zırhlı uçaksavar kamyonları tespit etti. Etiyopya merkezli bir yabancı askeri yetkili, uydu görüntülerinin ve diğer kanıtların insansız hava araçlarının kullanıldığına dair "açık işaretler" verdiğini ve tahminen 20'ye kadar uçağın çalıştığını söyledi.

"GÖZETLEME UÇAĞI GERİLA SAVAŞINDA DAHA BÜYÜK BİR ETKİYE SAHİP"

Kaç tanesinin Türk yapımı olduğu belli değildi. Çatışmanın gerilla savaşı niteliğinin silahlı insansız hava araçlarını daha az kullanışlı hale getirdiğini de sözlerine ekleyen kişi, "Gözetleme uçağı daha büyük bir etkiye sahip ... ve çok yardımcı oluyor" dedi.

ABD'Lİ YETKİLİ: TÜRK PERSONELİ BURADA

Yabancı ülkelerin İHA/SİHA operatörleri de sağlayıp sağlamadığı sorulduğunda yetkili, "Türk personelinin burada olduğunu biliyorum" dedi.

Türk ve Etiyopyalı yetkililer, Reuters'in ilk olarak Ekim ayında bildirdiği dron satışını kamuya açıklamadı ve Türkiye Dışişleri Bakanlığı daha fazla ayrıntı talebine yanıt vermedi.

Geçen hafta ABD elçisi Feltman ve Dışişleri Bakan Yardımcısı Sedat Önal'in Etiyopya, Somali ve Sudan'daki gelişmeleri görüştüklerini söyledi.