■ İşçi olarak çalışan birisinin aynı anda ikinci bir işte çalışması İş Kanunu bakımından engel doğurur mu?
İş sözleşmesinde başka bir işte çalışma yasağı yoksa veya işveren işçinin başka bir işte çalışmasına izin vermiş ise işçi başka bir işte de çalışabilir. Adınıza iki yerden prim yatmasında SGK açısından sakınca yok.
Ancak işverenin ikinci işinizi yapmanıza izin vermesi gerekir. Böyle bir izni yoksa işveren bunu öğrendikten itibaren 6 iş günü içinde işçinin iş sözleşmesini tazminatsız olarak sona erdirebilir.
■ Bir firmada süreli sözleşme karşılığı çalışıyorum. Sözleşmem bitmeden işverenin çıkarması ya da sözleşmem bittikten sonra işten ayrılmam durumunda işe iade veya tazminat gibi bir hak talebimiz olabilir mi?
Belirli süreli iş sözleşmelerinde işe iade hakkı bulunmamaktadır.
Dolayısı ile sizin işe iade hakkınız bulunmuyor.
Ancak iş sözleşmeniz süresinden önce haklı bir nedene dayandırılmadan sona erdirilirse aradaki sürenin ücretini tazminat olarak işverenin ödemesi gerekmektedir.
■ Eşim ev hanımı.
Sigorta yaptıracağım.
"SSK kapsamında prim öde" diyen de "Dışarıdan ödeme sonradan iptal olur" diyen de var. Ne yapmalıyım?
Çalışma imkanı olmayan ev hanımları için en uygun sigortalılık isteğe bağlı sigortalılıktır. İsteğe bağlı sigortalılıkta hem sağlıktan faydalanılabilecek hem de ileride emeklilik imkanı olacaktır. Yapmanız gereken eşinizle beraber en yakın Sosyal Güvenlik İl veya Merkez Müdürlüğü'ne başvurmaktır. Dışarıdan ödenen ve çalışmadan çalışıyormuş gibi gösterilen 4/a (SSK) primleri tespit edilmesi halinde iptal edilir.
■ Haksız yere işten çıkartıldım. Fazla çalıştığım halde fazla mesai ücreti almadan 2 yıl asgari ücret ile çalıştım. Hiçbir neden yokken işime son verildi. Hakkımı nasıl arayabilirim?
İşyerinden haksız olarak çıkartılmış iseniz bir ay içinde arabulucuya işe iade için başvurabilirsiniz. Bir aylık süreyi geçirmeyin. İşe geri dönmek istemiyorsanız ödenmeyen fazla mesai, ihbar ve kıdem tazminatı ve diğer alacaklarınız için Çalışma ve İşkur İl Müdürlüğü'ne şikayette bulunabilir veya doğrudan iş mahkemesine alacak davası açabilirsiniz.
■ İş yerinde sigortam geç başlatıldı. Şimdi işten ayrılsam o sigortasız geçen günlerin tazminatını da alabilir miyim?
Öncelikle belirtmeliyim ki işyerinde halen çalışırken tazminat almanız mümkün değildir. İş sözleşmenizin kıdem tazminatını almanızı gerektirecek sebeplerden biri ile sona ermesi halinde kıdem tazminatına hak kazanabilirsiniz. Tazminatınız hesaplanırken sigortalı çalışmış olduğunuz süreler dikkate alınır. Ancak önce arabulucuya, sonuç alınamazsa iş mahkemesine hizmet tespit davası açıp kazanmanız durumunda işe girişiniz geriye çekilecek ve hem sigortasız çalışmış olduğunuz sürenin sigorta sürelerini hem de tazminat süresini kazanmış olursunuz.
Aksi durumda sigortasız geçen sürelerin tazminatını alamazsınız.
