■ 6 ayımı doldurduğum satış mağazasında 1 hafta izin kullanmak istedim ancak bana böyle bir hakkımın olmadığını söylediler.
Bunun doğru olup olmadığını öğrenmek istedim. Çok özel durumlarda mazeret izni hakkımız da yok mu? Recep Y.
Yıllık izne hak kazanmak için işyerinde bir yıl çalışmış olmak gerekir. Bunun dışında; işçinin evlenmesi veya evlat edinmesi ya da ana veya babasının, eşinin, kardeşinin, çocuğunun ölümü hâlinde üç gün, eşinin doğum yapması hâlinde ise beş gün ücretli izin hakkı vardır. Ayrıca işçilerin, en az yüzde 75 oranında engelli veya süreğen hastalığı olan çocuğunun tedavisinde, hastalık raporuna dayalı olarak ve çalışan ebeveynden sadece biri tarafından kullanılması kaydıyla, bir yıl içinde toptan veya bölümler hâlinde on güne kadar ücretli izin hakları bulunmaktadır.
İşçilere, sayılan durumlardan herhangi birinin ortaya çıkması sonucunda, verilmesi gereken bu izinler nedeniyle ücretlerinden bir kesinti yapılamamaktadır.
Mazeret izinleri konusunda, sayılanların dışında herhangi bir yasal düzenleme yapılmış durumda değildir. Çalışanların bunun ötesinde herhangi bir mazeret izni hakkı oluşabilmesi için, iş sözleşmeleri ve toplu iş sözleşmelerinde uygulanacak mazeret izinlerine ilişkin hüküm bulunması gerekmektedir.
■ Üç yıllık sözleşme imzalayarak bir firmada işe başladım. İki yılım dolunca, daha bir yıllık sözleşmem varken yani sözleşmem bitmeden işten ayrılmamı istediler.
Tazminatımı almak için hangi yolları izlemem gerekiyor?
Sözleşme süresi bitmeden önce işveren haklı bir neden olmadan iş sözleşmenizi feshediyor ise işten ayrılma tarihiniz ile sözleşmenin bitim tarihi arasındaki sürenin ücretini Borçlar Kanunu'na göre işverenden talep etme hakkınız vardır. Ayrıca kıdem tazminatına hak kazanırsınız. Bunun için öncelikle işverenlikçe iş sözleşmenizin sona erdirilmesi gerekir. Siz kendiniz ayrılırsanız herhangi bir tazminat talebinde bulunamazsınız.
■ Emekli olarak bir iş yerinde çalışırken işveren tarafından iş sözleşmem bildirimsiz olarak feshedildi. İşveren kıdem tazminatımı ödedi. Ancak ihbar tazminatımı ödemedi. İhbar tazminatı hakkım var mı?
İhbar tazminatının İş Kanunu'nun 17'nci maddesine uyarak yapılan geçerli nedenle fesihlerde fesih ihbar süresi tanımaksızın sözleşmenin işverence feshedilmesi durumunda ödenmesi gerekir. Bu bakımdan emekli yahut emekli olmayan işçi ayrımı yapılamaz.
Keza iş sözleşmesinin haklı neden olmaksızın işçi tarafından işverene ihbar süresi tanımaksızın derhal feshedilmesi durumunda da bu defa işçi tarafından işverene ödenmesi gerekir ki bu bakımdan da işçinin emekli olup olmadığının önemi bulunmamaktadır.
