Emeklilik için yaşı bekleyenler heyecanlı bekleyiş içerisinde bulunuyor. Çalışmanın yıl sonuna kadar tamamlanacağı yönündeki açıklamalar da bu heyecanı artırıyor. İlgili bakanlıklar tarafından yürütülen hazırlıklar devam ederken, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Bilgin'in üzerinde çalıştıklarını söylediği 'tek formül' merak konusu oldu. Bu formülün içeriğine yönelik 5 alternatif öne çıkıyor...
YIL VE PRİM KRİTERİ
8 Eylül 1999 öncesinde işe girenlerin, emeklilik için kadınlarda 20, erkeklerde 25 yılı tamamlaması gerekiyor. Prim şartı da SSK'lılarda ilk sigortalı oldukları tarihe göre 5000 ile 5975 arasında değişiyor. İlk seçenekte, prim ve yıl şartını tamamlayanlar yaşı dikkate alınmadan emekli olabilir. Bu formül hayata geçerse yıl ve prim şartını tamamlamış herkese düzenleme çıkar çıkmaz emeklilik yolu açılacak. Bu 2 şartı tamamlayamayanlar da tamamlayınca emekli olabilecek.
ÇOK PRİM AVANTAJ
Gündeme gelen bir başka seçenek de daha çok primi olanların daha önce emekli olması. Burada konuşulan prim gün sayıları kadınlar için 7200, erkekler için de 9000... Bu formül ile emeklilik için 8 Eylül 1999 öncesinde uzun vadeli sigorta kollarında sigortalı olarak çalışmaya başlamak, kadınlar için 20 yıllık yani 7200 gün primi, erkekler için de 25 yıllık yani 9000 gün primi tamamlamış olmak yeterli bulunacak. Bu şartları karşılayanlar yaşa bakılmadan emekli aylığına kavuşacak.
6-8 YIL AVANTAJ
Yaşa takılanlara emeklilik için bir yaş sınırı da getirilebilir. Bu durumda prim ve yılı tamamlayanların emeklilik için bu yaşı da doldurması gerekebilir. Bu yaş sınırı da mesela 50 olabilir. Bu durumda emeklilikte 6-8 yaşa varan avantaj ortaya çıkabilir. Örneğin; 24 Mayıs 1999 ile 8 Eylül 1999 tarihleri arasında ilk kez sigortalı olan bir kadın 20 yıl (bu süre doldu), 5975 prim günü, 56 yaş ile SSK'dan emekli olabilirken; yaş sınırı 50 olursa 6 yaş erken emeklilik imkanı elde edecek. İlk işe giriş tarihi 24 Kasım 1998 ile 8 Eylül 1999 arasında olan bir erkek mevcut durumda 25 yıl, 5975 prim günü ve 58 yaş şartıyla emekli olabilirken, yaş sınırı 50 olursa 8 yıl önce SSK'dan aylığa kavuşacak.
3600-5400 GÜN DE YETER Mİ?
Halen SSK'lılarda 3600, Bağ- Kur'lularda ise 5400 prim gün ile kısmi emeklilik mümkün. Ancak burada kadınlarda 58'e, erkeklerde 60'a varan yaş şartları söz konusu oluyor. Bu yaş şartının esnetilmesi de çalışmalarda gündeme gelecek. 3600 prim günü olan SSK'lılar ile 5400 prim günü bulunan Bağ-Kur'lulardan kadınların 50, erkeklerin 55 yaşında emekli olabilmesi bir seçenek olarak duruyor.
YAŞ ŞARTI DÜŞEBİLİR
Prim gün sayısını doldurup yaşı bekleyenler için bekleme süresini 2-3 yıl düşürmek gibi imkanlar da seçenekler arasında bulunuyor. Bu seçenek, 8 Eylül 1999'dan önce sigortalı olanlarda istenen yaş koşulunun kademeli düşürülmesini içeriyor. 8 Eylül 1999'dan önce sigortalı olup emeklilik için yıl ve prim şartını tamamlayanlar bu formülle şimdikinden daha erken yaşta emekli olabilecek. Bazı EYT'liler yasa çıkar çıkmaz emekli aylığına hak kazanabilecek.
