İdeal ev robotları hazır mı?
Ev işlerinden tamamen kurtulmak için birkaç yıl değil, en az bir on yıl daha beklememiz gerekebilir. Ancak robot süpürgeler, lidar sensörleri ve gelişmiş haritalama yetenekleri sayesinde evin her köşesini temizliyor
Ev işlerinden tamamen kurtulacağımız gün yaklaştı mı? Teknoloji devlerinin son yıllarda tanıttığı akıllı süpürgeler, otonom ev asistanları ve yapay zekâ destekli robotlar bu soruyu yeniden gündeme taşıdı. Ancak uzmanlara göre "tam otonom ev robotu" kavramı hâlâ laboratuvar ve prototip aşamasında. Yani süpürme, paspaslama ve basit hatırlatma görevlerinde bizi ciddi şekilde rahatlatan sistemler artık yaygınlaşsa da, evin tüm karmaşık işlerini insansız bir şekilde yürütecek düzeyde teknolojiye henüz ulaşılmış değil.
EVİN HER KÖŞESİNİ TEMİZLİYOR
Bugün robot süpürgeler, lidar sensörleri ve gelişmiş haritalama yetenekleri sayesinde evin her köşesini tanıyor, temizlik işini neredeyse hatasız yapabiliyor. Samsung'un Ballie gibi yapay zekâ destekli kişisel asistanları ise ev içi iletişimi ve akıllı cihaz yönetimini kolaylaştırıyor. Ancak çamaşırları katlayan, bulaşıkları yerleştiren ya da kırılgan objeleri güvenle taşıyabilen sistemler hâlâ geliştiriliyor. Akademik araştırmalar, özellikle görsel-dil modelleriyle (VLM) robotların çevreyi daha iyi anlamasını sağlasa da bu çalışmalar henüz günlük yaşam koşullarında tam başarıya ulaşmadı.
MALİYET VE MAHREMİYETE ÇÖZÜM
Yeni dönemde ev robotlarını şekillendirecek teknolojilerin başında görsel-dil-aksiyon modelleri, gelişmiş algılama sistemleri, ince manipülasyon yetenekleri ve bulut-kenar (cloudedge) işlem gücü yer alıyor. Bu sayede robotlar yalnızca komut alan değil, çevreyi anlayıp karar verebilen sistemlere dönüşecek. Yine de maliyet, güvenlik ve mahremiyet sorunları çözülmeden bu dönüşümün her eve girmesi pek mümkün görünmüyor.
EVDEKİ ROBOT, VERİYİ NEREYE GÖNDERİYOR?
Robot süpürgeler ve akıllı ev asistanları, görevlerini yerine getirmek için evin detaylı bir haritasını çıkarıyor. Bu haritalar yalnızca mobilya yerleşimini değil, yaşam alanlarının düzenini ve hareket alışkanlıklarını da yansıtıyor. Üreticilerin büyük bölümü verilerin yerel olarak işlendiğini, buluta yalnızca yazılım güncellemesi veya teknik destek için sınırlı bilgi gönderildiğini savunuyor. Ancak geçmişte bazı markalarda kullanıcı verilerinin dış sunuculara aktarılması ve hatta bu görüntülerin internete sızması gibi vakalar yaşandı. Uzmanlar, cihazların ilk kurulumunda veri paylaşım izinlerinin dikkatle okunmasını, harita kaydetme özelliğinin kapatılmasını ve fabrika dışı uygulamaların yüklenmemesini öneriyor. Evde sessizce dolaşan bir robotun, aynı zamanda dijital bir "göz" olduğunu unutmamak gerekiyor.
10 YILDAN ÖNCE BİTMEZ
Pazar tahminleri kısa vadede temizliğe odaklı otonom cihazların yaygınlaşacağını, orta vadede ise masa kurma veya mutfakta yardım gibi sınırlı görevleri üstlenecek robotların devreye gireceğini gösteriyor. Gerçek anlamda "evin tüm işlerini" yapabilecek genel amaçlı ev robotlarının yaygınlaşması içinse uzmanlar 7 ila 15 yıllık bir süreç öngörüyor. Sonuç olarak ev robotları artık hayal değil, ama mucize de değil. Günlük temizlikte insan yükünü ciddi şekilde azaltan bu cihazlar, yaşam alanlarımızda yapay zekânın en görünür yüzü hâline geldi.