Çalışana ikinci tazminat yolu açılıyor! Kimler nasıl yararlanabilir? Maaşa ve süreye göre ne kadar ödenecek?
Özel sektörde çalışanlar kıdem tazminatının yanı sıra belli şartlarda ihbar tazminatına da hak kazanıyor. İhbar tazminatının tutarı maaşa, çalışma süresine ve tabi olunan kanuna göre değişirken, burada kıdem tazminatındaki gibi bir tavan bulunmuyor...
Çalışanların güvencelerinden birisi kıdem tazminatı. Belli şartlarla buna hak kazanılıyor. Ayrıca ek bir tazminat daha bulunuyor. O da ihbar tazminatı. Peki ihbar tazminatı hangi hallerde alınıyor? Ödenecek tutar nasıl hesaplanıyor? Emekliler de alıyor mu? İşte özel sektör çalışanlarının ihbar tazminatıyla ilgili merak edilen soruların yanıtları...
Çalışana ikinci tazminat (AA)
KİMLER ALABİLİYOR?
İşverenin de işçinin de iş sözleşmesini feshedeceğini belli bir süre önce karşı tarafa bildirme zorunluluğu bulunuyor. Bu süreyi de o işyerindeki kıdem yani çalışma süresi belirliyor. Bu süreye uymadan işten çıkartılan çalışanlara kıdemine göre ihbar tazminatı ödeniyor. Eğer işçi ihbar sürelerine uymadan işten ayrılırsa bu kez işveren ödeme alıyor. İhbar tazminatı alabilmek için kıdem tazminatını hak etme şartı da bulunmuyor.
İHBAR SÜRESİ NE KADAR?
İş Kanunu'nun 17. Maddesi'ne göre ihbar süresi; iş yerindeki çalışma süresi 6 aydan az olan işçi için 2 hafta; 6 aydan 1.5 yıla kadar olan işçi için 4 hafta; 1.5 yıldan 3 yıla kadar olan işçi için 6 hafta; 3 yıldan fazla olan işçi için de 8 hafta. Bu süreler asgari olup sözleşmeler ile artırılabiliyor. İhbar süreleri açısından Deniz İş Kanunu da İş Kanunu'yla uyumlu ancak Basın İş Kanunu farklılık gösteriyor. Deniz İş Kanunu'na tabi çalışan gemi adamının belirsiz süreli hizmet akdi, 6 ay geçmedikçe feshedilemiyor. İhbar süresi, işi 6 ay süren gemi adamı için 2 hafta, 6 aydan 1.5 yıla kadar sürenlerde 4 hafta, 1.5 yıldan 3 yıla kadar sürenlerde 6 hafta, 3 yıldan fazla sürenlerde ise 8 hafta. Basın İş Kanunu'na göre ise ihbar süresi; çalışma süresi 5 yıldan az olan gazetecinin işten çıkartılması halinde 1 ay, 5 yıldan çok olan gazetecinin işten çıkartılması halinde 3 ay olarak uygulanıyor. İş akdinin gazeteci tarafından feshi halinde de ihbar süresi her durumda bir ay oluyor. İş Kanunu ve Borçlar Kanunu uyarınca, iş sözleşmesine 2 aya kadar deneme süresi konulabiliyor. Böyle bir durumda, iş akdinin deneme süresi içinde feshi halinde ihbar tazminatı ödenmiyor.
Çalışana ikinci tazminat (AA)
NASIL HESAPLANIYOR?
Brüt maaş üzerinden ihbar sürelerinin ücreti hesaplanıyor, gelir ve damga vergisi kesiliyor.
Çalışana ikinci tazminat (AA)
10 GÜN ÇALIŞAN BİR İŞÇİ İŞTEN ÇIKARTILDIĞINDA İHBAR TAZMİNATI ALIR MI?
İşyerinde yapılan işin sürekli iş olması ve deneme süresinin olmaması durumunda işçi ihbar tazminatına hak kazanır.
EMEKLİLER İHBAR TAZMİNATI ALIR MI?
Emeklilik gerekçesiyle iş akdini fesheden işçi ihbar tazminatı alamıyor. Ancak çalışmaya devam eden emeklilerin şartları sağlarsa ihbar tazminatı alma hakkı var.
ALAMAYAN NE YAPMALI?
İhbar tazminatını alamayan ya da tazminatı eksik ödenen çalışanlar, arabulucuya başvurarak hakkını arayabiliyor. Arabulucuya başvuru için zaman aşımı 5 yıl. Yani işten ayrıldıktan itibaren 5 yıl içinde başvuru yapmak gerekiyor. Arabulucu konuyu en fazla 4 hafta içinde sonuçlandırıyor. Eğer uzlaşma sağlanamazsa, çalışan hakkını iş mahkemesinde dava açarak arayabiliyor.
Çalışana ikinci tazminat (AA)
GÜNDE 2 SAAT İŞ ARAMA İZNİ
İşveren, ihbar süresi içinde işçiye yeni bir iş bulması için gerekli iş arama iznini vermek zorunda. İş arama izninin süresi günde 2 saatten az olamıyor. İşçi talep ederse iş arama izin saatlerini birleştirerek toplu kullanabiliyor. İş arama iznini toplu kullanmak isteyen işçinin bunu işverene önceden haber vermesi gerekiyor. İşveren yeni iş arama iznini vermez veya eksik kullandırırsa o süreye ilişkin ücreti ödemek zorunda.
İHBAR TAZMİNATI ALAN İŞE İADE DAVASI AÇABİLİR Mİ?
İhbar tazminatı ödenmesi işçinin işe iade davası açmasına engel olmuyor. İşçinin 18, 19, 20 ve 21'inci madde hükümlerine göre hakkı saklı bulunuyor.
YASAL UYARI: TAKVİM.COM.TR'DE YAYINLANAN KÖŞE YAZISI/HABERİN TÜM HAKLARI TURKUVAZ MEDYA GRUBU'NA AİTTİR. KAYNAK GÖSTERİLSE VEYA HABERE AKTİF LİNK VERİLSE DAHİ KÖŞE YAZISI/HABERİN TAMAMI YA DA BİR BÖLÜMÜ KESİNLİKLE KULLANILAMAZ. KULLANILMASI DURUMUNDA YASAL İŞLEM BAŞLATILACAKTIR.