Fed'i bekleyen tehlike

Eklenme Tarihi 13 Aralık 2013
Beyaz Saray, İsrail eski Merkez Bankası Başkanı ekonomist Stanley Fischer'i Fed Başkan Yardımcılığı için aday göstermeye hazırlanıyor.
Fischer'in adaylığı aslında tam bir sürpriz.
70 yaşındaki ekonomist, 2011 yılında IMF Başkanlığı için aday olmuş ancak yaş haddine takılmıştı.
Fischer'in parlak bir kariyeri, bir o kadar da ilginç bir hayat hikayesi var. 1943 yılında Zambia'da doğan Fischer, 1976 yılında ABD vatandaşı oldu. Yahudi bir ailenin çocuğu olan Fischer, 13 yaşında ailesinin Zimbawe'ye taşınması ile Habonim Siyonist Gençlik Hareketinde aktivist olarak yer aldı.
Sonrasında ABD ve 1960 yılında İsrail'de birçok genç liderlik programlarına katıldı.
Fischer'in planı bazı İsrail başbakanlarının da mezun olduğu dünyanın en iyi üniversiteleri arasından gösterilen Kudüs İbrani Üniversitesi'ne (Hebrew Universitesi) gitmekti. Ancak London School of Economics'e kabulü ile eğitimine İngiltere'de devam etti. Burayı bitirdikten sonra 1969'da MIT'de doktorasını tamamladı. 1973'e kadar Chicago Üniversitesi'nde ve daha sonra da MIT'de görev yaptı.

2001 krizinin mimarı Fischer
Fischer, 1994'ten 2001 yılına kadar Uluslararası Para Fonu'nda (IMF) Birinci Başkan Yardımcısı'ydı. O dönemde IMF'nin gölge başkanı olarak da anıldı.
IMF'deki görevi sırasında Meksika, Güneydoğu Asya, Brezilya ve Arjantin'deki krizlerin mimarıdır.
Türkiye'nin de bu parlak ekonomist ile ilgili çok iyi hatıraları yok. 1999 sonunda IMF ile imzalanan stand-by anlaşmasıyla enflasyonu düşürme programının mimarı Fischer'dir. Enflasyonu düşürmeyi hedefleyen programda kur önce sabitleniyor, sonrasında bant aralığında hareketine izin veriliyordu.
Fischer'in, Türkiye'ye önerdiği program yapılan tüm eleştirilere rağmen uygulandı. Nitekim bu eleştiri haklı çıktı ve 2000 ardından 2001 krizi patlak verdi.
Fischer'in Türkiye için uyguladığı deneysel enflasyonu düşürme programı büyük bir tarihi hüsranla sonuçlanmış oldu.

Fed'in işi zorlaştı
İddia edildiği gibi Fischer başarılı bir finansal kriz uzmanı değildir.
Meksika, Güneydoğu Asya, Brezilya, Arjantin'de yaptığı hatayı Türkiye'de yaptı.
Fischer'in son görevi olan İsrail Merkez Bankası Başkanlığı döneminde uyguladığı politikalar başarılı olarak gösteriliyor. Bu tespit de yanlıştır.
İsrail'deki Merkez Bankası politikalarının temelini Alex Cukierman atmıştı.
Cukierman İsrail Merkez Bankası'nın Para Politikası Komitesi üyesidir.
Önerileri ve görüşleri birçok Merkez Bankası'na ilham verdi. Fischer, Fed'de, IMF'de olduğu gölge başkan rolüne soyunursa Başkan Janet Yellen'in işini zorlaştırır.
Fischer, görev yaptığı yerlerde bulunduğu pozisyonla yetinmeyen, önde olmayı seven bir kişilik.
Yellen'in böyle bir ego ile nasıl baş edeceğini hep birlikte göreceğiz.