Haziran ayında tüketici fiyatları bir önceki aya göre %4,95, bir önceki yılın Aralık ayına göre %42,35, bir önceki yılın aynı ayına göre %78,62 ve on iki aylık ortalamalara göre %44,54 artış gerçekleşmiş. Türkiye İstatistik Kurumu'nun (TÜİK) açıklaması böyle.
Ancak zaten yeteri kadar yüksek olan bu oranlar birilerini tatmin etmemiş olmalı ki, ENAGrup tüketici fiyatlarının Haziran'daki artışının %8.31, 12 aylık artış oranının %175.55 ve 6 aylık (Ocak-Haziran) artışının da %71.43 olduğunu iddia etmiş.
Bir kamu kurumu olan TÜİK, ciddi bir merkez teşkilatı yanında 26 bölge müdürlüğünde çalışan binlerce personelle adeta kılı kırk yarar gibi çalışmalar yapıyor. En önemlisi, bu kurumun bütün çalışmalarının belgeli ve şeffaf olması.
Uzunca bir süredir enflasyonun açıklananın çok üzerinde olduğunu iddia etmeyi alışkanlık haline getirenlerce referans olarak alınan ENAG'la ilgili bilinenler sınırlı. İşin en dikkat çekici tarafı, özellikle CHP'nin başını çektiği ittifakın üyeleri tarafından el üstünde tutulan bu kuruluşun açıklamalarının altına koyduğu şu not:
"ENAGrup tarafından sunulan bilgilerin doğruluğu konusunda makul özen gösterilmiş olmakla beraber, olabilecek hatalar ve eksikliklerden ENAGroup sorumlu değildir. Burada yer alan fiyatlar, veriler ve bilgilerin tam ve doğru olduğu garanti edilemez…"
Gazetecilik okuduğum 1970'lerde Alaeddin Asna'nın Halkla İlişkiler dersinde zorlanırdık. Ancak en çok zorlandığımız ders İstatistik idi.
Bir bilim dalı olarak İstatistik ile alakalı olarak söylenebilecek çok şey vardır. Ancak defalarca imtihanlarına girdiğimiz halde bir türlü beceremediğimiz dersin, ismini hatırlayamadığım hocasının tekrarlamayı sevdiği bir söz Şöyleydi: "Üç türlü yalan vardır. Yalan, kuyruklu yalan ve istatistik!..."
Bir tür espri olan bu sözün doğru tarafları olduğunu da kabul etmek gerek. Bizim bugünlerde yaşadıklarımız da bununla alakalı.
Esas olarak 'iktisadi olguları, matematiksel olarak inceleyen' İstatistiğin, 'güzel ve bilimsel yalan söyleyebilme bilimi' olduğunu söyleyenler de vardır. Ancak bu konudaki en anlamlı sözün, İsveçli matematikçi Charles Wheelan'ın, "istatistikleri kullanarak yalan söylemek kolaydır ama onlar olmaksızın gerçeği söylemek zordur" şeklindeki sözü olduğunun altını çizmek gerek.
İstatistikle alakalı bu detaylar, TÜİK'in verdiği oranları yetersiz buldukları için uçuk enflasyon oranları uydurup inanmamızı bekleyenlerin ne yapmak isteğini anlamanız için.
TÜİK'ın kılı kırk yaran hesaplar sonrası açıkladığı oranlardan hoşlanmayan ve daha yüksek olduğunu iddia edenlerin derdi, durumu daha kötü göstermeye çalışmak…
Netice şu: TÜİK, doğruları aktarmakta İstatistikten faydalanıyor. Yalan ve kuyruklu yalanla yetinmeyen birileri ise kuyruklu yalanlar söylemek için istatistiği kullanıyorlar...
