■ Uzun zamandır özel bir iş yerinde çalışmaktayız. 2 yıldan fazla oldu, toplantılardan birinde patron bana hakaret etti. Bununla ilgili olarak şahitlerim de var. Ben ne yapabilirim?
İş Kanunu'nun 24'üncü maddesine göre işverenin işçisine hareket etmesi işçiye iş sözleşmesini bildirimsiz olarak feshetme hakkı vermektedir. Şahitleriniz de varsa yani ispat edebiliyorsanız iş sözleşmenizi feshederek kıdem tazminatı talep edebilirsiniz.
■ İşçimiz bir hafta gün izin aldı. Ancak izin bitiminde göreve başlamadı. 3 gün sonra işe geldi. Bu hareketi daha önceden de yapmıştı affetmiştik.
Bu yüzden tazminat ödemeden işten çıkartmak istiyoruz. Ne yapmamız lazım?
İş Kanunu'na göre işçinin işverenden izin almaksızın veya haklı bir sebebe dayanmaksızın ardı ardına iki iş günü veya bir ay içinde iki defa herhangi bir tatil gününden sonraki iş günü, yahut bir ayda üç iş günü işine devam etmemesi durumunda işveren işçiyi tazminat ödemeden işten çıkartabilir. İşverenin durumu tespit ederek belgelendirmesi gerekir. Sonra işçinin savunmasını alması gerekir.
Haklı bir sebebi yoksa iş sözleşmesini feshedebilir.
■ 4.5 yıldır bir mağazada çalışıyorum.
İstifa edip çıkmayı düşünüyorum. Tazminat vermemek için işveren çıkartmıyor. İşsizlik maaşı almak için ne yapabilirim?
İş Kanunu'na göre, kanunda belirtilen haklı sebeplerden biri ile iş sözleşmesini fesheden işçi veya iş yerinden haksız olarak işverenlikçe çıkartılan işçi tazminata hak kazanır. Bunun dışında işten ayrılan işçiye tazminat ödenmez. İşsizlik sigortasından yararlanabilmek için işverenlikçe kendi istek ve kusurunuz olmadan işverenlikçe haksız olarak işten çıkartılmış olmanız gerekir.
■ 15 yıl 3600 günle emekli olacağım. Sizin daha önceki yazılarınızda belirttiğiniz üzere Sosyal Güvenlik Kurumu'ndan kıdem tazminatı yazısı aldım, iş yerine getirdim. İş yerim tazminatımı ödemek istemiyor. Ne yapmam gerekiyor? Tüm yolları yazar mısınız?
Sosyal Güvenlik Kurumu'ndan aldığınız emekli olabilir yazısına rağmen işveren kıdem tazminatınızı ödemiyor ise önce işverenliğe noterden ihtarname göndererek Sosyal Güvenlik Kurumu'nun yazısını da ekleyip tazminatınızın ödenmesini talep edin. Yine ödemezse Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı Çalışma ve İş-Kur İl Müdürlüğü'ne şikayet dilekçesi verebilirsiniz.
Buradaki görevli memurlar müracaatınızı inceler. Buna rağmen yine tazminatınız ödenmez ise önce arabulucuya, ardından iş mahkemesine başvurarak kıdem tazminatınızı talep edebilirsiniz. Dava açtığınız tarihten itibaren yasal faiz de talep edebilirsiniz.
■ Özel sektör çalışanıyım. Çalışma saatlerimiz çok uzun.
Günde 12-13 saat çalışıyoruz. Biz çalışma saatlerini günde 8 saat biliyoruz. Sizce de çok uzun değil mi?
İş Kanunu'na göre; genel bakımdan çalışma süresi haftada en çok 45 saattir.
Aksi kararlaştırılmamışsa bu süre, iş yerlerinde haftanın çalışılan günlerine eşit ölçüde bölünerek uygulanır.
Tarafların anlaşması ile haftalık normal çalışma süresi, iş yerlerinde haftanın çalışılan günlerine, günde 11 saati aşmamak koşulu ile farklı şekilde dağıtılabilir.
Bu halde, iki aylık süre içinde işçinin haftalık ortalama çalışma süresi, normal haftalık çalışma süresini aşamaz. İş yerindeki çalışma süreleri bu şekilde uygulanıyorsa yasal olarak bir engel bulunmamaktadır.
Ancak denkleştirme yapılmıyorsa, sürekli 12-13 saat çalışma uygulanıyorsa bu yasal değildir. Bu şekilde çalışmak zorunda değilsiniz.
