Türkiye'de emeklilik için gereken 3 şarttan biri prim. Kendi işini kuranlar Bağ-Kur kapsamında prim ödüyor. Bir işyerinde çalışanların primlerini işveren yatırıyor. Askerlik, doğum gibi borçlanma ile de prim sayısı artırılabiliyor. Bir başka yöntem ise çalışma imkanı bulamayanlar için geçerli. Bu da isteğe bağlı sigorta. İşte bu konuda merak edilen soruların yanıtları:
Kimler başvurabiliyor?
Türkiye'de ikamet etmek,
Zorunlu sigortalı olmayı gerektirecek şekilde çalışmamak,
Sigortalı olarak çalışmakla birlikte ay içerisinde 30 günden az çalışmak ya da tam gün çalışmamak,
Kendi sigortalılığı nedeniyle Türkiye'de sosyal güvenlik kanunlarına göre malullük ve yaşlılık aylığı almamak,
18 yaşını doldurmak.
Nereye ve nasıl başvuruluyor? İlk defa isteğe bağlı sigortalı olmak isteyenlerin 'İsteğe Bağlı Sigorta Giriş Bildirgesi' ile ikametgahlarının bulunduğu sosyal güvenlik il müdürlüklerine/sosyal güvenlik merkezlerine veya e-Devlet üzerinden başvurmaları gerekiyor. Tekrar isteğe bağlı sigortalı olmak isteyen sigortalıların da talep dilekçesi ile müracaatları yeterli oluyor.
Başlangıç tarihi nasıl hesaplanıyor? Başvurunun SGK kayıtlarına intikal ettiği tarihi takip eden günden itibaren başlıyor.
Ne kadar prim ödeniyor? İsteğe bağlı sigorta primi prime esas kazancın alt sınırı ile üst sınırı arasında, sigortalı tarafından belirlenen prime esas aylık kazancın yüzde 32'si kadar oluyor. Mevcut asgari ücrete göre aylık en az 8 bin 321 lira 76 kuruş ödenmesi gerekiyor. En çok da bunun 7.5 katı yatırılabiliyor.
Hangi sigortalılık kapsamında değerlendiriliyor? İsteğe bağlı sigorta süreleri Bağ- Kur kapsamında değerlendiriliyor. Bağ- Kur'dan emeklilik en az 5400 prim gün (kısmi emeklilik) gerekiyor. Normal emeklilik için ise 9000 (8 Eylül 1999'dan önce sigortalı olan kadınlarda 7200) prim gün şartı bulunuyor. Emeklilik yaşı ise farklılık gösteriyor. Örneğin, ilk defa 2008 sonrasında sigortalı olanlardan 9000 prim gününü 2035 sonuna kadar tamamlayan kadınlar 58, erkekler 60 yaşında emekli olabiliyor. 2008 sonrasında sigortalı olup normal emeklilik için prim günü yeterli olmayanlar ise 5400 prim gününü 31 Aralık 2035'e kadar doldurdukları takdirde kadınsa 61, erkekse 63 yaşında emekli ediliyor.
SSK'dan emeklilik mümkün mü? 1 Ekim 2008'den önce sigortalı olanların emekli olacağı kurum, yani emeklilik şartları belirlenirken, son ödenen 2520 gün prime (7 yıl) bakılıyor. Hangi kurumdan prim daha fazlaysa oradan emekli olunuyor. Daha önce çalışması olup eksik primi bulunanlar, 1260 günden daha az isteğe bağlı sigorta ödeyerek primlerini tamamlarsa, SSK'dan emekli olabiliyor. 1 Ekim 2008 sonrasında sigortalı olanlarda ise en çok prim ödenen kurum belirleyici oluyor.
PRİM DESTEĞİ GELECEK
Hangi yenilikler gündemde? Önümüzdeki dönemde ev kadınlarının isteğe bağlı sigorta primlerine devlet desteği sağlanması planlanıyor. Bu düzenlemeyle primlerin 3'te 1'ini devlet yatıracak. Ayrıca esnafın emeklilik için prim gün şartının 7200'e çekilmesi için düğmeye basıldı. Ancak bu düzenleme esnafla sınırlı kalmayıp tüm Bağ- Kur'luları kapsarsa isteğe bağlıda da 1800 günlük avantaj olabilecek.
AİLE BOYU SAĞLIK HİZMETİ
İsteğe bağlı sigortalı olanlar, diğer çalışanlar gibi sağlık hizmetlerinden de yararlanıyor. Üstelik sadece kendilerine değil, bakmakla yükümlü oldukları eş ve çocuklarına da bu hizmet sunuluyor.