İzinlerin yoğun olarak kullanıldığı yaz dönemi sona erdi. Pek çok çalışan bu dönemde yıllık izninin tamamını bitirdi. Bazı çalışanların da hala kullanamadığı izinleri kaldı. Özel sektörde çalışanlardan bu konuda pek çok soru geliyor. İşte yanıtları...
NE KADAR İZİN KULLANMALIYIZ?
İşçilerin kaç gün izin yapacakları iş yerlerindeki kıdemlerine göre belirleniyor. Kıdemi 1 yıldan 5 yıla kadar olanların en az 14, 5 yıldan çok 15 yıldan az olanların 20, 15 yıl ve daha çok olanların ise 26 gün yıllık izin hakkı bulunuyor. 18 yaşından küçükler ve 50 yaşından büyükler ise her durumda 20 günden az izin yapmıyor. Sözleşmelerle bu süreler artırılabiliyor. İzinler, ilk bölümü 10 günden az olmamak kaydıyla istenildiği kadar bölünebiliyor.
MAZERET İZİNLERİ, RESMİ TATİLLER YILLIK İZİNDEN DÜŞÜLÜR MÜ?
İşçiye; evlenmesi, evlat edinmesi ya da ana veya babasının, eşinin, kardeşinin, çocuğunun ölümü hâlinde 3 gün, eşinin doğum yapması hâlinde ise 5 gün ücretli izin veriliyor. En az yüzde 70 oranında engelli veya süreğen hastalığı olan çocuğu olan işçilere de hastalık raporuna dayalı olarak yılda 10 güne kadar ücretli izin imkanı var. Mazeret izinleri yıllık izinden düşülemez. Yıllık izne denk gelen resmi tatiller de izin süresinden düşülemez.
KULLANILMAYAN İZİNLER NE OLUR? ZAMANAŞIMI VAR MI?
İzin hakkında zaman aşımı diye bir süre söz konusu değil. İş akdi devam ettiği sürece işçinin izin hakkı durur. Çeşitli sebeplerle kullanılmayan izinler ya sonraki dönemde kullandırılır ya da iş akdinin feshedilmesi sırasında parası ödenir.
İSTİFA EDENE DE ÖDEME YAPILIR MI?
Kullanılmayan izinlerin bedelinin ödenmesi için iş akdinin nasıl sona erdiğinin önemi yok. İşçi istifa etse de işveren haklı sebeple işçiyi işten atsa da kullanılmayan izin ücreti ödenir. İşçinin vefatı halinde ise ödeme hak sahiplerine yapılır.
NASIL HESAPLANIR?
Birikmiş izinlerin ücretleri son brüt ücret üzerinden hesaplanıyor. Hesaplanan brüt ücretten, önce prim kesiliyor, sonra da o ayki vergi dilimi üzerinden gelir vergisi alınıyor. Bir de brüt izin ücretinden damga vergisi hesaplanarak düşülüyor. Ancak ödemenin yapıldığı tarihteki prime esas kazanç tavanını aşan izin ücretinden prim kesintisi yapılmıyor. Bir başka deyişle izin ücretinin prime esas kazanç üst sınırına kadar olan kısmı prim kesintisine tabi tutuluyor. Bazı işverenler tüm izin ücretinden hesaplama yapabiliyor. Bu yanlış bir uygulama.
ÖDENMEZSE YA DA EKSİK ÖDENİRSE NE YAPILMALI?
İşçinin yıllık izin uyuşmazlıklarında öncelikle arabulucuya başvurması gerekiyor. Burada uzlaşma sağlanamazsa dava açılabilir. Yıllık izin ücreti davasına ilişkin zamanaşımı süresi iş sözleşmesinin sona erdiği tarihten itibaren 5 yıldır.
YASAL UYARI: TAKVİM.COM.TR'DE YAYINLANAN KÖŞE YAZISI/HABERİN TÜM HAKLARI TURKUVAZ MEDYA GRUBU'NA AİTTİR. KAYNAK GÖSTERİLSE VEYA HABERE AKTİF LİNK VERİLSE DAHİ KÖŞE YAZISI/HABERİN TAMAMI YA DA BİR BÖLÜMÜ KESİNLİKLE KULLANILAMAZ. KULLANILMASI DURUMUNDA YASAL İŞLEM BAŞLATILACAKTIR.