Mısır'ın Şarm el Şeyh kentinde kurulan ve Türkiye'nin de yer aldığı Gazze masasından ateşkes çıktı.
ABD Başkanı Donald Trump İsrail ile Hamas'ın Gazze'de ateşkes sağlanmasını ve İsrailli esirlerle Filistinli mahkumların serbest bırakılmasını amaçlayan barış çerçevesinin ilk aşaması konusunda anlaştıklarını duyurdu. Peki anlaşmanın detayları neler? Esir takası ne zaman yapılacak? İsrail Gazze'den ne zaman çekilecek?
RUBIO'DAN TRUMP'A ATEŞKES NOTU
Mısır'da ateşkes görüşmeleri devam ederken çarşamba günü Beyaz Saray'da düzenlenen bir etkinlikte ABD Dışişleri Bakanı Marco Rubio odaya girip Trump'a bir not verdi. Trump, notu okuduktan sonra gazetecilere, "Dışişleri Bakanı bana, Orta Doğu'da bir anlaşmaya çok yakın olduğumuzu ve bana çok kısa sürede ihtiyaç duyacaklarını söyleyen bir not verdi." dedi.
MISIR'DAKİ MASADAN ATEŞKES ÇIKTI
Etkinliğin sonunda Trump, "Orta Doğu'daki bazı sorunları çözmeye çalışmak için şimdi gitmem gerekiyor" dedi.
Trump Truth Social'daki paylaşımında şunları söyledi:
"İsrail ve Hamas, barış planının ilk aşamasını onayladı.
Tüm tutsaklar çok yakında serbest bırakılacak.
İsrail, birliklerini kararlaştırılan bir hatta çekecek.
Bu, güçlü ve kalıcı bir barışa doğru atılan ilk adım olacaktır.
Tüm taraflara adil davranılacak."
Trump ayrıca Katar, Mısır ve Türkiye'den gelen arabuluculara da teşekkür etti
ANLAŞMADA BELİRSİZLİKLER
Anlaşma, savaşın sona ermesi yönünde umutları artırdı ancak önemli ayrıntılar henüz belirsiz.
El Cezire'nin kıdemli siyasi analisti Marwan Bishara, İsrail ile Hamas arasında "bazı ciddi anlaşmazlıkların" sürdüğünü ve önemli ayrıntıların henüz netleşmediğini söyledi. Bunlar arasında İsrail'in geri çekilmesinin zamanlaması ve kapsamı, savaş sonrası Gazze Şeridi yönetiminin yapısı ve Hamas'ın kaderi yer alıyor.
Trump, çarşamba günü Fox News'in Sean Hannity programına yaptığı açıklamada, ölenlerin cesetleri de dahil olmak üzere esirlerin pazartesi günü serbest bırakılabileceğini söyledi.
72 SAAT İÇİNDE ESİR TAKASI
Hamas'tan bir kaynak, hayatta kalan tutsakların İsrail hükümetinin anlaşmayı onaylamasının ardından 72 saat içinde serbest bırakılacağını söyledi. İsrailli yetkililer, sürecin cumartesi günü başlamasının beklendiğini belirtti.
İSRAİL TRUMP'I DAVET ETTİ
İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu, bunu "İsrail için büyük bir gün" olarak nitelendirdi. Netanyahu, çarşamba gecesi geç saatlerde yaptığı açıklamada, "Rehinelerimizi kurtarma yolundaki bu kutsal göreve olan bağlılıkları için Başkan Trump ve ekibine yürekten teşekkürlerimi sunuyorum." dedi.
HAMAS'TAN TÜRKİYE'YE TEŞEKKÜR
Hamas, yaptığı açıklamada, anlaşmanın "Gazze'ye yönelik savaşın sona ermesini, işgalcilerin Gazze'den çekilmesini, yardımların girişini ve esir değişimini" içerdiğini belirtti. Katar, Mısır, Türkiye ve Trump'a arabuluculuk çabaları için teşekkür eden bildiride, Trump ve diğer taraflara "işgal hükümetini anlaşmanın gereklerini tam olarak uygulamaya zorlamaları ve üzerinde anlaşılanların uygulanmasından kaçınmasına veya bunu geciktirmesine izin vermemeleri" çağrısı yapıldı.
Peki bundan sonra ne olacak?
ATEŞKESTE KRİTİK 72 SAAT
Netanyahu, anlaşmayı onay için perşembe günü kabinesine sunacağını söyledi. Oylama onaylandıktan sonra İsrail ordusu geri çekilecek. Bundan 72 saat sonra Hamas'ın esirleri serbest bırakmaya başlaması bekleniyor.
Trump'ın önümüzdeki günlerde Mısır'a seyahat etmesi bekleniyor. Netanyahu da Trump'ı İsrail parlamentosuna hitap etmesi için davet etti ve Trump, Axios'a yaptığı açıklamada, bu ziyareti gerçekleştirmesinin "muhtemel" olduğunu söyledi.
Trump'ın planının bir sonraki aşaması, Gazze'nin savaş sonrası yönetimini denetlemek üzere uluslararası bir kuruluş olan Barış Kurulu'nun kurulmasını öngörüyor. Trump, aralarında eski İngiltere Başbakanı Tony Blair'in de bulunduğu diğer dünya liderlerini de içerecek kurula başkanlık edecek.
İsrail basını ise günbegün yapılacakları yazdı. İşte The Jerusalem Post'a göre esir takasının yapılması beklenen pazartesi gününe kadar yaşanacaklar…
PERŞEMBE
Planın ilk aşamasına ilişkin anlaşmanın imzalanması yerel saatle öğlen gerçekleşecek. İmzalanmasının ardından ateşkesin Gazze'de sahada yürürlüğe girmesi bekleniyor.
Ayrıca İsrail güvenlik kabinesi ve hükümetinin, anlaşmanın ilk aşamasının onayını kesinleştirmek üzere perşembe günü bir araya gelmesi bekleniyor.
Kabinenin saat 17.00'de toplanması, bir saat sonra da hükümet toplantısının yapılması planlanıyor.
Onay, yetkililerin "planın ilk aşaması" olarak tanımladığı sürecin bir parçası olarak Filistinli tutukluların İsrail hapishanelerinden serbest bırakılmasına yetki verecek.
Daha geniş kapsamlı anlaşmanın diğer unsurları perşembe günü oylanmayacak, çünkü kabine daha önce yetkililerin ABD Başkanı Donald Trump'ın Gazze savaşını sona erdirmek için atılması gereken adımları özetleyen barış çerçevesinin "beş ilkesini" onaylamıştı.
Hükümet oylamasının geçmesinin ardından İsrail'in, Hamas ile mutabık kalınan bir hatta 24 saat içinde güçlerini çekmesi gerekecek.
CUMA
The Jerusalem Post'un belirttiğine göre İsrail Savunma Kuvvetleri, bazı ayarlamalarla belirlenen "sarı hat"a çekilecek ve İsrail, Gazze Şeridi'nin yüzde 53'ünü kontrol altına alacak.
PAZARTESİYE KADAR
İsrail esir takasının Trump'ın İsrail'e yapmayı planladığı ziyaretle aynı zamana denk gelecek şekilde, cumartesi günü gerçekleşmesi beklendiğini yazdı. Öte yandan Trump, gazetecilere yaptığı açıklamada farklı bir zaman çizelgesi önererek "Herkes pazartesi günü dönecek" dedi.
Trump'ın pazar günü İsrail'e gelmesi ve Netanyahu'nun daveti üzerine Kudüs'teki Knesset'te bir konuşma yapması bekleniyor. Anlaşmada ayrıca çok sayıda Filistinli tutuklunun serbest bırakılması da öngörülüyor.