Tarihi 2 Aralık 2016

Mevduat faizi yarışı

Son 1 aydır kur meselesini tekrar konuşmaya başladık. Oysa Merkez Bankası, Mart ayında başlayıp, 7 ay boyunca faiz koridorunun üst bandını aralıksız şekilde indirmişti. Toplam 250 baz puana ulaşan faiz indirimi gerek kredi, gerekse mevduat faizlerinin düşmesinde önemli rol oynadı. Küresel ekonomideki büyüme ile ilgili kaygıların arttığı bir dönemde Merkez Bankası'nın bu adımları, doğru olduğu kadar ihtiyatlıydı. Temel sorun, küresel ekonomide azalan risk iştahı nedeniyle fonlama maliyetlerinin hızlı yükselmesiydi.
Merkez Bankası, faizleri kademeli olarak indirerek piyasaya iki net mesaj verdi. Birincisi, bankaların fonlama maliyetlerini aşağıya çekmeye başlayarak mevduat faizindeki yarışın sona ermesinin önünü açmış oldu. Bankacılık sektörünün ilk 9 aylık dönemdeki kaynağının yüzde 53'ü mevduattan oluşuyor. Bankaların kaynaklarının yarısından fazlasını mevduattan elde ettiği düşünülürse, bankaların mevduat toplamasında yüksek faizin önemli katkısı vardı. Mevduat faizleri hızlı şekilde düşerek, kredi faizlerinin düşmesini sağladı. Merkez Bankası'nın ikinci önemli mesajı, ihtiyat oldu. Banka, faiz indirimi yaparken küresel riskleri göz ardı etmediğini ve fiyat istikrarı hedefinden vazgeçmediğini her açıklamasında gündeme getirdi. İçerideki bazı yorumcuların sürekli 'faizleri artır' baskısının etkisinde kalmadığı gibi, gereği neyse onu yaptı. Merkez Bankası'nın faiz kararlarının son faiz kararı hariç tamamının para politikasında bir karşılığı vardı.

FAİZ ARTIŞININ MALİYETİ
Merkez Bankası, son toplantısında politika faizini 50 baz puan artırırken, üst bandı ise 25 baz puan yükseltti. Merkez Bankası'nın bu kararı acele verilmiş ve etkisi zayıf olacak bir karardı. Nitekim öyle oldu. ABD'de seçim sonrası oluşan ve küresel ekonomiyi etkisi altına alan güçlü bir risk dalgası var. Böylesi kuvvetli küresel dolar talebine karşı faiz artışının etkisi olmayacağı gibi, maliyetine de katlanmak zorunda kalırsınız. Bankalar son iki ayda düşürmeye başladıkları mevduat faizlerini, 25-50 baz oranında tekrar yükseltmeye başladı.
Mevduat faizlerinin etkisinin kısa vadede kredi faizlerine etkisi olacaktır. Aralık ayındaki toplantı bu açıdan önem kazandı. Merkez Bankası, bankaların yeniden mevduat faizi yarışına girmesine neden olacak ortamı vermemelidir.