Libya'da yeni dönemin eşiğindeyiz. ABD, İngiltere ve Fransa'nın liderliğindeki müttefik ülkeler, Arap Birliği ve İslam Örgütü'nden aldıkları destekle, Birleşmiş Milletler şapkasını kullanıp bir diktatörü daha tarihe gömme harekâtına başladı. Libya'da olayların başladığı andan itibaren yaptığımız analizlerde, Kaddafi'nin kaderini etraflı biçimde irdelemiştik. Şimdi ise "Libya'da sona gelindi, bundan sonra ne olacak?" sorusu karşımızda.
Dışişleri Bakanı ve Afganistan Nato eski temsilcisi Hikmet Çetin, Dışişleri Eski Bakanı İlter Türkmen, Çanakkale Üniversitesi Rektörü Prof. Sedat Laçiner ve MİT eski daire başkanı Prof. Dr.
Mahir Kaynak, Libya'nın nereye gideceğini TAKVİM okurları için analiz etti. İşte o yorumlar:
Görevi bırakmalı
Dışişleri Bakanı ve Afganistan Nato eski temsilcisi Hikmet Çetin: "Kaddafi'nin BM kararından sonra yapacağı fazla bir şey yoktu.
Direnmesi sonuç vermez. Yapacağı en iyi hareket, görevi bırakmak, geçici yönetimin kurulmasını sağlamaktır. Direnişi kan akmasına yol açar, kendi milletine kan kusturan durumundan hemen çekilmeli, işi bırakmalı. Kaderine razı olmalı.''
Artık dostu kalmadı
Dışişleri eski Bakanı İlter Türkmen: "Kaddafi'nin en büyük hatası, Bingazi'nin üzerine yürümesi, iç savaşa imkân vermesidir. Buna izin verilmeyeceği ortada. Dünyada tek bir dostu kalmamış Kaddafi'nin. Arap Birliği, Müslüman ülkeler, uçuşa yasak bölge isteyince işi anlamalıydı. BM'den bu kararın çıkmasını Arap Birliği kararı sağlamıştır. Rusya ve Çin bile, Arap Birliği, İslam örgütü tavrı karşısında veto hakkını kullanmamıştır.
Kaddafi hayatının sonuna geldi.
Beyaz bayrak çekmezse, kan akar, yazık olur. Direnişinin sonu yok. BM kararından sonra kendisine el uzatacak kimse olmaz. Yeni yönetimin önü açıldı. Kara harekatına da gerek kalmayacak.''
Ya kaçar ya öldürülür Çanakkale
Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Sedat Laçiner: "Arap Birliği'nin, Birleşmiş Milletler'i göreve çağırmasından sonra Kaddafi'nin işi bitti. Kaddafi'nin bazı manevra şansı vardı, bunu da kaybetti. BM kararı olmadan, görevden ayrılsa, geçici yönetim kurulsa, Libya bomba yemezdi. BM kararı çıktıktan sonra, onun gücüyle mücadele etmenin hiçbir akli yönü yoktur. Karar sonrası ne yapıldı? Libya hava sistemi çökertildi. BM, devriye uçuşları için güvenlik sağlanıyor. Bundan sonra, muhaliflere destek başlar. Peki Kaddafi ne yapabilir? El altından pazarlık yapar, çekilir, yaşam garantisi alır. Venezüela'ya gidebilir. Ya da direnişi sürdürür, ya yakalanır, ya da öldürülür.'' Prof.Dr. Laçiner, Kaddafi'nin yerine gelecek isim konusunda da şunları söyledi: "Başkan Obama, Afganistan ve Irak olaylarından ders almış. Bu korku ile dikkatli hareket etti.
Sarkozy çok istekli olduğu için, Fransa'ya bu işi yaptırıyor. Batı, Libya'nın parçalanmasını istemez.
Bingazi'deki geçici yönetimin önünü açıyorlar. BM çatısı altında, Libya demokrasiye yürüyor. Kaddafi 15 gün içinde ya kaçar ya da yakalanır. Şu anda, Kaddafi'nin yerine gelecek geçici yönetim belirlendi. Yeni Libya yönetimi, demokrasi için gerekli yasal düzenlemeleri yapar, batıya dönük, Arap birliğine yakın bir yönetim hayata geçirilir.''
Obama'nın Irak korkusu
MİT eski Daire Başkanı Prof. Dr.
Mahir Kaynak: "Libya olayına tek başına bakılmamalı. Küresel ekonominin Ortadoğu ve Kuzey Afrika ülkelerini dünya düzenine eklemleme projesidir olanlar. Her ülkenin yapısı ve çevresi ile olan ilişkileri farklıdır. Mısır ve Tunus, demokrasiye geçiş dönemini farklı halletti. Libya'da Kaddafi'nin aklı olmayan davranışı işi geciktirdi.
Arap Birliği kararı alınca bu iş bitti diye düşündüm. Obama, Arap Birliği'nin bu desteğini kaçırmaz dedim. Sadece batı silah gücüyle Libya'da devrim yapılması yanlış olurdu. İç dinamiklere kan verilmesi gündemde. Kaddafi'nin gücü kırıldı, muhaliflerin önü açıldı, muhaliflere silah gider, onlarda Trablus'a doğru yürümeye başlar.
Başkan Obama'nın geri planda kalması, Irak ve Afganistan korkusudur. Amerika, Libya olayına Ortadoğu'dan farklı bakmaz, Müslüman ülkelerdeki gelişmelerle paralel değerlendirir.
20 gün içinde Libya'da son durum belli olur. Kaddafi ya kaçar, ya da öldürülür, ya da Lahey'de yargılanır."