■ Konfeksiyon mağazam var. İş yerine aldığımız işçilerle yaptığımız sözleşmeye sigara içme yasağı ile ilgili özel madde koyduk.
Bazı işçiler bu şartı imzalayıp işe başlamasına karşın, gizli gizli stres ve aile sorunlarını bahane ederek sigara içmeye başladı. Bu işçileri tazminatsız işten atabilir miyiz? Aynı zamanda konfeksiyonda sigara iş güvenliği için risk taşıyor.
Bir iş yerinde sigara içme yasağı uygulanıyorsa ve işçinin yasağın söz konusu olduğu bölgelerde sigara içtiği tespit edilmişse, tazminatsız olarak işten çıkartılabilir. Yargıtay bu konuda çoğu kez işçileri haksız bulmuştur. İşçiye getirilecek sigara içme yasağının hukuki bir değer taşıyabilmesi için mevzuat, toplu iş sözleşmesi ya da iş sözleşmesi ile konulmuş olması gerekir. Bunlar dışında, işverenin yönetim hakkına dayanarak tek taraflı bir irade ile sigara içme yasağı koyabilmesi olanağının varlığı tartışılabilir.
Bununla birlikte, yangın tehlikesinin bulunduğu iş yerlerinde, can ve mal güvenliği yönünden, işverenin sigara içmeyi yasaklaması mümkün sayılmalıdır.
■ Özel sektörde çalışan bir işçiyim. Bazen günlük izin almak zorunda kalıyoruz ama işverenimiz her zaman izin vermiyor. İşçinin mazeret izni yok mu? K.A.
İşçilerin mazeret izinleri şunlardır:
Evlenmesi veya evlat edinmesi ya da ana veya babasının, eşinin, kardeşinin, çocuğunun ölümü hâlinde 3, eşinin doğum yapması hâlinde ise 5 gün ücretli izin. Ayrıca işçilerin en az yüzde 75 oranında engelli veya süreğen hastalığı olan çocuğunun tedavisinde, hastalık raporuna dayalı olarak ve çalışan ebeveynden sadece biri tarafından kullanılması kaydıyla, bir yıl içinde toptan veya bölümler hâlinde 10 güne kadar ücretli izin hakları bulunmaktadır.