Erken emekli olabilir miyim?
Engeli bulunanların normal çalışanlardan daha önce emekli olabilme imkanı var. Engelli durumundan emekli olabilmek için en az yüzde 40 oranında engelinizin olması ve bunu hastane raporu ile belgelemeniz şarttır. Emeklilik hesaplamalarında engel oranı, sigorta başlangıç tarihi ve prim gün sayısı dikkate alınmaktadır.
■ İşçi olarak çalışan birisinin aynı anda ikinci bir işte çalışması İş Kanunu bakımından bir engel doğurur mu? İkinci işte çalışmak yasak mı? Adıma iki yerden sigorta primi yatsa sakıncası var mı?
İş sözleşmesinde başka bir işte çalışma yasağı yoksa veya işveren işçinin başka bir işte çalışmasına izin vermiş ise işçi başka bir işte de çalışabilir. Adınıza iki yerden prim yatmasında SGK açısından sakınca yok. Ancak işverenin ikinci işinizi yapmanıza izin vermesi gerekir.
Böyle bir izni yoksa işveren bunu öğrendikten itibaren 6 iş günü içinde işçinin iş sözleşmesini tazminatsız olarak sona erdirebilir. Yasal olarak ikinci işte çalışmanın ya da iki yerden prim yatmasının sakıncası yok ama işverenin izni gerekir.
■ Yaklaşık 5 yıldır bir limited şirketinde satış müdürü olarak çalışıyorum. Herhangi bir iş sözleşmem yok ama işe giriş kaydımı büro işçisi olarak girmişler ve primim asgari ücretten yatırılıyor. Bu sebeple işten çıkmayı istiyorum. Nasıl bir yol izlemem gerekir?
İş Kanunu'na göre; işçi tarafından iş sözleşmesi; işveren iş sözleşmesi yapıldığı sırada bu sözleşmenin esaslı noktalarından biri hakkında yanlış vasıflar veya şartlar göstermek yahut gerçeğe uygun olmayan bilgiler vermek veya sözler söylemek suretiyle işçiyi yanıltırsa haklı olarak feshedilebilir ve tazminat talebinde bulunulabilir. Hukukun genel prensibi gereğince bir iddia eden tarafın ispat yükümlülüğü bulunmaktadır. Bu durumu ispat edebiliyorsanız iş sözleşmenizi bu madde gereğince feshedebilirsiniz. İşveren tazminatınızı ödemez ise önce arabulucuya müracaat edebilirsiniz. Arabulucudan olumlu sonuç almaz iseniz iş mahkemesine dava açma hakkınız bulunmaktadır.
■ Emeklilik yaşımı bekliyorum sadece sağlık primi ödüyorum.
Ödediğim sağlık primleri alacağım emekli aylığını etkiler mi? Bir artış söz konusu olur mu? M.YILMAZ
Sadece sağlık primi ödüyorsanız yani emekli değilseniz, herhangi bir işte çalışmıyor, ticari veya tarımsal faaliyette bulunmuyor, isteğe bağlı sigorta ödemiyor ve işsizlik sigortası parası almıyorsanız zorunlu Genel Sağlık Sigortası Primi ödüyorsunuz demektir. Zorunlu GSS primi ödeyenler sağlık yardımı alabilirler ancak ödenen bu primlerle emekli olamayacakları gibi bu primlerin emekliliğe olumlu ya da olumsuz etkisi olmaz. Yani zorunlu olarak GSS ödeyenlerin sağlık primleri emeklilikte geçerli değildir. Emekli olabilmek için yukarıda saydığım faaliyetlerden birisi ile ilgili prim ödenmesi gerekmektedir.
