Bugün, Gazi Mustafa Kemal Atatürk'ün kurtuluş mücadelesini başlatmak için 19 Mayıs 1919'da Samsun'a çıkışının 103. yılı.
Türk milletinin Gazi Mustafa Kemal Atatürk liderliğinde Samsun'da başlattığı bağımsızlık mücadelesinin kutlandığı 19 Mayıs Atatürk'ü Anma, Gençlik ve Spor Bayramı dolayısıyla bugün tüm yurtta kutlamalar düzenleniyor.
İLK TÖREN ANITKABİR'DE
19 Mayıs Atatürk'ü Anma Gençlik Ve Spor Bayramı nedeniyle Ankara'da ilk tören Büyük Önder'in ebedi istirahatgahı Anıtkabir'de yapıldı.
ANITKABİR ÖZEL DEFTERİ'Nİ İMZALADI
Gençlik ve Spor Bakanı Mehmet Muharrem Kasapoğlu, Gazi Mustafa Kemal Atatürk'ün 19 Mayıs 1919'da Samsun'da yaktığı özgürlük ve bağımsızlık ateşinin 103. yıldönümünde 81 ilden ve KKTC'den gelen temsilci gençler, 11 ülkeden gelen 20 genç ve sporcularla birlikte Anıtkabir'i ziyaret etti. Kasapoğlu daha sonra Anıtkabir Özel Defteri'ni imzaladı.
Anıtkabir Özel Defteri'ni imzalayan Bakan Kasapoğlu şunları söyledi:
Bir asır önce hürriyetimiz uğruna mücadele verdiğimiz bu topraklarda biz de bugün cumhuriyetimiz ve istikbalimiz için çalışıyoruz. Yarınlara umutla bakıyoruz. Aziz emanetiniz emin ellerde. Ruhunuz şad olsun.
BAŞKAN ERDOĞAN'DAN GENÇLERLE BULUŞMA
19 Mayıs dolayısıyla Ankara'daki törenler kapsamında Başkan Recep Tayyip Erdoğan'ın ve Bakan Kasapoğlu'nun katılımıyla Beştepe Millet Kongre ve Kültür Merkezi'nde Atatürk'ü Anma Gençlik ve Spor Bayramı töreniyle, "Yücel Arzen: İstiklal Türküleri" konseri yapılacak. Başkan Erdoğan'ın 19 Mayıs Gençlik Haftası kutlamaları kapsamında gençlerle buluşması da planlanıyor.
GAZİ MUSTAFA KEMAL, 103 YIL ÖNCE MİLLİ MÜCADELE FİTİLİNİ ATEŞLEDİ
Bir ülkenin kurtuluşunu millette gören ve İngiliz donanmasının demir attığı İstanbul'dan silah arkadaşlarıyla Anadolu'ya geçen Cumhuriyetin Kurucusu Büyük Önder Gazi Mustafa Kemal Atatürk'ün 19 Mayıs 1919'da yaktığı meşale 103 yıldır yanıyor.
Mondros Mütarekesi'nin 30 Ekim 1918'de imzalanmasından sonra İzmir Yunanlar, Adana Fransızlar, Antalya ve Konya İtalyanlar tarafından işgal edildi. Urfa, Maraş, Antep, Merzifon ve Samsun'a İngiliz askerleri çıktı. İngiliz Donanması ise 13 Kasım 1918'de İstanbul önlerine demir attı.
Vatan toprağını korumak için yıllarını cephelerde geçiren, Yıldırım Orduları Grup Komutanlığından 3 Kasım 1918'de İstanbul'a dönen Mustafa Kemal, altı ay kaldığı İstanbul'da kurtuluş planları yaptı.
Samsun ve çevresindeki Rumlar, 17-18 Mart 1919 tarihinde Samsun'a asker çıkaran İngilizleri de arkalarına alarak, yaptıkları çete baskınlarıyla kargaşa çıkararak, Mondros Ateşkes Antlaşması'nın 7. maddesi gereği bölgeyi İtilaf Devletleri'nin işgaline açmak istiyordu.
Rumların bu oyunlarına karşı Türk halkı kendini savunmak için teşkilatlanmaya, can ve mal güvenliklerini korumaya çalışınca bundan endişe duyan İngiliz Yüksek Komiserliği ve Karadeniz Ordusu Başkumandanlığı, 21 Nisan 1919'da İstanbul Hükümetine bir nota vererek, bölgedeki gerilimin yatıştırılmasını, Rumlara karşı yapılan sözde saldırıların önlenmesini istedi.
MİRLİVA MUSTAFA KEMAL PAŞA
Bölgede asayişi sağlaması için 9. Ordu Müfettişi olarak görevlendirilen Mustafa Kemal, İzmir'in işgal edildiği 15 Mayıs 1919'un ertesi günü, Bandırma Vapuru ile yola çıktı.
Puslu bir pazartesi günü Samsun sahiline demir atan Bandırma Gemisi'ndeki Mustafa Kemal ve arkadaşlarını, ilk olarak Havuzlu İsmail'in kullandığı sandalla Kurmay Binbaşı Mahmut Ekrem Bey karşıladı.
Mustafa Kemal ve arkadaşları, Samsun'a ilk adımlarını Reji İskelesi'nden attı. Birinci Dünya Savaşı'nda Ruslar tarafından kentin bütün iskeleleri bombalanmış ancak bir tek Fransızlara ait Reji (Tekel idaresi) İskelesi sağlam kalmıştı. Fransızlar o dönemde Samsun'da kurulu bir fabrikada sigara üretiyordu. İskelenin adı bu nedenle Tütün İskelesi olarak da geçiyordu.
"Dokuzuncu Ordu Kıtaları Müfettişi ve Padişahın Fahri Yaveri Mirliva Mustafa Kemal Paşa" unvanı ile Mustafa Kemal, "Saat 08.00'de Samsun'a ulaşarak görevine başladığına" dair İstanbul'a telgraf gönderdi.
Büyük Önder Atatürk'ün Samsun'a gelişi, İngilizler'de tedirginlik oluşturdu. Samsun'da 6 gün kalan Mustafa Kemal, 25 Mayıs'ta Havza'ya geçti. İngilizleri şüphelendirmemek için Mustafa Kemal, artan böbrek sancılarını ve Havza'nın kaplıcalarının kendisine iyi geleceğini belirterek kentten ayrıldı.
İLK MİTİNG HAVZA'DA YAPILDI
Kurtuluş'a giden yolda Mustafa Kemal'in ikinci durağı Havza oldu. İlk Müdafa-i Hukuk Cemiyeti Havza'da kuruldu. Teşkilat ilk toplantısını "Taş Mektep"te, şimdiki Merkez İlköğretim Okulunda yaptı.
İlk miting de Havza'da yapıldı. Mustafa Kemal Paşa'nın talimatıyla gerçekleştirilen mitingde, İzmir'in işgali protesto edildi. İlk genelge yine Havza'da yayımlandı. 28 Mayıs'ta yayımlanan Havza Genelgesi, tüm valilik, kolordu komutanlığı ve bağımsız mutasarrıflıklara gönderildi. Havza Genelgesi, Mustafa Kemal'in Samsun'a çıktıktan sonra ilk resmi tepkisi olması dolayısıyla tarihte büyük bir öneme sahiptir.
Türkiye Cumhuriyetinin Kurucusu Atatürk, bu genelgeyle halkın işgallere tepki göstererek milli bilincin uyandırılmasını amaçladı.
18 gün boyunca Havza'da Milli Mücadele için önemli adımlar attı. Mustafa Kemal'in bir sonraki durağı Amasya olacaktı.
Havza'daki hareketlilikten haberdar olan İngilizlerin yaptığı baskı ile Mustafa Kemal, Dokuzuncu Ordu Müfettişliği görevinden alındı. Mustafa Kemal, Havzalılara sivil olarak veda etti.
Gazi Mustafa Kemal ve silah arkadaşlarının Samsun'a çıkarak yaktığı Milli Mücadele meşalesi sırasıyla Amasya, Erzurum ve Sivas'ta da yakılarak tüm yurda yayıldı.
