2021 yılı asgari ücretin açıklanmasının ardından milyonlarca kişi kıdem tazminatındaki artışın ne kadar olduğunu araştırmaya başladı. Peki kıdem tazminatı tavanı kaç TL oldu? Kıdem tazminatı nasıl hesaplanır? İstifa edenler kıdem tazminatı alabilir mi? Takvim gazetesi Ekonomi Müdürü Faruk Erdem kıdem tazminatı ile ilgili merak edilen soruları yanıtladı. İşte detaylar…
En çok merak edilenlerin başında gelen yeni yıl ile birlikte işçilerin alacağı kıdem tazminatının tavan rakamı da yükseldi. Buna göre 2020 yılında 7.117,17 TL olan kıdem tazminatı tavanı 2021 yılının ilk 6 ayı için 7 bin 638 lira 86 kuruşa yükselmiş oldu. 30 Haziran'a kadar işçiler için tazminatta bu rakam esas alınacak. Böylece brüt maaşı tavanı aşanların çalıştıkları her yıl için kazancı 521,69 lira oldu.
KIDEM TAZMİNATI NEDİR?
Kıdem tazminatı, çalışanın 4857 sayılı İş Kanunu gereğince işten çıkarılması durumunda işveren tarafından çalıştığı yıllar için ödediği ücrettir. İşçi çalıştığı her bir yıl için bir maaşı kadar kıdem tazminatı alır. Çalışan bu tazminatı alabilmek için en az bir yıl aynı kurumda çalışmış olmalıdır. Aynı kuruma bağlı farklı işyerleri için de bu şart geçerlidir.
KIDEM TAZMİNATI NASIL HESAPLANIR?
Herhangi bir iş sözleşmesinin kıdem tazminatını gerektiren bir nedenle feshi durumunda, çalışılan her tam yıl için 30 günlük brüt ücret tutarında kıdem tazminatı ödenmektedir. Bir yıldan artan süreler de oranlanarak hesaplamaya dahil edilmektedir.
Kıdem tazminatı hesaplamaları sırasında işçiye ödenen ücretin yanı sıra, kendisine düzenli olarak sağlanan tüm para ve para ile ölçülebilen menfaatlerin (yol parası, yemek parası, düzenli olmak koşuluyla ikramiye ödemeleri vb.) brüt tutarları dikkate alınmaktadır. Her tam çalışma yılı için ödenen kıdem tazminatı tutarı, fesih tarihinde geçerli olan kıdem tazminatı tavanı ile sınırlandırılmıştır.
30 HAZİRANA KADAR UYGULANACAK TAVAN
KIDEM TAZMİNATI TAVANI
Mevcut tavan : 7.117,17 TL, Yeni tavan : 7.638,86 TL
Artış oranı : Yüzde 7.33, Zam farkı : 521,69 TL
En düşük tazminat: 3.577,50 TL
İSTİFA EDENE DE TAZMİNAT
Kıdem tazminatı alabilmek için istifa etmemek gerekiyor. Ancak bazı durumlarda kendi isteği ile ayrılanlar da kıdem tazminatı alabiliyor.
1) Askere gidecek olan erkek çalışanlar son 1 yıldır aynı işyerinde olmak şartıyla tazminat alabiliyor.
2) Yeni evlenen kadın çalışanlar evliliğin üzerinden 1 yıl geçmeden ayrılarak tazminat alabiliyor.
3) Emekliliği gelen çalışanlar emeklilik için ayrılarak tazminat alabiliyor.
4) 9 Eylül 1999 öncesi sigortalı olanlar 15 yıl 3600 gün doldurmuş olduklarına dair yazı alarak tazminatlarıyla ayrılabiliyor.
5) 9 Eylül 1999 ve sonrasında sigortalı olanlar 25 yıl 4500 gün, ya da 7 bin günü tamamlayarak tazminatlarıyla ayrılabiliyor6) İş kanunu 24. maddesi gereğince haklı fesih ile iş akdini sona erdirenler de tazminatlarını alarak ayrılabiliyor.
TAZMİNAT HESABINDA GİYDİRİLMİŞ ÜCRET
Kıdem tazminatı hesaplanırken son brüt maaş üzerinden ödeme yapılıyor. Her yıl için bir brüt maaş olmak üzere çalışılan süre kadar hesaplama yapılıp ödeniyor.
Kıdem tazminatından damga vergisinden başka kesinti yapılamazken, taksit ya da ödeme erteleme de olmuyor. Kıdem tazminatına esas teşkil eden brüt ücreti artırmak mümkün.
Bunun için yıl içinde düzenli olarak yapılan ödemeler de (ikramiye, makam tazminatı, yemek parası gibi…) brüt ücrete ekleniyor.
Böylece tazminat giydirilmiş brüt ücret üzerinden hesaplanıyor. Burada ödemenin düzenli olması gerekiyor.