Emekli olmak her çalışan vatandaşın hayali olarak bilinir. Ancak çalışanların emekli olabilmesi için belirlenen prim ödemesini yapmaları, sigortalılık sürelerini tamamlamaları, sigorta başlangıç tarihi ve çalışanın yaşı etkili olur.
Ödenen Sigorta Primleri Hangi Durumlarda Geri Alınır?
Sosyal Güvenlik Kurumu'na ödenen primlerinin geri alınmasında etkili olan iki yöntem söz konusudur. Prim ödemelerinin toplu bir şekilde nakit olarak iadesine imkan veren formüller yasalar kapsamında düzenlenmiştir:
• Emekli yaşı gelmesine rağmen yeterli prim gününü tamamlayamadıkları için emekliliği hak edemeyen vatandaşlar kendi adına kuruma ödenen primleri geri alabilirler.
• Birden fazla işyerinde sigortalı olarak çalışanların adına yatan primlerin toplamı prime esas kazancın üst sınırını aşıyorsa; fazla olan parayı SGK'dan geri alabilirler. Prime esas kazancın üst sınırını aşan ücretin tamamı çalışana hissesi oranında ve başvurusunu takip eden ay içinde ödenir.
• Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu kapsamında prime esas kazancın üst limiti belirlenmiştir. Buna göre üst limit; günlük olarak brüt asgari ücretin otuzda birinin 7.5 katıdır. Günlük kazancın alt sınırı brüt asgari ücretin otuzda biri kadardır. Buna göre üst sınır aylık 22.072,50 TL pim ödemesi yapılabilir. Belirlenen sınırı aşan miktarı işçi SGK'dan geri alabilir.
Prim İadesi İçin Başvuru Nasıl Yapılır?
Prim iadesi otomatik olarak yapılmıyor. Bu nedenle kişilerin mutlaka Sosyal Güvenlik Kurumu İl Müdürlüklerine veya Merkezlerine dilekçe ile başvurularını yapmaları gerekir. SGK başvuruları inceledikten sonra belirlenen şartların taşınması halinde nakit olarak ödemeler yapılır:
• 4A kapsamındaki SSK'lılar için 2008 yılından önce hem kendileri hem de işverenlerin primleri, 2008 yılından sonra ise yalnızca çalışanların primleri geri ödenir.
• 4B sigorta kolunda olan BAĞ-KUR'lular için tarihe bakılmadan ödedikleri tüm primler geri verilir.
• Sağlık için ödenen primler (GSS) ve yapılan doğum, askerlik veya yurtdışı borçlanmaları için yapılan geriye dönük prim ödemeleri iade edilmez.
Prim İadesi Alan Kişi Tekrar Emeklilik Sistemine Katılabilir Mi?
Prim ödemelerine ilişkin olarak toptan ödeme alan kişiler yeniden sigortalarını yatırarak emeklilik sistemine dahil olabilirler. Ancak bu kişilerin emeklilik için yazılı başvuruda bulunması ve aldığı toptan ödemeyi güncel tutar üzerinden SGK'ya yatırıp hizmetlerini ihya ettirebilir. Aynı şekilde prim günü miktarı, sigortalılık süresini ve yaş kriterlerini tamamlamaları halinde emeklilik hakkını kazanabilirler.
Toptan ödemenin yapıldığı tarih ile tekrar emeklilik sistemi için yazılı istek tarihi arasında geçen süre için her yılın gerçekleşen güncelleme katsayısı dikkate alınarak elde edilen tutarın kuruma tebliğ tarihini takip eden ayın sonuna kadar ödenmesi gerekir.
