CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu, iflas etmiş Yahudi tüccar misali, eski defterleri karıştırmaya başladı.
Bula bula daha önce defalarca yayınlanan yirmi yıllık Gulbettin Hikmetyar-Tayyip Erdoğan fotoğrafını buldu.
Oysa, o fotoğraf, yıllardır internette duruyor.
Bir ziyaret sırasında çekilmiş. Hikmetyar bir koltukta, genç Erdoğan ise yerde oturuyor. Birlikte objektiflere poz veriyorlar.
Kılıçdaroğlu da bugün "işte" diyor:
- Hikmetyar'ın önünde diz çökmüş.
Oysa, hem öyle değil; hem de bu fotoğrafta yadırganacak hiçbir şey yok!
* * *
Bu fotoğraf ortaya ilk çıktığında da yazmıştım. Her olayı kendi şartları içinde değerlendirmek lazım!
Şimdi o yıllara gidelim ve bakalım...
Afganistan, Sovyetler Birliği tarafından işgal edilmişti. Ardından da Ruslar'a karşı büyük bir direniş başlamıştı. Ayakları çıplak, üstlerindeki elbiseler paramparça mücahitler, "süper bir güç" karşısında ülkelerini korumaya çalışıyorlardı. Ellerindeki kırıkdökük silahlarla Sovyet askerlerine "Allah-u Ekber" nidaları ile saldırıyorlar, kan kusturuyorlardı.
En büyük mücahit grubunun başında da Gulbettin Hitmetyar vardı.
Bana göre pek çok hataları oldu.
Hikmetyar, ülkesindeki Peştun çoğunluğun dışındaki gruplara büyük haksızlıklar yaptı.
Ancak, Türkiye ve İslam ülkelerindeki algılama çok farklıydı. Hikmetyar, Afganistan'daki direnişin sembolü olarak görünüyordu. Pek çok insan için o bir bayraktı!
Türkiye'nin dört bir yanında "Zindebad Hikmetyar" sloganları atılıyor, Afganistan'a yardım kampanyaları düzenleniyordu.
Yetmiyor, Türkiye'den gençler Afganistan'a akıyordu. Büyük kitleler, Hikmetyar'ın yanında Kızıl Ordu'ya karşı savaşmak için çırpınıyordu. O dönemde Afganistan'daydım. Dağlarda mücahit gruplar arasında onlarca Türk'e rastladım.
Bugün beğenirsiniz, beğenmezsiniz; o ayrı bir tartışma konusu. Ancak, o dönemde Hikmetyar sadece Türkiye'de değil, bütün mazlum milletlerin gözünde ve İslam Dünyası'nda bir yıldızdı.
O fotoğraf da işte böyle bir dönemde çekildi.
* * *
Şimdi gelelim olayın kültürel boyutuna...
Hikmetyar ile Erdoğan'ın arasında önemli yaş farkı vardı. Üstelik, Afgan kültüründe sandalye yoktur, genellikle yerde oturulur. Sadece ağaların altında minder olur.
Saygı ve kültür birleştiğinde, Hikmetyar'ın sandalyede, yaşça çok küçük olan Erdoğan'ın da yerde oturmasının yadırganacak bir tarafı yok!
En önemlisi ise olay sırasında Hikmetyar ev sahibi, Erdoğan ise ziyaretçiydi. Ortalıkta koltuk ya da sandalye olmadığına göre, ya ayakta bekleyecekti; ya da yerde oturacaktı.
Hem Türk, hem de Afgan kültüründe, asıl yanlış olan Erdoğan'ın ayakta beklemesiydi.
Orada Erdoğan değil, Kılıçdaroğlu da bulunsaydı, ortaya çıkacak fotoğraf bu olacaktı!
* * *
Şimdi, "Kılıçdaroğlu, Hikmetyar'ın yanına gitmezdi." denilebilir:
- Çünkü, Sovyet işgaline karşı mücadele veren bir Afgan mücahit komutanının yanında işi olmazdı.
Doğru, aynen öyle.
O durumda Kılıçdaroğlu için farklı bir örnek vermek lazım...
Mesela, Küba Lideri Fidel Castro'yu, Türkiye'ye geldiğinde ya da ülkesinde ziyaret etseydi. Castro da kendi kültürüne göre ev sahipliği yapsaydı. Oturması için yerdeki bir minderi ya da alçak bir tabureyi gösterseydi...
Ya da ziyaretine gittiği Venezuella Devlet Başkanı Hugo Chavez, Kılıçdaroğlu'nu kendi kültürü çerçevesinde ağırlasaydı. Ortaya da daha sonra istismar edilebilecek bir fotoğraf çıksaydı...
Ne yapacaktı Kılıçdaroğlu? "Hayır, olmaz, hadi bana eyvallah" mı diyecekti?
Kılıçdaroğlu, belki farkında değil; ama dört elle sarıldığı o fotoğraf daha önce de çok kullanıldı. Hiç birinde hedeflenen sonuç alınamadı. Tam tersine geniş kitlelerdeki algılama çok farklı oldu.
Kılıçdaroğlu farkında değil, ama o malzemeden bugün de post çıkmaz!