■ Başka firmadan teklif aldım. İş yerime ayrılacağımı ne kadar önce bildirmem gerekir? G.M.
İş Kanunu'na göre, işçi ve işverenlerin iş sözleşmesini fesh ederken karşı tarafa önceden bildirimde bulunma yükümlüğü vardır. İş yerindeki kıdemi 6 aya kadar olanlar 2 hafta, 6 ay ile 1.5 yıl arasında olanlar 4 hafta, 1.5 yıl ile 3 yıl arasında olanlar 6 hafta, 3 yıldan fazla olanlar 8 hafta önceden yazılı olarak sözleşmeyi sona erdireceğini karşı tarafa bildirmekle yükümlüdür. Eğer bu sürelere uyulmadan sözleşme sona erdirilirse, karşı taraf bu süreler kadarki ücretleri talep edebilir.
Ayrıca, işe başlarken yapmış olduğunuz sözleşmede işi haklı bir neden olmaksızın bırakmanız halinde herhangi bir cezai şart konulmuş ise sizden yasal olarak talep edilebilir.
■ Bir firmada süreli sözleşme karşılığı çalışıyorum. Sözleşmem bitmeden işverenin çıkartması ya da sözleşmem bittikten sonra ayrılmam halinde işe iade veya tazminat talebimiz olabilir mi? S.Y.
İşe iade hakkından yararlanmak için, iş yerinde 30 veya daha fazla işçi çalıştırılması, işçinin iş yerinde en az 6 aylık kıdeminin bulunması gerekmektedir.
Belirli süreli iş sözleşmelerinde işe iade hakkı bulunmamaktadır. Ancak iş sözleşmeniz süresinden önce haklı bir nedene dayandırılmadan sona erdirilmiş ya da erdirilecekse aradaki sürenin ücretini tazminat olarak işverenin ödemesi gerekmektedir.
■ Bazı işçilerimiz dedikodu mekanizmasıyla maaşların azlığından şikayet edip diğer çalışanları kışkırtma yoluyla personelin verimliliğini bozarak iş yerinde huzursuzluk yaratmakta. Bu şekilde davrananları tazminatsız olarak işten çıkartabilir miyiz?
İşçinin tazminatsız bir şekilde işten çıkartılabilmesi için 4857 sayılı İş Kanunu'nun 25. maddesinde belirtilen şartlardan birini yerine getirmiş olması gerekmektedir. Sizin belirtmiş olduğunuz davranışlar, doğruluk ve bağlılığa uymayan davranışlarda bulunmaya girmektedir. Bu davranışlar tazminatsız fesih sebebidir.
■ 3 yıldır otelde çalışıyorum. Her seferinde yılı doldurmadan 2 aylık izne çıkartıldım. Bu yıl 1 saat fazla çalışmadım diye attılar. Haklarım nedir?
İş yerinde bir yılı doldurmadan iş sözleşmenizin sona ermesi halinde kıdem tazminatına hak kazanmazsınız ancak sezonluk işlerde arka arkaya sözleşme yenilenmiş olduğu için iş sözleşmesi zincirleme akit olarak değerlendirilir ve toplam süre üzerinden kıdeminiz hesaplanır.