EYLÜL SONU MECLİS'TE
Yargı paketi çalışmasını eylül ayı içinde bitirmek istediklerini belirten Bostancı, "13 gün var, 13 günde bitirmeyi planlıyoruz" sonrasında teklif Meclis Başkanlığına sunulacak" ifadelerini kullandı.
Bostancı, yargı paketinde idam cezasına ilişkin bir düzenleme ise olmadığını söyledi. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Meclis'ten geçmesi durumunda idam düzenlemesini onaylayacağını söylemişti.
Ceza indirimi neleri içerecek?
Şartlı ceza indirimi ve denetimli serbestliğin yeniden düzenlenmesi olarak adlandırılan teklif hükümlü ve tutuklu olanların kesinleşmiş hükümlerde, hükmolunan cezaların toplamından bir defaya mahsus olmak üzere 5 yıl indirim yapılmasını öngörüyor. Hükümlü ve tutuklunun indirim yapıldıktan sonra infazı gereken cezası kalmazsa salıverilecek.
Düzenleme her ne kadar terör, tecavüz, kadın ve çocuğa şiddeti kapsamasa da infaz rejimi uyarınca adli suçlarda cezanın yüzde 66'sının yatılması şartı yüzde 50'e çekilecek.
Sanık veya şüphelinin tutukluluk durumu, istinaf ve temyiz kanun yolunda, ilk derece mahkemesi ile istinaf ceza dairesince hükmolunan cezaların toplam süresi; kovuşturma evresinde, iddianamede ya da görevsizlik kararında sanığın işlediği iddia olunun suç ve suçlara ilişkin sevk maddelerindeki cezanın alt sınırı; soruşturma evresinde şüphelinin üzerine atılı suç veya suçların kanun maddelerinde gösterilen cezanın alt sınırı göz önüne alınarak tabi oldukları infaz hükümlerine göre çekmeleri gereken toplam ceza süresi üzerinden bir defaya mahsus olmak üzere 5 yıl indirim yapılmak suretiyle değerlendirileceği belirtiliyor.
Af kapsamına alınmayan suçlar
Milliyetçi Hareket Partisi'nin kanun teklifinde af kapsamında yer almayan suçlar
Devletin güvenliğine karşı işlenen suçlar (TCK Madde 302'de devletin birliği ve ülkenin bütünlüğünü bozmak, hükumete karşı silahlı isyan, silahlı örgüt, silah sağlama, suç için anlaşma)
Anayasal düzene ve bu düzenin işleyişine karşı suçlar (Anayasayı ihlal, Cumhurbaşkanına suikast ve fiili saldırı, yasama organına karşı suç, hükumete karşı suç)
Milli savunmaya karşı suçlar (Halkı askerlikten soğutma, askerleri itaatsizliğe teşvik)
Devlet sırlarına karşı suçlar ve casusluk suçları (Devletin güvenliğine ilişkin belgeler, devlet güvenliğine ilişkin bilgileri temin etme, siyasal veya askeri casusluk, devletin güvenliğine ve siyasal yararlarına ilişkin bilgileri açıklama, gizli kalması gereken bilgileri açıklama, yasaklanan bilgileri temin, yasaklanan bilgileri açıklama)
Soykırım ve insanlığa karşı suçlar
3713 saylı Terörle Mücadele Kanunundaki suçlar
5816 sayılı Atatürk Aleyhine İşlenen Suçlar Hakkında Kanun kapsamına giren suçlar
Cinsel dokunulmazlığa karşı işlenen suçlar (cinsel saldırı, çocukların cinsel istismarı, reşit olmayanla cinsel ilişki ve cinsel taciz)
Vücut dokunulmazlığına karşı suçlardan olan insan üzerinde deney suçu ile organ veya doku ticareti suçu
6831 sayılı Orman Kanunundaki suçlar
Kasten Öldürme ve Nitelikli Halleri
İşkence ve Eziyet Suçları
Ceza indirimi kapsamı içinde yer alması öngörülen suçlar
Hazırlanan Ceza İnfaz Yasası ve Ceza Kanunu'nda önemli değişiklik içeren yasa tasarısında ceza indirimi kapsamına giren bazı suçlar ise; Türk Ceza Kanununun ''Kamu Barışına Karşı Suçlar'' başlığı altında yer alan 213'üncü maddedeki halk arasında korku ve panik yaratmak amacıyla tehdit, 215 sayılı suçu ve suçluyu övme, 216 sayılı halkı kin ve düşmanlığa tahrik veya aşağılama ve 220 sayılı suç işlemek amacıyla örgüt kurma.
Ayrıca mal varlığına karşı suçlar olarak adlandırılan hırsızlık, dolandırıcılık, yağma suçlarıyla kamunun sağlığına karşı suç olarak yer alan uyuşturucu veya uyarıcı madde imal ve ticareti de indirim kapsamında yer alacak.
Kanunda kamu idaresinin güvenirliğine ve işleyişine karşı suçlar altında düzenlenen zimmet, irtikap, denetim görevinin ihmali ve rüşvet suçunun şartlı indirim kapsamına alınması da tasarının içinde yer alıyor.
İkinci pakette yer alması beklenen düzenlemeler neler?
İkinci pakette temyiz edilemeyen 5 yılın altındaki hapis cezaları kapsamında olsa bile Türk Ceza Yasasının 'halk arasında korku ve panik yaratmak amacıyla tehdit', 'kanunlara uymamaya tahrik', 'suç işlemeye tahrik', 'suçu ve suçluyu övme', 'halkı kin ve düşmanlığa tahrik veya aşağılama', 'devletin egemenlik alametlerini aşağılama', 'silahlı örgüt', 'halkı askerlikten soğutma' suçları ile Terörle Mücadele Yasası'nın 7. maddesinin ikinci fıkrasında yer alan suçlarda verilen cezalar temyize götürülebilecek.
GENEL AF NEDİR?
Genel af, kamu yararına uygunluğu anlaşıldığı belli başlı suç çeşitlerinin kovuşturulmasının durdurulması, verilmiş olan cezaların kaldırılması ya da azaltılmasıdır.
Türk Ceza Kanunun 65 maddesinde genel af şu şekilde yer buluyor;
Genel af halinde, kamu davası düşer, hüküm verilen cezalar bütün neticeleri ile birlikte ortadan kalkar.
Özel af ile birlikte hapis cezasının infaz kurumunda çektirilmesine son verilebilir veya infaz kurumunda çektirilecek sürenin kısaltılması sağlanır veya adli para cezasına çevrilebilir.
Cezaya bağlı olan ya da hükümde belirtilen hak yoksunları, özel affa rağmen etkisini sürdürür.
74. maddeye göre genel af, özel af ve şikayetten vazgeçme gibi durumlarda veya adli para cezasının geri alınmasını gerektirmez. Genel af halinde yargılama giderleri de istenmez.
Türkiye'de genel af örnekleri bir hayli fazladır. Örneklerle konumuzu daha da anlaşılır hale getirelim. Hatırlayacak olursanız 6 Şubat 2003 tarihinde cezaların ertelenmesi sağlanmıştı. Başka bir örnek vermek gerekirse, 27 Nisan 2002 tarihine kadar işlenen suçlardan dolayı hapis cezasına mahkum edilenlerin, 4758 numaralı kanun gereği toplam cezaları on yıl indirilmiştir. Dikkat ettiğimiz kadarıyla genelde genel aflar hükümet değişiklikleriyle gündeme gelmektedir ve bu dönemlerde gerçekleşmektedir.
Genel af çıkmasıyla birlikte, soruşturması yürütülen ve henüz dava açılmayan soruşturmalarla ilgili davalar açılmaz. Hakkında hüküm verilip henüz kesinleşmeyenlerin ve davası açılıp mahkemeye devam edenlerin hakkında davaları düşmesine karar verilir.
Haklarında hüküm kesinleşip henüz infaza başlamayanların ilgili cezaları vermekten vazgeçilir. Hapishanede olanlar derhal serbest bırakılır ve genel af halinde adli sicil kayıtları silinir.
RAHŞAN AFFI NEDİR?
Asıl adı Şartla Salıverme ve Erteleme Yasası olan 22 Aralık 2000'de Rahşan Ecevit'in önerisiyle çıkartılmış, devlete işlenen suçların dışındaki suçlara erteleme ve şartlı salıverme getiren yasadır. Bu yasa kamuoyunda Rahşan Affı olarak biliniyor.
9 Aralık 2000'de ölüm orucu eylemlerini sona erdirmek için başlatılan Hayata Dönüş Operasyonu'nda 3 gün sonra gibi bir kısa sürede bu yasa çıkartıldı. Cezaevlerinden yer kalmadığı için çıkartılan bu af yasasının ardında 70 bin kişilik cezaevlerinin nüfusu 40 bine kadar düşmüştür. Ancak bu sayı 3 yıl içinde 20 bin artarak 64 bine ulaşmıştır.
