Eski Kuzey İrlanda Bölgesel Hükümeti Başbakan Yardımcısı Martin McGuinness hayatını kaybetti.
Ayrılıkçı İrlanda Cumhuriyetçi Ordusu'nun (IRA) eski liderlerinden McGuinness'in, 66 yaşında, nadir görülen bir kalp hastalığından yaşamını yitirdiği bildirildi.
McGuinness'in, Kuzey İrlanda'da ay başında yapılan erken seçime giden süreçte kamuoyu önüne çıkmaması dikkati çekmişti.
Bir süre önce İngiliz basınında McGuinness'in hastaneye yatırıldığı ve durumunun ciddi olduğu yönünde haberler yer almış ancak ailesinden açıklama gelmemişti.
Kuzey İrlanda Bölgesel Hükümeti, McGuinness'in başbakan yardımcılığından 9 Ocak'ta istifa etmesiyle bozulmuştu. McGuinness, takip eden günlerde sağlık sorunlarını gerekçe göstererek siyaseti de bırakmış ve IRA'nın siyasi kanadı olarak bilinen Sinn Fein Partisi'nin Kuzey İrlanda liderliğini Michelle O'Neill'e devretmişti.
KUZEY İRLANDA SORUNU
Kuzey İrlanda'nın İngiltere ile bağlarını sürdürmesini isteyen Protestan birlik yanlıları ile ülkenin İrlanda Cumhuriyeti'nin bir parçası olmasını isteyen Katolikler arasındaki anlaşmazlık ve şiddet eylemleri 1970'lerden bu yana çok sayıda kişinin hayatına mal oldu.
Soruna siyasi çözüm arayışları çerçevesinde İngiltere ve İrlanda hükümetleri ile Kuzey İrlanda'daki partilerin sürdürdüğü barış görüşmeleri, 1998 tarihli Belfast (Hayırlı Cuma) Anlaşması ile yeni bir döneme girdi.
Kuzey İrlanda barış sürecinde kilometre taşı olarak nitelendirilen anlaşmada, ülkenin yönetiminde iktidarın birlik ve bağımsızlık yanlıları arasında paylaşılmasını da içeren, istikrarlı bir siyasi düzenin kurulmasına yönelik adımlar yer alıyor.
Süreç içinde Belfast Anlaşması'nın uygulamaya konulması yönünde önemli adımlar atılsa da Kuzey İrlanda'da yaşayan Protestan ve Katoliklerin zaman zaman sürtüşmeleri ve IRA ile ilişkilendirilen bazı örgütlerin eylemlerini sürdürmesi, sorunun bütünüyle çözülmediğini de ortaya koyuyor.
IRA, 2005 yılında silah bırakarak Kuzey İrlanda'nın İngiltere ile bağlarını koparması amacıyla sürdürdüğü şiddet eylemlerine son vermişti. IRA'nın siyasi kanadı olarak bilinen Sinn Fein, İngiltere, İrlanda ve Kuzey İrlanda parlamentolarında temsil ediliyor.
BARIŞ SÜRECİNİN AKTÖRÜ
Bağımsızlık taraftarlarını temsilen 2007'de Kuzey İrlanda Bölgesel Yönetimi Başbakan Yardımcısı olan Martin McGuinness, Gerry Adams'la barış sürecinde de başrolü oynamıştı.
Kuzey İrlanda'da 1960'lı yıllarda ilk gerginlikler başladığında kasap çırağı olarak çalışan McGuinness, henüz 21 yaşındayken, yaşadığı kent Derry'de IRA'nın 1 numaralı ismi oldu. McGuinness'in ismi 1972'de BBC muhabiri Tom Mangold'a Derry'de verdiği TV röportajıyla tanındı.
McGuinness, İngiltere ile IRA arasındaki ilk gizli görüşmelere katıldığında 22 yaşındaydı.
Başarısızlıkla sonuçlanan bu ilk görüşmelerden sonra 1970'li ve 1980'li yıllarda da IRA içinde daha üst düzey konuma gelen McGuinness, aralarında dönemin İngiltere başbakanı Margaret Thatcher'a bombalı suikast girişiminin de bulunduğu ses getiren eylemlere imza atmıştı.
TARİHİ TOKALAŞMA
McGuinness, 2012 yılında Kuzey İrlanda'da İngiltere Kraliçesi 2. Elizabeth ile bir araya gelmiş ve el sıkışmıştı.
Bu buluşma eski bir IRA komutanı ve Sinn Fein yetkilisinin ilk kez bir İngiliz monarkıyla el sıkışması sebebiyle İngiltere ve İrlanda arasındaki ilişkiler için tarihi gelişme olarak nitelendirilmişti.