İngiltere'de gerçekleştirilen aşıların karıştırılmasına yönelik araştırmada, daha uzun süren bağışıklık ve yeni virüs varyantlarına karşı koruyuculuğun artırılması hedefliyor. Denemelerin başarılı olmasıyla aşı tedarikinde esneklik sağlaması bakımından aşı programlarına avantaj sağlanması da amaçlanıyor. 2 dozda farklı aşının kullanılması durumunu değerlendiren Enfeksiyon Hastalıkları ve Mikrobiyoloji Uzmanı Prof. Dr. Dilek Arman, önemli bilgiler verdi.
"EBOLA SALGININDA DENENMİŞTİ"
Bu aşı denemesinin ebola salgınında gerçekleştirildiğini anlatan Prof. Dr. Dilek Arman, "İngiltere'de 'Aşılamaya bir aşı ile başlanıp ikinci dozda farklı bir aşıyla devam edilebilir mi' sorusundan hareketle bir araştırmaya başlandı. Bilimsel arenada görüşler birbirinden farklı olabiliyor. Burada önemli olan bazı yeni teknoloji aşılarla bir arada olmamız. Örneğin, bütün aşılar vektör bazlı aşıyken ebolada böyle bir aşılama denemesi yapılmıştı. Vektör bazlı aşılarda bu çalışma çok mantıklı ancak farklı teknolojilerin (mRNA, İnaktif gibi...) işin içine girmesi durumunda organizmanın buna tepkisini anlayabilmek güç olacaktır" diye konuştu.
ÜLKELER HANGİ POLİTİKALARI UYGULUYOR?
Bu denemelere dair araştırmaların sonuçlanmasını beklemenin faydalı olacağını anlatan Prof. Dr. Arman, "İngiltere'nin başlattığı bu çalışmanın esas önemli kısmı önce AstraZeneca, ardından Biontech olmak üzere iki farklı teknolojik geliştirme yöntemi olarak farklı iki aşının karşılaştırılmasını ve süre olarak da birinde 4 hafta, diğerinde 8 hafta arayla gibi farklı süreler kullanarak bu şekilde farklı 2 aşı uygulamasının sonuçlarını araştıracaklar. İngiltere araştırmasını yapıyor ancak bunu şu an önermiyor. Fransa ve Almanya ise iki dozda farklı aşıların yapılmasını öneriyor ama bu durumda iki aşı arasındaki sürenin 8 haftaya çıkarılmasını söylüyor. ABD'ye baktığımızda ise 'Kesinlikle aynı aşı yapılsın ama önceki aşının ne olduğu bilinmiyor ya da ilk dozda kullanılan aşıya ulaşılamıyorsa aşısız kalmaktansa ikinci dozda farklı aşı yapılabilir' diyor" değerlendirmesinde bulundu.
"FARKLI AŞILARIN KULLANILMASI ZAMANDA ESNEKLİK SAĞLAYABİLİR"
Farklı aşıların kullanılması konusunda birtakım endişeleri olduğunu ifade eden Prof. Dr. Arman, şunları söyledi:
"Yan etkiler konusunda bilgilerimize yeni bir şeyler eklediğimiz dönemde iki aşının farklı yan etkileri söz konusu olduğu için doğru değerlendirme yapılamayabilir. Ancak bu tür farklı aşıların uygulanması sadece immün yanıtı artırmaya yaramaz, aynı zamanda bir esneklik de sağlar. Bir aşıyı bulamadığınızda diğerini tercih etme imkânınız oluyor. Diğer taraftan takip sisteminde karışıklıklar varsa onlarla ilgili de kaçakları önlüyor. Bu tür avantajları olacaktır ama doğru olan, araştırma sonuçlarının beklenmesi."
Aşılama çalışmalarına da değinen Enfeksiyon Hastalıkları ve Mikrobiyoloji Uzmanı Prof. Dr. Dilek Arman, "Aşı geldiğinde kesinlikle uygulanıyor. Bunun için en kısa sürede aşıların tedariki çok önemli. Aşı uygulamada zamanı yaydığınız zaman enfeksiyon bir taraftan da yayılmaya devam ediyor. Ne kadar çok insana bulaşırsa o kadar fazla mutasyon ve varyant geliştirme riski ortaya çıkıyor. Zaman içerisinde aşılanan kesimdeki yararlılık da beklenenin gerisinde kalabilir" uyarısında bulundu.