Türkiye-Yunanistan ilişkilerinde yeni dönem nasıl seyredecek? İşte imzalanan Atina Bildirgesi'nin detayları...

Başkan Erdoğan’ın Yunanistan ziyareti dünyanın en büyük gündem maddelerinden biri oldu. Miçotakis ile basın açıklaması yapan Başkan Erdoğan, “Çözülemeyecek bir sorun yok” ifadelerini kullandı. Peki Yunanistan’la yeni dönemde neler olacak? 'Atina Bildirgesi'nde neler var? İşte anlaşılan hususlar...

Giriş Tarihi 07 Aralık 2023, 15:41 Güncelleme 07 Aralık 2023, 16:27
Türkiye-Yunanistan ilişkilerinde yeni dönem nasıl seyredecek? İşte imzalanan Atina Bildirgesi’nin detayları...

İÇİNDEKİLER

Başkan Recep Tayyip Erdoğan, Türkiye-Yunanistan Yüksek Düzeyli İşbirliği Konseyi'nin beşinci toplantısı kapsamında resmi ziyarette bulunduğu Yunanistan'da, Başbakan Kiryakos Miçotakis'i kabul etti. Atina'da Başbakanlık binasındaki kabul, basına kapalı gerçekleşti.

Başkan Erdoğan'a görüşmede, Dışişleri Bakanı Hakan Fidan ile Cumhurbaşkanı Başdanışmanı, Büyükelçi Akif Çağatay Kılıç da eşlik etti. İki lider görüşmenin ardından ortak basın toplantısında açıklamalarda bulundu.

MİÇOTAKİS TÜRKİYE'YE GELECEK

Başkan Erdoğan, bir sonraki zirvenin Türkiye'de olacağını bildirdi.

Başkan Erdoğan basın toplantısında yaptığı açıklamada "çözülemeyecek hiçbir sorun yok" ifadelerini kullanıp şunları söyledi:

ÇÖZÜLEMEYECEK HİÇBİR SORUN YOK

İki komşu arasında görüş ayrılıkları yaşanması gayet doğaldır. Biz Ege'yi bir barış ve iş birliği denizi haline getirmek istiyoruz. Bizim aramızda çözülemeyecek kadar hiçbir sorun yok.

TÜRKİYE VE YUNANİSTAN ARASINDA 'ATİNA BİLDİRGESİ' YAYIMLANDI

Toplantı ve basın açıklamasının ardından 'Dostane İlişkiler ve İyi Komşuluk Hakkında Atina Bildirgesi' yayımlandı.

İletişim Başkanlığı'ndan yapılan açıklama şöyle:

"Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı Sayın Recep Tayyip Erdoğan ve Yunanistan Cumhuriyeti Başbakanı Sayın Kiryakos Miçotakis, kendi Hükümetlerini temsilen (müştereken "Taraflar" olarak anılacaktır), 7 Aralık 2023 tarihinde Atina'da, iyi niyet ve iş birliği ruhu içerisinde, Türkiye Cumhuriyeti ile Yunanistan Cumhuriyeti arasındaki Yüksek Düzeyli İşbirliği Konseyi'nin 5. toplantısına başkanlık etmiş olup,

PP1. İki ülke Hükümetleri arasında yenilenen iş birliği iradesini tanıyarak;

PP2. İki komşu ülke arasındaki bağların bölgenin refahını ve dinamizmini önemli ölçüde arttırma potansiyeline sahip olduğunun altını çizerek;

PP3. Dostluk ve karşılıklı güven ortamında her iki toplumun yararı için ortaklaşa çalışmaya devam etme ihtiyacını vurgulayarak;

PP4. Mevcut kurumsal mekanizmalar aracılığıyla ikili ilişkileri yoğunlaştırmayı amaçlayarak;

PP5. İyi komşuluk ilişkilerini geliştirmek amacıyla, her iki Tarafın da mevcut ve gelecekteki zorluklar karşısında birbirlerinin hukuki pozisyonlarına halel getirmeksizin dayanışma ruhunu geliştireceklerini vurgulayarak;

PP6. Söz konusu olumlu atmosferi ve gündemi teşvik etmek amacıyla, her iki Tarafın da sonuç odaklı bir yaklaşımla her düzeyde ziyaret teatisini teşvik edeceğinin altını çizerek;

PP7. Birleşmiş Milletler Şartı'nın temel amaçları ve uluslararası hukukun evrensel olarak kabul edilen ilkeleri arasında uluslararası barışın korunması ve devletler arasında dostane iş birliğinin yer aldığını anımsayarak;

PP8. Dostane ilişkileri, karşılıklı saygıyı, barış içinde bir arada yaşamayı ve anlayışı geliştirmeye ve aralarındaki her türlü anlaşmazlığı barışçıl yollarla ve uluslararası hukuka uygun olarak çözmeye kararlı olarak;

PP9. Özellikle ihtilaflı durumlardan ve olası tırmanmadan kaçınılmasının vurgulanması suretiyle, ikili ilişkilerin başarılı bir şekilde yönetilmesi için her düzeyde etkili iletişim kanallarının ve mekanizmalarının öneminin altını çizerek;

PP10. Her iki Tarafın da ilişkilerine, ekonomik alanda iş birliğinin arttırılması ve toplum düzeyinde bağların derinleştirilmesi, böylece iki komşu halkın refahına ve barış içinde bir arada yaşamasına katkıda bulunulması hedefiyle yaklaşacaklarını vurgulayarak, ayrıca bu amaçla, Ortak Eylem Planı aracılığıyla ekonomik ve ticari konularda pozitif gündemin teşvik edilmesinde kaydedilen önemli ilerlemeyi göz önünde bulundurarak, iki tarafın ilave iş birliği konularını araştıracaklarının altını çizerek;

Aşağıdaki hususlar üzerinde anlaşmaya varmışlardır:

OP1. Taraflar, aşağıda kayıtlı sütunlar temelinde devamlı, yapıcı ve anlamlı istişarelerde bulunmayı kabul ederler:

(a) Siyasi Diyalog:
- ortak ilgi alanlarına giren konular hakkında,
- İstikşafi/İstişari görüşmeler;

(b) Geliştirilmiş Ortak Eylem Planı kapsamında, ticaret-ekonomi, turizm, ulaştırma, enerji, inovasyon, bilim ve teknoloji, tarım, çevre koruma, sosyal güvenlik ve sağlık, gençlik, eğitim, spor ve ortaklaşa kararlaştırılacak diğer alanlarda ortak çıkarlara yönelik adımları içeren, önemli ve somut çıktılar elde etmek, gündemi yapılandırılmış bir şekilde düzenlemek ve yeni maddelerle devamlı güncellemek amacıyla Pozitif Gündem;

(c) Yersiz gerginlik kaynaklarının ve bunlara ilişkin risklerin ortadan kaldırılmasına katkıda bulunacak, askeri alandaki tedbirleri de içeren Güven Artırıcı Önlemler.

OP2. Taraflar, söz konusu Bildirge'nin lafzını ve ruhunu zayıflatacak, itibarsızlaştıracak veya bölgelerinde barış ve istikrarın muhafazasını tehlikeye atacak her türlü beyan, girişim veya eylemden sarfınazar etmeyi taahhüt ederler.

ü

OP3. Taraflar, aralarında ortaya çıkan herhangi bir anlaşmazlığı, doğrudan istişare yoluyla veya Birleşmiş Milletler Şartı'nda öngörülen, ortaklaşa belirlenecek diğer yollarla dostane biçimde çözmek için gayret göstereceklerdir.

İşbu Bildirge, uluslararası hukuk uyarınca Taraflar için bağlayıcı bir uluslararası anlaşma teşkil etmez. İşbu Bildirgenin hiçbir hükmü Taraflar için yasal haklar veya yükümlülükler yarattığı şeklinde yorumlanamaz.

Atina'da, 7 Aralık 2023 tarihinde, Yunanca, Türkçe ve İngilizce dillerinde ikişer nüsha olarak, tüm metinler eşit derecede sahih olmak üzere düzenlenmiştir. Yorum farklılığı halinde İngilizce metin esas alınacaktır."

YENİ DÖNEM NASIL SEYREDECEK?

Peki yeni dönem nasıl seyredecek? Türk okullarının statüsü nasıl olacak? Merak edilen gelişmeler hakkında A Haber ekiplerinden Manolis Kostidis ile Sabah gazetesi yazarı Okan Müderrisoğlu önemli değerlendirmelerde bulundu.

Manolis Kostidis: Görüşmeler çok sakin bir şekilde geçiyor ve bardağın dolu tarafına bakarak ilerlemek gerektiğinin altı çizildi. Elbette 2 ülke arasında sorunlar söz konusu ama iyiye doğru adımlar atılacak. Ticaret hacminin artması yönünde mesajlar verildi. Yunanistan Cumhurbaşkanı da olumlu mesajlar verdi. Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın Başbakanlığa yürüyerek gelmesi gazeteciler ile diyalog kurması burada olumlu havanın göstergesi.

Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın açıklamaları ve attığı adımlar havanın olumlu yönde değişmesine yol açtı. Tabi bunun gelişmesi zaman alacak. Yunan gazeteleri 2 liderin asıl hedefinin Ege'de sakin suların devam etmesi yönünde olduğunu belirtiyor. 1975 yılında beri 10 ay boyunca ilk defa Ege'de bir gerginlik yaşanmıyor. Bu en uzun süre. Bunun uzaması 15-20 aya çıkması çok büyük bir başarıdır. Yunan ve Türk kamuoyları yeni adımların atılmasına böylece hazırlanabilecek. Burada böyle bir hava söz konusu.

Buradaki asıl görüşmenin sebebi Ege'deki sakin suların devam etmesi yönünde. Galiba bu başarılacak. Bunun yanında ekonomi, turizm alanında önemli anlaşmalar var. Vize konusu da oldukça önemli. Yunan adalarına giriş-çıkış ile ilgili adımlar atılacak. Yunanistan'ın böyle bir adım atıyor olması Türklerin adalara rahat şekilde gidiyor olması açıkçası olumlu hava yaratacaktır. Ticaret hacminin artması daha da iyi olacaktır. 2 ülke olarak gayet yakınız ama gerginlikler olunca bazı durumlar ortaya çıkıyor.

Okan Müderrisoğlu: Türkiye açısında çok pozitif bir adım. Yeni bir sayfa açma arayışı ve birlikte hareket edilecek anlaşmazlık konularını parantez içine alıp ortak yürüyüşü teşvik edecek durum söz konusu. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan Atina'ya gelerek ilk adımı attı. Yunan gazeteleri Türklerin tezlerini değiştirmediğini kendilerinin taviz verdiğini yazıyorlar ancak böyle bir durum yok. Tabi ki anlaşmazlık konuları var ancak 2 ülkenin birlikte atacağı adımlar var. Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın 8 bakan ile buraya gelmesi ve heyetteki olumlu hava bu durumu ortaya koyuyor.

Yunan tarafı adalar için kısa süreli vize verme uygulaması dahil olmak üzere belli konularda kolaylıklar basın açıklamasında ifade edildi. Eğitim ile ilgili ortak paydada buluşulabilecek konular var. Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın burada görüşmeleri olacak ve Batı Trakya ile Müslüman Türk azınlığa verdiği önemi de gösteriyor.