Dünya şokta! İngiltere’deki koronavirüs mutasyonu yeniden mutasyona uğradı!

Yeni tip koronavirüs (Kovid-19) verilerinin derlendiği "Worldometers" internet sitesine göre, dünya geneline yayılan Kovid-19 salgınında tespit edilen vaka sayısı 104 milyon 8 bin 98'e yükseldi.

ABD, 26 milyon 911 bin 375 ile en fazla vakanın olduğu ülke konumunda bulunuyor.

Vaka sayısında bu ülkeyi 10 milyon 767 bin 206 ile Hindistan, 9 milyon 230 bin 16 ile Brezilya, 3 milyon 884 bin 730 ile Rusya, 3 milyon 835 bin 783 ile İngiltere, 3 milyon 201 bin 461 ile Fransa, 2 milyon 852 bin 729 ile İspanya, 2 milyon 560 bin 957 ile İtalya, 2 milyon 485 bin 182 ile Türkiye, 2 milyon 232 bin 316 ile Almanya, 2 milyon 104 bin 506 ile Kolombiya, 1 milyon 933 bin 853 ile Arjantin, 1 milyon 869 bin 708 ile Meksika, 1 milyon 520 bin 215 ile Polonya, 1 milyon 456 bin 309 ile Güney Afrika, 1 milyon 431 bin 416 ile İran, 1 milyon 233 bin 879 ile Ukrayna, 1 milyon 142 bin 716 ile Peru ve 1 milyon 99 bin 687 ile Endonezya izliyor.

Kovid-19 nedeniyle dünya genelinde 2 milyon 249 bin 841 kişi yaşamını yitirdi, 75 milyon 853 bin 924 kişi ise virüsü yenerek sağlığına kavuştu. Halen 25 milyon 899 bin 357 hasta tedavi altında bulunuyor.

İNGİLTERE'DEKİ MUTASYON YENİDEN MUTASYONA UĞRADI!
Bazı örneklerde yapılan testlerde Güney Afrika ve Brezilya'da görülen E484K mutasyonuna rastlandı.

Uzmanlar, bu değişimin aşıların etkinliği etkileyebilecek olmasına karşın, ülkede kullanan aşıların hâlâ sonuç vereceğini söylüyor.

Covid-19'dan ölenlerin sayısının 106 bini geçtiği İngiltere'de son dönemde virüsün yayılmasını önlemeye yönelik çabalar hız kazandı.

Virüsün Güney Afrika varyantı için açıl test programı başlatılırken yeni seyahat yasakları devreye kondu.

'MUTASYON GEÇİRMİŞ VARYANT VAKASI SAYISI AZ'
Uzmanlar, İngiltere'de E484K mutasyonun görüldüğü çok az varyant vakası olduğunu söylüyor.

Bilim insanlarına göre, bu durum bu varyantın tüm versiyonlarında mutasyon olduğu anlamına gelmiyor.

Yeni varyantların ortaya çıkması ya da bunların değişmeye devam etmesi beklenmedik bir şey değil.

Tüm virüsler, çoğalırken mutasyona uğruyor.

Leicester Üniversitesi'nden virüs uzmanı Dr. Julian Tang, insanların karantina önlemlerine uymaya devam edip virüsün daha fazla mutasyon geçirmesine fırsat vermemesi gerektiğini söyledi.

Dr. Tang, "Aksi halde virüs sadece yayılmaya devam etmez evrim de geçirir. Virüsün yayılması, yeni ortaya çıkan varyantlar için bir 'erime potası' olur" dedi.

VİRÜSÜN BAĞIŞIKLIK SİSTEMİNDEN KAÇMASINA YARDIM EDİYOR
Bazı araştırmalar, E484K'nın virüsün antikorlar olarak bilinen bağışıklık sisteminden kaçmasına yardım edebileceğine işaret ediyor.

Fakat Moderna aşısının ilk sonuçları, aşının bu mutasyonun görüldüğü varyantlarda da etkili olduğunu gösteriyor. Ancak bağışıklık tepkisinin eskisi kadar güçlü ya da uzun süreli olmayabileceği vurgulanıyor.

Yakında onay alması beklenen Novavax ve Janssen'in aşılarının da koruma sağlayabileceği belirtiliyor.

'AŞILAR YENİDEN TASARLANABİLİR'
Uzmanlar, en kötü olasılıkla gerekmesi halinde aşıların birkaç hafta ya da ay içinde yeniden tasarlanabileceği ya da üzerinde küçük değişiklikler yapılabileceğini söylüyor.

Uzmanları sevindiren bir nokta ise varyantların birbirinden ayrışmak yerine benzer şekilde mutasyon geçirmeleri.

Cambridge Üniversitesi'nden Prof. Ravi Gupta, "Bu, bize (virüslerin) tercih ettikleri bazı yollar olduğunu gösteriyor. Bu yolları aşıyla kapamak için çalışabiliriz" dedi.

COVİD-19'UN MUTASYONA UĞRAMIŞ YENİ TÜRÜNDE NE FARKLAR VAR?
İngiliz hükümetinin bilim danışmanı Sir Patrick Vallance, Covid-19'un yeni türünün son günlerde artan vaka oranları dikkate alındığında baskın bir tür haline geldiği konusunda uyardı.

Vallance ayrıca yeni varyantın "çoğu virüsün yaptığı protein değişiklikleriyle alakalı" 23 farklılık olduğunu söyledi.

Bu tür ilk olarak ülkede eylül ayında ortaya çıktı ve kasım ayında Londra'daki Covid-19 vakalarının yüzde 28'inden sorumluydu. Yetkililer, 9 Aralık haftasında ise Londra'daki vakaların yizde 62'sinden fazlasının mutasyon geçiren virüsle enfekte olduğunu açıkladı.

Vallance tüm bu bilgilerin ışığında yaptığı son açıklamada, "Öyleyse bunun bize gösterdiği şey, bu yeni varyantın yalnızca hızlı hareket etmekle kalmayıp, iletim kabiliyeti açısından gelişmesi, aynı zamanda da baskın tür haline gelmesidir. Aktarım açısından diğerlerini yeniyor" şeklinde konuştu.

BU YENİ VARYANT DAHA CİDDİ HASTALIKLARA NEDEN OLUR MU? NE KADAR TEHLİKELİ?
İngiliz yetkililer, yeni varyantın daha ciddi hastalıklara veya daha fazla ölüme neden olduğunu düşünmediklerini, ancak çok daha hızlı yayıldığı için vaka sayılarında büyük sorunlara neden olabileceğini belirtiyor.

İngiltere'nin baş tıp görevlisi Profesör Chris Whitty yaptığı açıklamada, "Yeni türün daha yüksek bir ölüm oranına neden olduğunu ya da aşılar ile tedavileri etkilediğini gösteren hiçbir mevcut kanıt yok, fakat bunu doğrulamak için çalışmalar ivedilikle devam ediyor" dedi.

Vallance da, bu varyantın daha fazla hastaneye yatışa neden olduğuna dair hiçbir kanıt olmadığını, şimdilik bunun bir bulaşma sorunu olduğunu söylemişti.

PEKİ VİRÜSLER NASIL VE NEDEN DEĞİŞİME UĞRUYOR?
Virüsler genetik seçimin bir sonucu olarak sürekli şekilde değişim geçiriyor. Hafif genetik değişimler mutasyon (değişinim) sonrası gerçekleşirken, büyük genetik değişimler rekombinasyon (yeniden birleşme) üzerine yaşanıyor.

Mutasyon virüsün genomu yani genetik materyelinde bir hata oluşması üzerine gerçekleşiyor. Rekombinasyon ise eş zamanlı enfekte olan virüslerin genetik bilgi değişimi sonrasında yeni bir tip virüs olarak ortaya çıkmasına neden oluyor.

Örneğin Covid-19 pandemisine neden olan SARS-Cov-2'nin yarasalarda bulunan bir virüsün aracı bir hayvandaki başka bir virüsle yeniden birleşmesi yani rekombinasyonu sonrasında ortaya çıktığı ve insanı etkileyebilecek genetik materyele sahip olduğu biliniyor.

KORONAVİRÜS MUTASYONU DAHA BULAŞICIYSA SOSYAL MESAFE YETERLİ OLUR MU?
Leeds Üniversitesi'nden çevre mühendisliği Profesörü Catherine Noakes, "Sanıyorum artık birçok kişi sosyal mesafe konusunda fazla rahat davranıyor ama riskin, kişilere yaklaştıkça arttığını unutmamalıyız" diyor.

KÜRESEL RİSK
İç Hastalıkları Uzmanı Prof. Dr. Mehmet Sait Buğdacı, gerek Güney Afrika, gerekse İngiltere orijinli mutasyona uğrayan korana virüslerinin, aşıların etkinliğini teorik olarak azaltma riski nedeniyle, daha detaylı araştırılmaları gerektiğini belirterek, "Mutasyonlu virüsün yayılmasının sınırlanması da son derece önemli. Yayılımın engellenmemesi halinde Kovid-19'un Afrika mutasyonu küresel risk taşıyor." dedi.

Buğdacı yaptığı açıklamada, mutasyonun virüsün genetik şifresinde meydana gelen değişiklikler olduğunu, virüslerde meydana gelen bazı mutasyonların yapışmayı bozarken, bazılarının da güçlendirebildiğine dikkati çekti.

SARS ve MERS virüsünde mutasyonların virüsün bir süre içinde kaybolup bulaşma özelliğini yitirmesine neden olurken, yeni tip korona virüste süreç Spike (Başak) proteininde güçlenme göstererek ilerlediğinden hastalığın süresini uzattığını ve daha da bulaşıcı hale getirdiğini kaydeden Buğdacı, Çin'de çıkan ilk virüsten sonra G614 mutasyonunun tüm dünyada baskın hale geldiğini anlattı.

Buğdacı, şunları kaydetti:

"G614 mutasyon virüsü G kladı (soy) olarak da adlandırılır. Bu mutasyon bulaşma özelliğini arttırdı. Ölüm ve aşı bölgesinde anlamlı değişikliğe neden olmadı. Ülkemizde de G kladının baskın olduğu akademik olarak bildirildi. Erken verileri dikkate aldığımızda İngiltere-İskoç bölgesi ve Güney Afrika kökenli mutasyonlarda yüzde 70'leri bulan bulaşma oranı ve etkilenen yaş grubunda aşağı inişe neden olması nedeniyle klinik olarak önem arz eden değişiklikler ortaya çıktı.

Mutasyona uğrayan virüsün insan vücuduna giriş kapısı olan ACE2 reseptörüne daha güçlü bağlanmasına neden olduğuna vurgu yapan Buğdacı, bunun da daha sık yayılmasının ana nedeni olduğunu kaydetti.

"YENİ VARYANTTA ÇOCUKLARA DAHA KOLAY BULAŞAN BİR VİRÜS KARŞIMIZA ÇIKABİLİR"
İngiltere'de 14 aralık 2020'de bildirilen mutasyonun Çin'dekinden farklı bir varyant olduğunu dile getiren Buğdacı, şöyle devam etti:

"B1.1.7 varyantı" ya da diğer adıyla VOC 202012/01 varyantının İngiltere'de Kasım ayında görülen artıştan da sorumlu olduğu düşünülmektedir. Virüsün birim hasta kanındaki miktarının çok fazla olması daha bulaşıcı olduğunu gösteriyor. Yani önceleri 100 virüsten 50'i bulunuyorsa, şimdileri bu sayı 80'e çıktıysa virüs giriş kapısı olan ACE2 reseptörüne daha iyi tutunan bir virüs var demektir. Virüs yükü ne kadar fazlaysa akciğerde iltihap alanı ve dolayısıyla da hastalık şiddeti o kadar artacaktır. Çocukların burun ve boğazlarında daha az ACE2 reseptörü olduğundan daha az virüs girip hızla bağışıklık sistemi tarafından ortadan kaldırılıyordu. Ancak yeni varyantta çocuklara daha kolay bulaşan bir virüs karşımıza çıkabilir ve İngiltere'de artan çocuk sayıları bu argümanı doğrulamaktadır."

Prof. Dr. Mehmet Sait Buğdacı, özellikle Güney İngiltere ve İskoç bölgesinde daha çok görülen ve daha sonra tüm ülkeye yayılan mutasyonlu virüsün sıkı karantina önlemleri alınmaması halinde komşu ülkeler dahil tüm dünyada da görülebilecek en yaygın varyant olacağına vurgu yaptı.

İngiltere'de görülen varyantın enfeksiyonu geçirenlerde ikinci kez enfeksiyona neden olmadığını ifade eden Buğdacı, hastalık şiddetinin ve hastanede yatış süresini uzatmamasının da olumlu olarak değerlendirilebilecek hususlar olduğunu kaydetti.

"MUTASYONA UĞRAYAN VİRÜS AŞIDAN KAÇMA BECERİSİNE SAHİP"
Buğdacı, Güney Afrika'da 18 Aralık 2020'de bildirilen varyantın İngiltere'dekinden farklı olduğunu anlatarak şunları kaydetti:

"Güney Afrika'da özellikle hızlı yayılan ve varyant 501Y.V2 olarak adlandırılan bir yeni tip korona bildirildi. Bu virüse bu isim 501Y mutasyonu saptanması nedeniyle bu isim verildi. Her ne kadar İngiltere'deki B1.1.7 varyantında da 501Y mutasyonu bulunsa da farklı varyantlar olduklarının altını çizmek gerekir. Gerek Güney Afrika, gerekse de İngiltere orjinli varyant virüslerde görülen N501Y mutasyonunun yanı sıra özellikle Afrika varyantında bildirilen E484K ve K417N mutasyonları aşının önemli hedeflerinden S proteini üzerindeki RBD (Receptor Binding Domain) bölgesindedir. Bu varyantların aşıların etkinliğini teorik olarak azaltma riski nedeniyle, daha detaylı araştırılmaları gerekir. Bu açıdan mutasyonlu virüsün yayılmasının sınırlanması da son derece önemli. Yayılımın engellenmemesi halinde Kovid-19'un mutasyonu hali küresel risk taşıyor. Virüsü etkisiz hale getiren antikorlara maruz bırakılan virüslerin 3 ay içinde kaçabilmeyi başardığı deneysel olarak gösterildi. Bu da mutasyona uğrayan virüsün aşıdan kaçma (escape) becerisine sahip olduğunu göstermektedir."

"VİRÜSÜN DAHA HIZLI YAYILMA EĞİLİMİ DE ERKEN İYİLİK HALİNİ BASKILAYABİLİR"
Dünyada şu ana kadar en yüksek sayıda aşının Amerika Birleşik Devletleri'nde ve İngiltere'de uygulandığını hatırlatan Buğdacı, "İsrail'de ise sayı az olsa da toplumun yüzde 15'i aşılandı. Her üç ülkede de yeni vaka artış kontrol edilemedi ve artış eğilimi sürmektedir. Ancak toplumun yüzde 60'ı aşı veya hastalığa maruz kaldıktan sonra aşının başarısını değerlendirme imkanı bulacağız. Virüsün daha hızlı yayılma eğilimi de erken iyilik halini baskılayabilir." değerlendirmesini yaptı.