Siyanür zehirlenmesi nasıl öldürür?

Türkiye'de Siyanür kullanımı sonucunda ölümler artıyor. Bu bağlamda bugün gelen bir haber daha Türkiye gündemine oturdu. Bakırköy Osmaniye'de bulunan bir dairede 1'i çocuk 3 kişinin cansız bedeni bulundu. Bakırköy Kaymakamlığı, "Yapılan ölçümlerde olay yerindeki kokunun siyanür olduğu tespit edilmiştir." ifadelerini kullandı. Yüksek miktarda siyanür, vücudumuz için tehlike arz etmesine rağmen az miktarda vücudumuzda ve çeşitli yiyeceklerin içinde bulunur. Peki Siyanür nedir? Siyanür zehirlenmesi nasıl öldürür? Siyanür etkileri nelerdir? İşte tüm detaylar

Giriş Tarihi 15 Kasım 2019, 10:23 Güncelleme 15 Kasım 2019, 10:23
Siyanür zehirlenmesi nasıl öldürür?

İÇİNDEKİLER

Türkiye'de yaşanan siyanür zehirlenmeleri vatandaşlarda korku ve paniğe sebep oldu. Birçok kişi siyanür'ün ne demek olduğunu merakla araştırmaya devam ediyor. Peki, Siyanür nedir? Etkileri nelerdir? Zehirler mi? Detaylar haberimizde... Siyanür; Endüstride ise genellikle taşıma ve saklama güvenliği sebebiyle tuzları sodyum siyanür ve trityum siyanür demir çelik endüstrisi ve maden sanayi gibi çok çeşitli sanayi kollarında kullanılmakla beraber gaz formu hiydrosiyanik asit de 'HCN' akrilik fiber, plastik üretimi ve sentetik kauçuk uygulamalarında sıklık ile kullanılmaktadır.

SİYANÜR NEDİR?

Siyanür genel olarak bir karbon ve ona üç bağlı azot içeren kimyasal bileşiklere verilen ad olarak biliniyor. Aslında yediğimiz yiyeceklerde de vücudumuza zarar vermeyecek miktarda siyanür bulunuyor. Ancak siyanür miktarı arttığı takdirde bu kimyasal direkt olarak zehre dönüşüyor.

Kiraz, badem, kayısı, şeftali, erik, fasulye, patates, turp, lahana, şalgam, brokoli ve mısır siyanürlü bileşikleri doğal olarak üretmektedir.

SİYANÜR ZEHİRLER Mİ?

Yüksek miktarda siyanür, vücudumuz için tehlike arz etmesine rağmen az miktarda vücudumuzda ve çeşitli yiyeceklerin içinde bulunur. Vücutta depolanmaz, kanserojen değildir. Günümüzde en çok sigara dumanı ve yangınların dumanının solunması ile maruz kalınmaktadır. Siyanür kanda bulunan methemoglobin'e irreversible (geri dönüşümsüz) bir şekilde bağlanarak etkinlik gösterir. Bu özelliği kanın dokulara oksijen perfüzyonunu sağlayamaması sonucu hipoksi'ye ve sonuçta hipoksik şok ve ölüme neden olur. Oksijen mevcuttur fakat kanda taşınamaz. Vücut adeta oksijen havuzunda boğulur.

Tedavide amaç zehirli maddenin zehirsiz başka bir metabolite çevrilmesinden kaynaklanmaktadır. Bunun için öncelikle hastaya sodyum nitrit verilir. Bu madde methemoglobin'e siyanür ile yarışmalı olarak bağlanır ve siyanür bu sayede methemoglobin'e bağlanamaz. Daha sonra verilen sodyum tiyosülfat ise siyanür ile reaksiyona girerek tiyosiyanat oluşturur. Bu madde vücut için toksik değildir ve böbreklerden atılır. Siyanür ve siyanür çeşitleri birçok sanayi alanında tüketilir. Yaygın olarak hidrosiyanik asit siyanürü kimyasal madde üretiminde, hayvan yeminde ve haşere ilaçlarında kullanılır. Sodyum siyanür ise genellikle madencilikte olmak üzere kimya sanayi ve optik endüstrisinde de kullanılmaktadır.

SİYANÜR HANGİ ALANLARDA KULLANILIR?

Endüstride ise genellikle taşıma ve saklama güvenliği sebebiyle tuzları sodyum siyanür ve trityum siyanür demir çelik endüstrisi ve maden sanayi gibi çok çeşitli sanayi kollarında kullanılmakla beraber gaz formu hiydrosiyanik asit de 'HCN' akrilik fiber, plastik üretimi ve sentetik kauçuk uygulamalarında sıklık ile kullanılmaktadır.

SİYANÜR ZEHİRLENMESİ VE SONUÇLARI

Günümüzde en çok sigara dumanı ve yangınların dumanının solunması ile maruz kalınmaktadır. Siyanür kanda bulunan methemoglobin'e irreversible bir şekilde bağlanarak etkinlik gösterir.

Bu özelliği kanın dokulara oksijen perfüzyonunu sağlayamaması sonucu hipoksiye ve sonuçta hipoksik şok ve ölüme neden olur. Oksijen mevcuttur fakat kanda taşınamaz.

İSTEYEN HERKES SİYANÜR ALABİLİYOR MU?

Üst üste gelen ve Türkiye'yi ayağa kaldıran siyanürlü ölümler akıllara "Her isteyen siyanür alabilir mi?", "Siyanüre ulaşmak bu kadar kolay mı?" sorularını getirdi.

İnternette 'Siyanür satın al' yazıldığında binlerce sonuç çıkıyor. Bunların bir kısmı tıp ve kimya sektörlerinde faaliyet gösteren şirketlerin kendi sitelerindeki tanıtımlardan oluşuyor.

Ancak ünlü alışveriş sitelerinin sitelerinde de "Siyanür içeren katı tuzlar ve solüsyonlar", "Siyanür içeren atıklar" gibi başlıklarla ilanlar yer alıyor. Kurumsal olmayan yerli ve Uzakdoğu merkezli sitelerde de perakende siyanür satışları yapılabiliyor.

YASA NE DİYOR?

Siyanüre ulaşmak, "Kontrole Tabi Kimyasal Maddeler Hakkında Yönetmelik" ile 16.06.2004 tarih ve 25494 sayıyla Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe girdi.

Yönetmeliğin 7. maddesi, üretime/ithalata konu yönetmelik eki kimyasal maddelerin yurt içinde gerekli denetimlerinin yapılabilmesi adına dağıtım kanallarının her birinin ve son kullanıcısının tespit edilmesini ve suistimalinin önlenmesi amaçlıyor.