Başıboş sokak köpeği sorununa tarihsel bakış! Atatürk dönemindeki Resmi Gazete'de 'umumi mücade' vurgusu

Başıboş sokak köpekleri yurdun dört bir yanında can yakıyor, minik bedenleri hayattan koparıyor. 'Milli güvenlik sorunu' denebilecek boyuta gelen, köpek ve mama lobisinin çözümsüzlüğe ittiği soruna ilişkin hükümet harekete geçti. Bu kapsamda kanun teklifi Meclis'e gelecek. Öte yandan cumhuriyetin ilk yıllarında başıboş köpeklerle yapılan mücadele bugünkü sorunların çözümüne ışık tutacak cinsten. Atatürk'ün cumhurbaşkanlığı döneminde yayımlanan 13 Haziran 1932 tarihli Resmi Gazete kararında sahipsiz köpeklerin itlaf edileceği, zehir masraflarının belediyelerine ait olacağı yer alıyor. İlgili kararda "Köpeklere karşı umumi mücadele şart" ifadesi ise dikkat çekti.

Takvim.com.tr

Giriş Tarihi: 24 Mayıs 2024 11:55 Güncelleme Tarihi: 26 Mayıs 2024 13:16

Sokaklarda başıboş gezen saldırgan köpeklerin sayısı her geçen gün artıyor.

Köpek ve mama lobisinin çözümsüzlüğe süreklediği bu durum 'milli güvenlik' sorunu haline geldi.

Gruplar halinde dolaşıp bir anda saldıran başıboş köpekler, yurdun dört bir yanında can yakıyor, minik bedenleri hayattan koparıyor.

Köpeklerden kaçan vatandaşlar trafik kazalarına karışıyor, kimi can veriyor kimi ise uzuv kaybına neden olacak biçimde ağır yaralanıyor.

BAŞIBOŞ KÖPEK DÜZENLEMESİ GELİYOR: ÖRNEK MODEL İNGİLTERE

Durumun vahametinin farkında olan hükümet, başıboş köpek düzenlemesiyle ilgili çalışmalara başladı.

Teklife göre, başıboş köpekler için İngiltere modeline benzer bir yöntem uygulanacak. Sokak köpekleri önce sahiplendirilmeye çalışılacak. Bunun için 30 gün beklenecek. Bu süre zarfında sahiplenilmeyen köpekler uyutulacak. Sahiplenilen hayvanlara ise çip takılacak. Sahiplenen kişinin sorumluluklarını yerine getirip getirmediği takip edilecek.

AK Parti Grup Başkanvekili Bahadır Yenişehirlioğlu, "sahipsiz hayvanlara yönelik düzenleme" konusunda Meclis'te gerçekleştirilecek çalışmaları 15 gün kendisinin yürüteceğini, Meclis kapanmadan büyük ihtimalle Kanun Teklifi'nin Meclis Başkanlığı'na sunulacağını söyledi.

"AMACIMIZ; ORTAK NOKTAYA ULAŞMAK"

Yenişehirlioğlu, "Yara açmadan, bölmeden, parçalamadan, buradan düşmanlıklar üretmeden toplumun sesine kulak verdik. Amacımız; ortak noktaya ulaşmak ve herkesin kabul edebileceği bir çözüme ulaştırmak." değerlendirmesinde bulundu.

MAMA LOBİSİ SORUNU KÖRÜKLÜYOR

Başıboş köpek sorununu körükleyen en önemli unsurlardan biri de mama lobisi. Son dönemde mama ithalatında ciddi bir artış söz konusu.

VİCDAN SÖMÜRÜCÜLERİNE DİKKAT

Milletin vicdanını suistimal edip izinsiz 'bağış' toplayanlara da dikkat çekmekte fayda var. Bu tipler sosyal medya üzerinden yaptığı yayınlarda para talep ediyor, topladığı paraların cüzi bir kısmıyla mama alıyor. Hal öyle bir vaziyet aldı ki bu işi sektör haline getiren vicdan sömürücüleri 'köpeklere yardım edeceğim bana araba alın' diyecek kadar ileri gidebiliyor.

CUMHURİYETİN İLK YILLARINDA BAŞIBOŞ KÖPEK SORUNU

Peki, Cumhuriyetin ilk yıllarında başıboş köpeklerle nasıl mücadele ediliyordu?

Cevabı 13 Haziran 1932 tarihli Resmi Gazete kararında...

2123 sayılı kararında başıboş sokak köpeklerinin itlaf edilmesi ve köpeklerin itlafında kullanılacak zehir masrafının şehir ve kasaba belediyelerince karşılanması yer alıyor.

Gelelim kararın detaylarına...

"KÖPEKLERE KARŞI UMUMİ MÜCADELE ŞART"

Artan kuduz vakaları, başıboş köpeklerin yol açtığı yaralanmalara dikkat çekilen kararda "Köpeklere karşı umumî bir mücadele yapılması şart" denildi.

Resmi Gazete'de birebir yer alan ifadeler şu şekilde;

Köpeklere karşı ittihaz edilecek tedbirler hakkında; Muhtelif vilâyetlerimiz dahilinde kuduz şüpheli köpekler tarafından ısırılarak tedavihanelere sevk edilen eşhas adedinin çoğalmakta olduğu anlaşılmıştır. Sık sık tekerrür eden ve hemen bir çok mıntakalarımızda eksik olmıyan ısırık vak'alarının bu suretle tevalisi; köpeklere karşı umumî bir mücadele yapılmasını istilzam edecek bir derecede ehemmiyet kesbeylemiş olduğundan keyfiyet hakkında bütün alâkadarların nazarı dikkatlerinin celbine lüzum hissedilmiştir. Muhtelif mıntakalar dan alınan malûmata göre tedavihanelere sevk edilen eşhasın bir kısmı sahipsiz köpekler tarafından ısıtılmış olmakla beraI ber bu şahısların en mühim kısmını sahipli köpekler tarafından ısıalanlar teşkil etmektedir. Binaenaleyh yapılacak mücadelenin sahipli sahipsiz bütün köpeklere teşmili lâzımgelmektedir.

İlgili kararda sahipsiz köpeklerin itlaf edileceği, zehir masraflarının şehir ve kasaba belediyelerine ait olacağına dikkat çekildi. Sahipli köpeklerin de hiç bir suretle başı boş olarak mahalle aralarında, çarşı ve pazarda dolaştırılmaması gerektiği vurgulandı.

Kararda köylerde bulunan sahipli köpekler için de detaylar mevcut.

Bu köpeklerin gündüzleri bir mahalde bağlı olarak bulundurulması gece de 'bekçilik' görevi için salınmasının uygun olduğu hükmü verildi. Bu kurala uymayan köylerdeki köpeklerin de itlaf edileceğinin altı çizildi.

Resmi Gazete'deki ilgili kararın birebir ifadeleri şu şekilde;

"SAHİPSİZ KÖPEKLER İTLAF EDİLECEK"

Yapılacak mücadelede şu esaslar takip edilecektir.

1 — Sahipsiz olan bütün köpekler itlaf edilecektir.

2 — Şehir ve kasabalar dahilinde beslenen sahipli köpekler; hiç bir suretle başı boş olarak mahalle aralarında, çarşı ve pazarda dolaştırılmıyacaktır. Dolaştırmak istiyenler hayvanın ısırmasına mahal bırakmamak üzre ağız ve burnuna birer maske takmıya mecbur tutulacaklardır. Bu hususun şehir ve kasabalar dahilinde belediyeler tarafından neşir ve ilânı ile şiddetli murakabe edilmesi ve muhalif hareket edenler hakkında belediyece ceza tatbik edilmesi icabeder.

3 — Maskesiz görülecek köpeklerin itlaf edileceği de halka tefhim edilecek ve bunu müteakip maskesiz dolaştığı görülen köpekler itlaf edilecektir.

SAHİPLİ KÖPEKLER GÜNDÜZ BİR YERE BAĞLI GECE SERBEST

4 — Köylerde bulunan sahipli köpekler gündüzleri bir mahalde bağlı olarak bulundurulacak ve ancak geceleri bekçilik işini görebilmeleri için serbest bırakılacaklardır. Bu mecburiyet koy ihtiyar heyeti vasıtasile bütün köylülere tamim edilecek ve mecburiyete riayet etmiyenlerin köpekleri itlaf edilecektir.

ZEHİR MASRAFLARI BELEDİYEYE AİT

Köpeklerin itlafında kullanılacak zehir masrafı şehir ve kasabalar belediyelerine aittir. Banunla beraber zaruret his edilecek olursa ve makamı vilâyetçe lüzum gösterilirse Vekâletımizce sari hastalıklar tahsisatından muavenette bulunulacaktır. Mahallince münasip görülen yerlerde başı boş köpeklerin kurşunla itlafı daha amelî olur.

Tamim muhteviyatının dikkatle takıp ve tatbiki esbabının temini ve vilâyet dahilinde bu huhususta yapılan icraat hakkında Vekâlete peyderpey malûmat verilmesi ehemmiyetle rica olunur.