Hizmet akdini, hususu iş görme borcu doğuran başka sözleşmelerden ayıran esas öğenin bir işverene "alışkanlık" bulunduğu vurgulanan kararda, kanunlarda tanımlanmayan (atipik) hizmet ilişkilerinde alışkanlık öğesinin değiştiği, elastik çalışmaya dönüştüğü kaydedildi. Freelance (serbest) çalışma yöntemiyle yazarlık, editörlük, tercümanlık, bilgisayar uygulaması yapma gibi internet üzerinden uygulanabilecek hizmetlerin evden çalışma yöntemiyle görülebildiği ifade edildi. Kural olarak bu tarz çalışma biçiminde taraflar arasında bağımsızlık bulunduğu belirti edilen kararda, lakin yeni tip sözleşmeler değerlendirilirken ilişkinin "kendi adına bağımsız çalışmayı" aşan ve "işverene hizmet sözleşmesi ile bağımlı çalışma" kaliteyi kazanıp kazanmadığının belirlenmesi gerektiğine ilgi çekildi.
YARGITAY'IN KRİTERLERİ
Bu hususta peşin hüküm vermenin olası olmadığı, sonsuz şekilde meydana çıkabilecek ilişkilerin her somut olayda taraflar arasındaki ilişkilere, vakanın özelliğine göre ayrı ayrı değerlendirilmesi gerektiği belirti edilen kararda, bu hususta hüküm sunabilecek bağlamda öneme alınması gereken hususlar şu şekilde sıralandı:
"Davalı işverenin iş organizasyonunun kaliteyi ve etkinlik kısmı temel alınmak amacıyla verdiği işin karmaşık bir iş yapımı ile alakalı mı, yoksa derli toplu olarak işverenin etkinlik ile alakalı rutin işleri ile alakalı mı bulunduğu, işin denetim ve denetiminin nasıl yapıldığı, işverence beğenilmeyen çalışmalar bulunduğunda düzeltmenin nasıl sağlandığı, çalışanın bilgi ve yanıt verme yükümlülüğü olup olmadığı, işin teslimi / yapılması amacıyla zamanın nasıl belirlendiği, süresinde teslim edilmemesi / yapılmaması durumunda yaptırımının ne bulunduğu, çalışmanın derli toplu olarak her gün yapılıp yapılmadığı, günde kaç saat çalışıldığı, ilişkinin sona erme sebebinin ne bulunduğu, iş görenin diğer şahıslara de aynı yöntemle hizmet verip vermediği, evden çalışma şeklinde de olsa kendine ait bir iş organizasyonu olup olmadığı, iş görenin diğerini çalıştırıp çalıştırmadığı, ilişkilerin bozulmasına dair bir risk söz hususu olmadan verdiği işi reddedip edemeyeceği, ücretin nasıl belirlendiği, telif ücreti mi aylık mı bulunduğu, ekstra ödeme yapılıp yapılmadığı hususları araştırılmalıdır. Bütün kanıtlar eş güdümlü değerlendirilerek ilişkinin kendi adına bağımsız çalışma mı yoksa hizmet akdi ile davalı işverene bağımlı bir çalışma mı bulunduğu belirlenerek neticesine göre karar verilmelidir."
İş Mahkemesinin Görevleri Nelerdir?
İş mahkemesinin görevleri şu şekilde sıralanabilir (7036 sayılı İş Mahkemeleri Kanunu madde 5):
İşçiler ile işveren arasında veya işveren vekilleri arasında, iş teması sebebiyeti ile sözleşmeden veya kanundan doğan her türlü hukuk anlaşmazlıklarına iş mahkemeleri bakmakla görevlidir. İşçiler dışında gemi adamları ve gazetecilerin iş teması sebebi ile açtıkları her türlü dava ile ilgili yargılama yapma vazifiyeti de iş mahkemelerine aittir.
Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) veya Türkiye İş Kurumunun doğrultu bulunduğu iş ve sosyal emniyet mevzuatından kaynaklanan uyuşmazlıklara, iş mahkemeleri bakmakla görevlidir (İdari para cezalarına itirazlar ile 5510 sayılı Kanunun geçici 4. maddesi kapsamındaki uyuşmazlıklar hariçtir).
Diğer özel kanunlar iş mahkemesini bilhassa görevli seçmişse, iş mahkemeleri bu özel kanunların verilen görevleri de yerine getirmek zorundadır.
