ABD'de 2024 başkanlık seçimleri için geri sayım devam ederken eski başkan Donald Trump'ın NATO ile ilgili sözleri Avrupa'yı korkuta açıklamalar yapmayı sürdürüyor. Trump'ın savunma paktları için yeterince harcama yapmamaları halinde Rusya'yı ABD'nin müttefiklerine saldırmaya teşvik edeceği yönündeki iddiası, pazar günü Washington'da ve Avrupa ülkelerinde yeni sarsıntılara yol açtı.
TRUMP'TAN NATO ÇIKIŞI
Trump cumartesi gecesi Güney Carolina'daki bir kampanya mitinginde şöyle konuştu:
Büyük bir ülkenin başkanlarından biri ayağa kalktı ve 'Peki efendim, eğer ödeme yapmazsak ve Rusya'nın saldırısına uğrarsak bizi koruyacak mısınız?' dedi. 'Ödemediniz. Geciktirdiniz.' dedim. 'Evet, diyelim ki böyle bir şey oldu.' dedi. Hayır, sizi korumam. Aslında onlara istedikleri her şeyi yapmalarını teşvik ederdim.
Biden yönetimi Trump'ın açıklamalarını "korkunç ve mantıksız" olarak nitelendirdi. Washington Post ise Trump'ın daha önce de "Avrupa ülkelerinin ABD'nin askeri cömertliğinden bedava yararlanmasına öfkeleniyordu fakat geçen hafta sonu söyledikleri Trump'ın standartlarına göre bile provokatifti." ifadelerini kullandı.
"NATO HAKKINDAKİ EN KIŞKIRTICI KONUŞMA"
Washington Post, Trump'ın cumartesi gecesi yaptığı konuşmasının ilgili bölümünün tüm dünyada yankı bulduğuna dikkat çekti. Trump'ın konuşması NATO hakkında şimdiye kadar yapılmış en kışkırtıcı konuşma olarak görülüyor.
Trump ayrıca, Truth Social sosyal medya hesabında yaptığı paylaşımda ABD'nin diğer ülkelere yaptığı yardımları sonlandırma sözü verdi. Trump, ABD'nin yurt dışındaki ulusal güvenliği desteklemeyi amaçlayan yabancı ülkelere ekonomik kalkınma yardımı ve askeri yardımın geri ödenmesi gereken bir kredi programı ile değiştirileceğini yazdı ve "Geri ödeme umudu olmadan ve 'koşullar' olmadan artık asla para vermemeliyiz." dedi.
"NATO ALAKART BİR ASKERİ İTTİFAK OLAMAZ"
Avrupa Birliği (AB) Dış İlişkiler ve Güvenlik Politikası Yüksek Temsilcisi Josep Borrell, Belçika'nın ev sahipliğinde gerçekleştirilen AB Dışişleri Konseyi gayri resmi toplantısından önce Trump'ın NATO çıkışı hakkında konuştu ve "Ciddi olalım. NATO alakart bir askeri ittifak olamaz. Günden güne ABD başkanının esprilerine bağlı olarak işleyen askeri bir ittifak da olamaz. Var ya da yok" dedi. Borrell, "ABD seçim kampanyasında ortaya atılan aptalca bir fikir hakkında yorum yapmaya devam etmeyeceğim" ifadelerini kullandı.
AVRUPA'DA TRUMP PANİĞİ
Trump'ın açıklamasının ardından Estonya Parlamentosu Dış İlişkiler Komitesi Başkanı Marko Mihkelson, "Ne yazık ki Trump şaşırtmadı. Mevcut başkanlık kampanyası yalnızca onun müttefiklere karşı pervasız tavrını değiştirmediğini doğruluyor. Ne yazık ki bu nedenle Batı'ya karşı savaş yürüten Putin'in Rusya'sı için çok uygun bir araç." şeklinde bir yorum yaptı.
Avrupalı bazı politika yapıcılar ise Trump'ın söyleminin kıtaya yönelik bir güvenlik tehdidi olduğunu düşünüyor. Almanya'nın eski başbakanı Angela Merkel'in üst düzey dış politika yardımcılarından biri olan üst düzey bir Alman milletvekili Norbert Röttgen Avrupa'nın kendi ayakları üzerinde durmaya hazırlanması gerektiğini yazdı. Röttgen, "Herkes Trump'ın bu videosunu izlemeli ve Avrupa'nın yakında kendini savunmaktan başka seçeneği kalmayabileceğini anlamalı. Bunu başarmalıyız çünkü aksi takdirde teslim olmak ve kendini terk etmek olur." İfadelerini kullandı.
Trump'ın kıdemli danışmanı Jason Miller ise yurt dışı destekleri hakkında "Başkan Trump müttefiklerimizin ödeme yapmalarını talep ederek NATO harcamalarını artırmalarını sağladı ancak Joe Biden onların Amerikan vergi mükelleflerinden faydalanmalarına izin verdi. Savunma harcamalarınızı ödemediğinizde daha fazla savaşla karşılaşmanıza şaşırmazsınız." ifadelerini kullandı.
2018'DE ZİRVEYİ SARSMIŞTI
Trump'ın Avrupa'ya yapılan yardımlarla ilgili açıklaması, bu konudaki ilk çıkışı değil. Trump, 2018'de Brüksel'de NATO müttefiklerinin katıldığı bir zirvede, ABD'nin daha fazla ödeme yapmadıkları sürece ittifak üyelerini saldırılara karşı koruma taahhüdünü yerine getirmeyeceğini söylemiş ve büyük bir sarsıntıya yol açmıştı.
