Sri Lanka'da halk, elektrik kesintilerinin günde 13 saati bulmasının ardından mart sonunda protestolarını yoğunlaştırmıştı. Sri Lanka Başbakanlık Ofisi'nin çevresinde 9 Mayıs'ta toplanan göstericiler ile hükümet yanlıları arasında arbede yaşanmış, başkent Kolombo'da askeri birlikler göreve çağrılmıştı.
SOKAĞA ÇIKMA YASAĞI İLAN EDİLMİŞTİ
Şiddet olayları sonrası ülke çapında sokağa çıkma yasağı ilan edilmiş ve hükümet, protestolar sırasında kamu malına veya başkalarına zarar veren herkese ateş açılması talimatını vermişti. Ülke çapına yayılan protestolarda aralarında iktidar partisi milletvekili ile 2 polisin de bulunduğu 8 kişi hayatını kaybetti, en az 250 kişi yaralandı.
FİNANS AYAĞI USAID
Ülkede gerçekleşen protestoların finans kaynağı USAID. Amerika Birleşik Devletleri Uluslararası Kalkınma Ajansı adı altında Amerika dışındaki ülkelere sivil yardım dağıttığını iddia eden kuruluş genel olarak farklı ülkelerdeki muhalif güçleri ABD'nin menfaati için hükümete karşı finanse ederek kullanıyor.
Batılı diplomatların hükümeti itidalli davranmaya teşvik etti. Uzayan protestolar sonrası yerel STK, düşünce kuruluşu ve muhalifleri destekleyen USAİD, protestolarda kentsel üst sınıf olan Liberallere destek verdi.
Protestoların IMF karşıtı olmadığnı belirten yerel kaynaklar ABD destekli grupların Çin yerine neden IMF'yi seçmediği için gösteri yaptığını bildirdi. Protestocular ABD'nin istekleri doğrultusunda ekonomi politikalarının yeniden düzenlenmesini talep ediyor.
IMF İLE PAZARLIKLAR
Sri Lanka Başbakanı Ranil Wickremesinghe, 5 Temmuz'da yaptığı açıklamada Uluslararası Para Fonu (IMF) görüşmelerinin ülkenin içinde bulunduğu iflas durumu nedeniyle geçmişte olduğundan daha zor ve karmaşık olduğunu söylemişti. Wickremesinghe, milletvekillerine Sri Lanka'da bulunan MF heyetiyle yapılan son görüşmelerin verimli olduğunu ancak geçmişte olduğu kadar basit olmadığını aktardı.
Geçmişte gelişmekte olan bir ülke olarak müzakereler yapıldığını belirten Wickremesinghe, "Ülkemiz daha önce birçok kez IMF ile görüştü. Ancak bu sefer durum, öncekilerden farklı. Artık müzakerelere iflas etmiş bir ülke olarak katılıyoruz. Bu nedenle, daha zor ve karmaşık bir durumla yüzleşmek zorundayız." demişti. Daha önce bir ön anlaşmanın onay için IMF'ye sunulduğunu kaydeden Wickremesinghe, ülkenin içinde bulunduğu iflas durumu nedeniyle ayrıca borç sürdürülebilirliğiyle ilgili bir plan sunmak zorunda olduklarını kaydetmişti.
Eylemcilerin bazılarının organize olmak için Arap Baharı ve Türkiye'deki gezi olaylarında olduğu gibi sosyal medyayı kullandığına dikkat çeken kaynaklar protestocuların başka ülkelerdeki bilinmeyen kuruluşlardan "gazetecilik eğitimi" aldığını belirtiyor.
ABD ELÇİSİ DEĞİL SANKİ CIA AJANI
Ülkede CIA ajanı gibi ABD'nin Colombo Büyükelçisi Julie Chung'un 10 gün içinde askerler, siyasi temsilciler ve gazetecilerle yaptığı görüşmelerde ABD'nin Sri Lanka'daki hükümeti köşeye sıkıştırmak için her yolu denediğinin bir göstergesi.
29 Haziran'da muhalif liderlerle bir araya gelen Chung sosyal medyadan yaptığı paylaşımda ABD'nin her darbe sonrası yaptığı gibi adeta "demokrasi getireceğiz" sloganı atıyor.
ASKER VE GAZETECİLERLE ZAFER POZU
7 Temmuz'da yaptığı iki paylaşımda ABD'nin desteklediği gazeteciler ve askerlerle adeta zafer pozu veren Chung, yine demokrasi söylemlerinde bulundu.
DARBENİN MEDYA AYAĞI
Gazetecilerle yaptığı görüşmeden sonra yaptığı paylaşımda basının bağımsızlığından bahseden Chung, darbenin medya ayağını da deşifre etmiş oldu.
SRİ LANKA'DAKİ DURUM
Sri Lanka Devlet Başkanı Gotabaya Rajapaksa, Başbakan Ranil Wickremesinghe'ye görevinden istifa edeceğini resmen bildirdi. ANI News'in haberine göre, Başbakanlık Ofisinin medya birimi, Devlet Başkanı Rajapaksa'nın daha önce açıklandığı gibi istifa edeceğini bildirdiğini aktardı.
Meclis Başkanı Mahinda Yapa Abeywardena, 9 Temmuz'da yaptığı açıklamada Rajapaksa'nın 13 Temmuz'da istifayı kabul ettiğini duyurmuştu.
Başbakan Ranil Wickremesinghe de istifa etmeye hazır olduğunu bildirmişti. Tarihinin en ağır ekonomik krizinin yaşandığı Sri Lanka'da göstericiler, 9 Temmuz'da Başbakanlık konutuna girip binayı ateşe vermişti.
Protestocular, Devlet Başkanı Gotabaya Rajapaksa'nın resmi konutu ve ofisinin bulunduğu yerleşke çevresindeki barikatları aşarak içeri girmişti. Yerleşkeye protestocuların girmesi üzerine Rajapaksa'nın buradan güvenli bir yere götürüldüğü ileri sürülmüştü.
Sri Lankalılar halihazırda yakıt sıkıntısı, elektrik kesintileri ve artan gıda ile ulaşım fiyatları nedeniyle zor günler geçiriyor.
Başbakan Wickremesinghe, 22 Haziran'da yaptığı açıklamada, ülke ekonomisinin çöktüğünü ve petrol ithalatı için bile ödeme yapamadıklarını duyurmuştu.
Uluslararası Para Fonu ile bir kurtarma paketine ilişkin müzakerelerin sonucunu beklemeden, bu yıl vadesi gelen 7 milyar dolarlık dış borcunu ödeyemeyeceğini açıklayan ülkenin 2026'ya kadar yıllık ortalama 5 milyar dolar ödemesi gerekiyor.
