BÜLENT ERANDAÇ

BÜLENT ERANDAÇ

Tarihi 18 Temmuz 2015

3 kutuplu dünyaya doğru

1915 Birinci Dünya Savaşı'yla kurulan 100 yıllık dünya düzeni yıkılıyor, gelecek 100 yılın yeni dünya düzeni kuruluyor. Yeni dünya düzenini kurmaya yönelik etrafımızda çok stratejik hamleler yapılırken, koalisyon-yeni hükümet tartışmaları eşliğinde Türkiyemiz biraz içe kapandı. Gerçi Cumhurbaşkanımız Tayyip Erdoğan'ın, Türkiye'nin stratejik düşünce adamlarıyla, sık sık bir araya geldiğini, dünyanın nereye gittiğini sorduğunu biliyoruz ama en kısa zamanda yeni hükümetin kurulması ve dünyaya bakışta yeni adımlar atılması da zorunluluk. Yeni dünya düzeni, 3 KUTUPLU yönde gelişiyor. AMERİKA-RUSYA VE ÇİN etrafında toplanılırken, ayrıca bu 3 KÜRESEL GÜÇ arasında yeni halkalar oluşuyor. Geçen hafta, Rusya lideri Putin, (Şanghay İşbirliği Örgütü-ŞİÖ liderler zirvesi, Rusya'ya bağlı Başkurdistan Cumhuriyeti'nin başkenti Ufa'da yapıldı. Türkiyemiz'in de geleceğini çok etkileyecek çok çok kararlar alındı.
Doğu Avrupa'dan Asya denizine kadar uzanan, 2025 yılına kadar gelişim stratejisi planına göre, Çin, Rusya, Kazakistan, Kırgızistan, Tacikistan, Özbekistan'dan oluşan Şanghay İşbirliği Örgütü, Hindistan ve Pakistan'ın katılımıyla 8'li yapıya dönüşüyor. Türkiye ve Sri Lanka'dan sonra Belarus gözlemci, Azerbaycan, Ermenistan, Kamboçya partner olacak...
Putin, son hamlesiyle, bir kolunda Amerika diğer kolunda Çin'le beraber, yeni halkalar oluşturmaya başladı. Yani, ciddi hamle olarak yorumlanan bu tablo, Rusya'nın lehinde bir durum sergilemektedir.
ABD Başkanı Obama, Asya-pasifik Savunma Stratejisi, Amerika'yı Avrasya'ya yönlendirmişti. Bu strateji ÇİN'İ çevreleme projesiydi. Stratejik Düşünce Enstitüsü Yöneticisi Gazeteci-Yazar Alper Tan'ın
RUSYA-TÜRKİYE İTTİFAKI VE YENİ SENARYOLAR başlıklı analizinde belirttiği gibi, "Uluslararası ilişkilerde geleneksel dengelerin bozulduğu bir döneme girdik. Bu dengeler daha da değişecek..." 1979 Humeyni devriminden bu yana kopuk, hatta düşmanca olan İran-ABD ilişkileri yakınlaştı. Tel Aviv'in her sene birkaç defa İran'ı vuracağı blöflerine de rastlamaz olduk. Rusya-Çin desteği ile Suriye'de Beşşar Esad yıkılması gecikiyor. İsrail-İran arasındaki gizli ittifak gizli olmaktan çıktı.
Fidel Castro'nun 1959 devriminden bu yana ABD-Küba ilişkileri de düşmanca idi. ABD ve Küba devlet başkanlarının eşzamanlı açıklamaları ile dünya, iki ülke barıştı. Rusya-Türkiye yakınlaşması, Suriye, Karabağ, Çeçenistan, Kırım, Ukrayna vs. bu kriz noktalarının huzura kavuşmasında kilit rol oynayabilecek potansiyele sahipler.
Azerbaycan ve Türkiye açısından önemli konulardan biri de Karabağ sorunu.
Karabağ'ın Azerbaycan'a bağlı özerk bir bölge olması konusunda Moskova isterse Erivan'ı ikna edebilir. Böylece Kafkasya'da Rusya ve Türkiye'yi çok yakından ilgilendiren bir problem çözülmüş olur.
Türkiye, Ukrayna meselesinin çözümünde kilit rol oynayabilir. Rusya-Türkiye ittifakına Çin ve Hindistan da dolaylı biçimde katılma süreci var. Bu durum bizim açımızdan Doğu Türkistan meselesinin çözümünden Afganistan ve Ortadoğu'ya kadar çok geniş bir coğrafyada avantaj sağlayabilir. Ortadoğu'da; Türkiyemiz kilit ülke konumunda. Erdoğan'ın kurduğu,
"DİK DURUŞ, BAĞIMSIZ POLİTİKA VE MİLLİ" strateji doğrultusunda, Hem Amerika hem Rusya liderleri, ülkemizle yakın temas-yakın işbirliği içinde bulunuyorlar. Sonuç itibariyle, Ortadoğu'ya yeniden şekil verilirken, Türkiye, 100 yıl sonra OYUN KURUCU pozisyonda.
Ortadoğu'da kilit ülke olan Türkiyemiz, Avrasya coğrafyasının da önemli parçası olduğundan, Orta Asya'daki gelişmelerle birebir ilgilenmek zorunda.
Nitekim Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın 28 Temmuz'da ÇİN'E yapacağı çıkış, stratejik gelişmelerin işaretini vermektedir.

SONUÇ: Avrasya'nın kalpgah'ı olan Türkiye'nin etrafında, çok önemli bir şeyler oluyor. Uluslararası ilişkilerde geleneksel dengeler ve şabloncu ezberler bozuluyor.
Dengeler değişiyor. Dünyanın dengelerinin hızla değiştiği şu dönemde hayati fırsatları kaçırmamak için YENİ HÜKÜMET'İN Cumhurbaşkanımız Tayyip Erdoğan'la beraber yeni senaryoları, küresel satrançtaki muhtemel hamleleri yapması kaçınılmaz bir gerçektir.