12 Eylül darbesini MİT'in, hükümete ve bağlı olduğu Eski Başbakan Süleyman Demirel'e haber vermediği açıklandı. Eski Cumhurbaşkanı ve Başbakan Süleyman Demirel durumu şöyle anlatır: "MİT dönemin hükümetlerini 1960 darbesinden, 1971 muhtırasından ve 1980 müdahalesinden haberdar etmemiştir. MİT, Hükümet'e Angola'da olan bir harekâtı bildirir de Ankara'da olanı bilmez."
Bu bağlamda, MİT'in darbeler dönemi siciline bakalım: Demirel, "MİT, 12 Mart darbesini bana haber vermedi'' diye açıklama yapsa da, gerçek farklıdır. 12 Mart 1971 darbesinde, MİT Müsteşarı General Fuat Doğu görevdeydi. Baas'çı bir cunta, "9 Mart 1971" günü ülke yönetimini ele geçirmek üzere karar alıyordu. Demirel'e bağlılığıyla bilinen MİT Müsteşarı Fuat Doğu, cuntayı Demirel'e söylemiş ve gelişmelerden de sıcağı sıcağına haberdar etmişti. Demirel'in en yakın arkadaşlarına bile söylemediği bu sırrı, MİT'te de birkaç üst düzey yönetici biliyordu.
9 Mart Cuntası tespit edilince, Ankara'daki Atatürk Orman Çiftliği'nin içindeki MİT'e ait Marmara Köşkü'nde, Demirel bir toplantı düzenledi. Toplantıda, MİT Müsteşarı Doğu, "Teşkilatımız, parlamentodaki bazı kişilerle, ordu içindeki bazı kesimlerin ortaklaşa cunta çalışmaları içinde olduğunu tespit etmiştir. Bir cuntanın ordu üst kademeleri ile ilişkileri, ordu içinde kontakt kurduğu komutanlar vardır"açıklamasını yapar.
Hava Kuvvetleri Komutanı Muhsin Batur dayanamamış, "Ordu içinde kontakt kurulan adam kim?" diye sormuş. Kısa bir sessizlik olmuş. Ve sessizliği, yine Fuat Doğu bozmuş ve "Sizsiniz..." demiştir.
Peki, Fuat Doğu bu haberleri nereden almıştı?
İstanbul İktisat Fakültesi'nde asistan olarak çalışan, MİT'teki kod adı "Fakülteli'olan Mahir Kaynak'tan...
Demirel, 9 Mart Cuntası'nın her şeyini bilmesine rağmen, 12 Mart darbesini engelleme imkânı bulamamış ve Başbakanlık'tan ayrılmak zorunda bırakılmıştı. Çünkü Cumhurbaşkanı Cevdet Sunay ve Generaller aralarında ittifak yaparak, (Faruk Gürler ve Muhsin Batur bir tarafta, Memduh Tağmaç ve Celal Eyiceoğlu diğer tarafta) Demirel'i gözden çıkarmışlardı. Nitekim muhtırayı alan Demirel, Cumhurbaşkanı Cevdet Sunay'ı arka arkaya aramasına rağmen, bir türlü konuşma imkânı yaratamamıştır.
12 Eylül darbesi
12 Eylül darbesi aslında, 11 Temmuz 1980'de yapılacaktı. Yüksek Askeri Şura nedeniyle ertelenmiş, Kolordu komutanlarına dağılan "bayrak planı'' geri toplanmıştı. Darbe lideri Evren, "duyulacak'' diye çok korkmuştu.
Bu gelişmeleri MİT'in Hükümet'e bildirmemesi çok düşündürücü bulunurken, 12 Mart darbesinden sonra MİT Müsteşarlığı'na atanan General Nurettin Ersin'in 12 Eylül darbesini yapan 5 orgeneralden birisi olduğunu, General Bülent Türker ile kader arkadaşı konumunu da not edelim. Eski MİT mensuplarından Bülent Rusçuklu, "Demokrat Parti'den 12 Eylül'e" adını taşıyan kitabında, Kenan Evren'in darbeden iki gün önce MİT Müsteşarı Bülent Türker'i makamına çağırıp, "48 saat sonra yönetime el koyacaklarını" söylediğini yazmaktadır.
28 Şubat darbesi
28 Şubat darbesinde, MİT Müsteşarı, Sönmez Köksal'dı. Sönmez, 1992 yılında Başbakan Demirel tarafından MİT Müsteşarı yapılmış. 28 Şubat süreci kurgulanırken, Köksal olası darbeyi Başbakan Erbakan'a haber vermeyi bir tarafa bırakın, bizzat darbenin içinde yer almıştır. Kritik 28 Şubat MGK'sına MİT Müsteşarı Sönmez Köksal geniş hacimli bir raporla gelmiş. Rapordaki vurucu tespit ise şöyle gösterilir: "Radikal dinci akımlar, ideolojik ve teşkilatlanma safhasını tamamladı, silahlanma aşamasına geldiler." Böyle düşünen MİT'in, Erbakan'a olası darbeyi ve cuntacıları haber vermesi mümkün mü?
Balyoz-Sarıkız-Ayışığı
2003-2004 yılı Balyoz, Sarıkız ve Ayışığı darbe teşebbüsleri sırasında MİT Müsteşarlığı'nda Şenkal Atasagun ve yardımcısı da Emre Taner'di. Dönemin Genelkurmay Başkanı Hilmi Özkök, MİT Müsteşarı Şenkal Atasagun ve Yardımcısı Emre Taner'in "1. Ordu ihtilale hazır" bilgisini ve sonraki Sarıkız, Ayışığı teşebbüslerini Başbakan Erdoğan'a haber verdikleri biliniyor. Erdoğan "Zannediyor musunuz ki biz bu planları duymadık" derken, aldığı bilgilere güvendiğini gösteriyordu.
Sonuç:
Emre Taner'in, Başbakan'ın yanında yer aldığını ve darbecilere karşı dik duruşunu özellikle vurgulamalıyız. Taner, 2005'te göreve gelmiş ve darbe teşebbüslerini adım adım takip etmiştir. Hakan Fidan'ın müsteşarlığı ile MİT'in, sivil iktidarın emrine ruhuyla bağlandığı gözlenmektedir.