Dün sabah kahvaltısında bir araya geldiğimiz Bağış, yapılan son anketin sonucunu aktardı. Buna göre, halkın yüzde 67'si AB'ye üye olmayı istiyor ama yüzde 64'ü üye olacağımıza inanmıyor. "Bu yaman bir çelişkidir" diyen Egemen Bağış, Türkiye-AB ilişkilerindeki son noktayı şöyle özetledi:
- "Gittiğim yerlerde Avrupalılara söylüyorum. Bu rakamlar sizin eserinizdir, diyorum. Fazla naz aşık usandırır, diyorum. Türk halkı AB'ye kızgın. Biz de o kızgınlığı masaya getiriyoruz. Almazsan alma, diyoruz. Ama bunu söyleyecek gücü bize ekonomimiz veriyor. Artık Türkiye 70 cent'e muhtaç bir ülke değil. 1963'te Ankara Anlaşması imzalanırken yıllık turizm geliri 9 milyon dolardı, şimdi 20 milyar doların üzerinde."
- "AB süreci sonucundan daha önemli.
AB Türkiye'nin diyetisyeni. Bu süreçte Türkiye büyük değişim yaşadı. Nereden nereye geldi. AB'ye diyoruz ki, 'Bizi istemiyorsanız fişi siz çekin. Biz çekmeyeceğiz.' Ama fişi çekebilmeleri için, müzakerelerin başlatılmasına karar veren 27 ülkenin yeniden bir araya gelip oybirliğiyle karar alması gerekiyor.
Bunu yapmak çok zor. Çünkü AB içinde Türkiye'yi destekleyenlerin sayısı daha fazla."
Sohbette bir başka konu:
Başkanlık sistemine ilişkin tartışmalar.
ABD'de 17 yıl yaşadığına ve devlet çarkının işleyişini yakından gözlediğine dikkat çekerek net konuşuyor: "Türkiye'yi Başkanlık sistemi kurtarır..."
Neden mi?
Egemen Bağış anlatıyor: "17 yıl gerçekten demokratik, erkler ayrımını sağlamış iyi işleyen bir başkanlık sisteminde yaşayınca orada kurumların belirli kurallar çerçevesinde nasıl uzlaşmaya zorlandıklarını şahit oldum.
Türkiye'de bugün erkler birbirinin içine geçmiş durumda. Yasamayürütme- yargı arasında kesin ayrımlar olmadığı için onların birbirlerini kontrol etme dengeleme şansı da yok. Yasama mensubu olarak seçilen milletvekili, Bakan olduğunda yürütme mensubu oluyor aynı partinin mecliste çoğunluğu nedeniyle o arkadaşları onu yeteri kadar denetleyemiyor."
- "Şimdi düşünün, dünyanın en güçlü ülkelerinden birinin devlet başkanı Obama, Türkiye ve Azerbaycan'a bir yıl boyunca bir büyükelçi atayamadı. Niye?
Senatodan onay alamadığı için.
ABD'deki sistem 'tam başkanlık' olarak algılanıyor. Fransa'daki yarı başkanlık. Ama bana sorarsan Fransa'da Sarkozy'nin yetkileri Obama'nın yetkilerinin iki katından daha fazladır. Sarkoyz istediğini onaysız Bakan yapıyor, vali yapıyor, büyükelçi yapıyor. Tekrar görevden alabiliyor, ama gerçek oturmuş bakanlık sistemlerinde şeffaflık hesap verilebilirlik açık net çizgilerle belirlenmiş ve işlemiş.
Adamlar kurdukları sistemle hem özgürlükleri güvence altına almışlar hem de dünyanın en dinamik ekonomisine en güçlü ülkesine sahip olabilmişler."
Türkiye'de sistem nasıl işleyecek?
- "Başkanlık sisteminin işleyebilmesi için bir kere dar bölge seçim sistemlerinin geliştirilmesi gerekir.
Yani her bölgenin tek vekili olması lazım. Şimdi ben İstanbul 2. bölgenin 21 milletvekilinden bir tanesiyim. Evet partim içerisinde bir görevlendirme var ama sonuçta bizim anayasamızda milletvekili seçildiği andan itibaren Türkiye'nin vekilidir.
Oysa benim kendime has bir seçim bölgem olsa o bölgenin öncelikleri benim önceliklerim olur. Seçmen benim önceliklerimi rakiplerimin öncelikleriyle karşılaştırılarak bana oy verir. Ama şu anda oyu insanlar adaydan çok partinin geneline, genel başkanına veriyor."
Peki Başkanlık Sistemi küçük partileri yok mu ediyor?
Sadece iki parti mi kalıyor?
ABD'de durum nasıl? İşte Bağış'ın yanıtı:
- "İki parti diye bir şart yok. Ama halk onu iki partiye indirgiyor.
Bakın ABD'de bir sürü parti var ama seçmen tercihleriyle iki partiye yönlendiriyor. Siyasetçi de siyaset yapabilmek için o iki partinin içerisinde kendine bir yer aramaya çalışıyor. Partilerin içerisinde fraksiyonlar var. İşte şimdi Cumhuriyetçilerin içerisinde çay partisi var. Demokratların içerisinde ultra liberaller var. Ama sonuçta tek bir parti."