Hz. Enes'ten rivayetle Peygamberimize (sav) sorarlar: "Ya Resulullah Ramazan dışında en faziletli oruç hangi oruçtur?" Peygamberimiz (sav) bu soruya şöyle cevap vermiştir: "Ramazan ayının hürmetinden ve sevabından istifade etmek için tutulan Şaban ayı orucudur. Ben de Allah'a amellerimin oruçluyken yükseltilmesini severim".
Hz. Ali, Peygamberimizin (sav) şöyle buyurduğunu rivayet etmiştir: "Şaban ayının 15'inci gündüzünü oruçlu, gecesini ibadetle tamamlayınız. Çünkü Allah Şaban ayının ortasında güneşin batmasıyla dünya semasına tecelli ederek, bağışlanma isteyen yok mu, bağışlayayım. Rızık isteyen yok mu, vereyim. Şifa isteyen yok mu, vereyim" diye buyurmuştur.
Zeyd oğlu Üsame'den rivayetle Peygamberimizin (sav) şöyle buyurduğu nakledilmiştir: "Şaban ayı, Recep ayı ile Ramazan ayı arasında öyle faziletli bir aydır ki ve ne yazık ki insanlar bundan gafildirler".
BERAT KANDİLİ AYETLERİ
Bazı âlim ve müfessirler Duhân sûresinin 3. ayetinin Berat gecesine işaret edildiği kanaatindedirler. Bu takdirde Kur'an'ın tamamının Berat gecesi levh-i mahfûzdan dünya semasına indiği, Kadir gecesinde de âyetlerin peyderpey inmeye başladığı şeklinde bir yorum ortaya çıkmaktadır.
Cenab-ı Hak, rivayete göre Kur'an'ın Levh-i Mahfuz'dan dünyaya indirildiği Berat gecesi için Kur'an-ı Kerim'de şöyle buyuruyor;
"Apaçık Kitaba yemin olsun ki, Biz Kur'an-ı mübarek bir gecede indirdik. Biz, gerçekten uyarıcıyız. O mübarek gecede, her hikmetli iş katımızdan bir emirle ayırt edilir." (Duhan, 44/1-4) Böyle bir geceyi ganimet bilip dua, zikir ve ibadete yönelerek amel defterini zenginleştirmek, Allah'ın kulları için bulunmaz bir fırsattır.
BERAT KANDİLİ'NDE NE OLMUŞTUR?
Berat gecesi, Kur'an-ı Kerim'in Levh-i Mahfûz'dan Dünya semasına toptan indirildiği gecedir. Buna "inzâl" denir. Kadir Gecesi'nde ise Peygamber'e ilk kez ve parça parça indirilmeye başlanmıştır. Buna da "tenzîl" denir.
Hazreti Muhammed'in, Berat Kandili'ne ilişkin şöyle buyurduğu ifade ediliyor:
"Şaban ayının 15'inci gecesini ibadetle geçirin, gündüzünde de oruç tutun. Çünkü Yüce Allah, bu gece dünya semasına rahmetiyle tecelli eder ve 'Yok mu tövbe eden, tövbesini kabul edeyim. Yok mu rızık isteyen, rızık vereyim. Yok mu şifa isteyen, şifa vereyim. Yok mu başka isteği olan ona da istediğini vereyim' buyurur.
Bu gecede Allâh'ın affı ve bağışlamasının çok olacağı müjdelendiğinden, bu geceye "Berat Gecesi" denilmiştir. Berat gecesi hicri aylardan şaban ayının onbeşinci gecesidir. Berat Gecesi İslam alemi için en hayırlı gecelerden biridir. Zira bu gece amel defteri yazılır. Peygamberimiz Hazreti Muhammed Berat Gecesinin önemini şöyle anlatmıştır;
-Bu yıl içinde doğacak her çocuk, bu gece deftere geçirilir.
-Bu yıl içinde öleceklerin isimleri, bu gece özel deftere yazılır.
-Bu gece herkesin rızkı tertip olunur.
-Bu gece herkesin amelleri Allahü Teâlâ'ya arz olunur.
Peygamberimiz, 'Allah Teâlâ Şabanın 15.gecesinde (bu gecede) dünya semasına iner, Ben-i Kelb kabilesinin koyunlarının tüyleri sayısınca insanları bağışlar.' buyurmuştur.
BERAT KANDİLİ İBADETLERİ NELER?
Kur'an-ı Kerim okunmalı, okuyanlar dinlenmeli, uygun mekânlarda Kur'an ziyafetleri verilmeli, Kelamullah'a olan sevgi, saygı ve bağlılık duyguları yenilenmeli, kuvvetlendirilmeli.
Hz. Muhammed' (s.a.s) salât ve selâmlar getirilmeli, kendisinin şefaatini ümit edip, ümmetinden olma şuuru tazelenmeli.
Tefekkürde bulunulmalı, "Ben kimim, nereden geldim, nereye gidiyorum, Allah'ın benden istekleri nelerdir" gibi konular başta olmak üzere hayatî meselelerde derin düşüncelere girmeli.
4 Sahabe, ulema ve evliya türbeleri ziyaret edilmeli, manevî iklimlerinde vesilelikleriyle Hakk'a niyazda bulunulmalı
Küs ve dargın olanlar barıştırılmalı, gönüller alınmalı, kederli yüzler güldürülmeli.
Günahlara samimi olarak tövbe ve istiğfar edilmeli, idrak edilen geceyi son fırsat bilerek nedamette bulunulmalı.
Üzerimizde hakları olanlar aranıp sorulmalı, vefa ve kadirşinaslık ahlâkı yerine getirilmeli.
Yoksul, kimsesiz, öksüz, yetim, hasta, sakat, yaşlı olanlar ziyaret edilip, sevgi, şefkat, hürmet, hediye ve sadakalarla mutlu edilmeli.
Vefat etmiş yakınlarımızın, dostlarımızın ve büyüklerimizin kabirleri ziyaret edilmeli, iman kardeşliğine ait sadakati yerine getirilmeli.
Hayattaki manevî büyüklerimizin, hocalarımızın, anne ve babamızın, dostlarımızın ve diğer yakınlarımızın kandilleri bizzat giderek veya telefon, mesaj yahut e-mail çekerek tebrik edilmeli, duaları istenmeli.
Beş vakit namaz, miraç gecesinde farz kılındı, Allah'a şirk koşmayanların cennete gireceği müjdesi verildi ve Miraç gecesinde "Amenerrasulü" diye başlayan Bakara Suresi'nin son iki ayeti indirildi.
Ayrıca bu gece Allah, Hazreti Muhammed'e insanın yaşama hakkını, şeref ve haysiyetini korumayı, toplumun huzur ve güvenini sağlamayı amaçlayan on iki emir vahyetti.