Abdest, İslam dininde belirli ibadetler öncesinde yapılan bir temizliktir. Farsça kökenli bir kelime olan abdest, "el suyu" anlamına gelir. Arapçada ise "vudû" olarak adlandırılır ve temizlik, parlaklık gibi anlamlara gelir. Abdest almak, yüz, eller, kollar, baş ve ayakları belirli kurallara göre su ile temizlemektir.
Kur'an-ı Kerim'de abdestle ilgili olarak Maide Suresi'nin 6. ayetinde şu ifadeler yer alır:
"Ey iman edenler! Namaza kalktığınızda yüzlerinizi, dirseklere kadar ellerinizi yıkayın, başınızı meshedin ve ayaklarınızı topuklara kadar yıkayın. Eğer su bulamazsanız temiz bir toprakla teyemmüm edin." (Maide 5/6)
Peygamber Efendimiz (s.a.v) de abdestsiz kılınan namazın kabul olmayacağını bildirmiştir. (Buhârî, "Vudû", 2; İbn Mâce, "Tahâret", 47).
Abdest, sadece fiziksel bir temizlik değil, aynı zamanda manevi bir arınma vesilesidir. Gün içinde birçok kez abdest almak, cilt sağlığını korumaya yardımcı olur ve sinir sistemini düzenler. Ayrıca, abdest, bir Müslümanın ibadet öncesi manevi hazırlığını tamamlamasına yardımcı olur.
Popüler inanca göre abdest, sadece namaz kılmak için alınsa da aslında birçok durumda alınması önerilir:
Farz olan durumlar: Namaz kılmak, Kâbe'yi tavaf etmek, Kur'an-ı Kerim'e dokunmak.
Mendup (önerilen) durumlar: Yatmadan önce, ezan okunduğunda, ibadete hazırlık amacıyla abdest almak.
Günlük hayat için: Manevi temizlik sağlamak adına gün içinde abdestli bulunmak tavsiye edilir.
Abdestin geçerli sayılabilmesi için şu dört temel farzın yerine getirilmesi gerekir:
Yüzü yıkamak – Kulak yumuşağından diğer kulağa, alın çizgisinden çene altına kadar olan bölgeyi suyla yıkamak.
Kolları dirseklere kadar yıkamak – Sağ ve sol kolların dirseklerle birlikte yıkanması gerekir.
Başı meshetmek – Elin iç kısmını ıslatarak başın en az dörtte birini mesh etmek.
Ayakları topuklara kadar yıkamak – Sağ ve sol ayaklar parmak uçlarından topuklara kadar iyice yıkanmalıdır.
Abdestin sünnetleri de bulunmaktadır. Bunlar abdestin daha faziletli olmasını sağlar:
Niyet etmek ve besmele çekerek başlamak
Ellerin bileklere kadar üç kez yıkanması
Ağız ve burna su çekmek
Misvak veya diş fırçası kullanmak
Başın tamamını meshetmek
Kulağı ve boynu meshetmek
Abdest uzuvlarını üçer kez yıkamak
Sağ uzuvlardan başlamaya dikkat etmek
