Ukrayna - Rusya savaşının ardından artan petrol fiyatları ile gündeme gelmişti: Türkiye 'tavan fiyat' uygulamasına mı geçecek?

Ukrayna ile Rusya savaşının 27. güne girilirken bölgeden gelen her sıcak haber uluslararası piyasaları ve gıdaya erişimi de sorunlu bir hale getiriyor. Geçtiğimiz günlerde savaş nedeniyle brent petrol tarihi zirveye çıktı. Yaşanan artışlar da ülkemizde akaryakıt fiyatlarının artmasına neden oldu. Akaryakıt fiyatları artarken gündeme gelen 'tavan fiyat' uygulaması da kafaları karıştırdı. A Haber ekranlarında yayınlanan Canan Barlas ile Gündem programına konuk olan Akşam Gazetesi Yazarı Kurtuluş Tayiz 'tavan fiyat' uygulamasına dair merak edilenleri yanıtladı.

Giriş Tarihi 20 Mart 2022, 23:04 Güncelleme 20 Mart 2022, 23:25
Ukrayna - Rusya savaşının ardından artan petrol fiyatları ile gündeme gelmişti: Türkiye ’tavan fiyat’ uygulamasına mı geçecek?

İÇİNDEKİLER

Akşam Gazetesi Yazarı Kurtuluş Tayiz A Haber ekranlarında yayınlanan Canan Barlas ile Gündem programında Türkiye'de petrol fiyatlarına uygulanması olası gözüken "tavan fiyat" uygulamasına ilişkin değerlendirmelerde bulundu.

TAVAN FİYAT UYGULAMASI NEDEN GÜNDEM OLDU?
EPDK üç gün önce kanunun tavan fiyat uygulamasına ilişkin bir açıklama yaptı. Bunun sebebi de akaryakıt fiyatlarında görülen fazla karlar. Bunlara ilişkin bir toplantı yapılıyor.

Bizim gördüğümüz kar oranları biraz fazla bunun üzerinde bir fazlalık var. Ve fiyatlara çekidüzen vermezseniz fiyatlara tavan fiyat uygulaması getiririz deniyor.

YÜZDE 30 GİBİ KARLARDAN BAHSEDİLİYOR
Önümüzdeki günlerde bu gündeme gelebilir. Bu noktada yüzde 30 gibi karlardan bahsediliyor. Eğer böyle bir şey varsa EPDK tavan fiyat uygulaması getirerek biraz daha aşağıya çekebilir.

TAVAN FİYAT UYGULAMASI 2015'TE DE UYGULANDI
Bu toplantıda çok sayıda petrol şirketi uyarılmış. Bu zaten 2015'te uygulanmış. Eğer EPDK çıkıp bunu yapabileceğini söylüyorsa bu güncelliği koruyan bir tedbir biçimidir.

EPDK TOPLANTIYA DAİR DETAYLARI AKTARDI
EPDK'den yapılan açıklamada, EPDK Başkanı Mustafa Yılmaz'ın çağrısı üzerine akaryakıt sektörünün dağıtım ve bayii dernek temsilcileri PET-DER, PÜİS, ADER ve TABGİS yetkililerinin katılımıyla bir toplantı gerçekleştirildiği belirtildi.

TÜPRAŞ ve STAR Rafineri yöneticilerinin de katıldığı toplantıda akaryakıt sektörünün içinde bulunduğu durum ve bir süredir gündeme getirilen marj paylaşımı konusunun değerlendirildiği ifade edilen açıklamada, "Öncelikle bir kez daha vurgulamak isteriz ki akaryakıt fiyatları serbest piyasa koşullarında oluşmaktadır. Bu oluşumda en önemli pay, petrol fiyatları ve Dövizdeki hareketlerdir. Bunun yanı sıra vergiler ve dağıtıcı artı bayi payı ile fiyatlar son şeklini alır. Fiyat oluşumunu sürekli denetleme görevi olan EPDK'nin bu fiyatlara doğrudan bir müdahalesi söz konusu değildir." ifadesine yer verildi.

Açıklamada, buna rağmen dağıtıcı artı bayi marjlarında formülasyona aykırı hareketlerin tespit edilmesi halinde tüketicilerin mağdur edilmesinin engellenmesi için EPDK'nin tavan fiyat uygulama yetkisinin kanunen bulunduğu belirtilerek EPDK internet sitesinden gün ve bayi bazında akaryakıt fiyatlarına ulaşmanın mümkün olduğuna işaret edildi.

Halen akaryakıt fiyatları içerisindeki dağıtıcı ve bayi marjlarının makul bir seviyede olduğu vurgulanan açıklamada, "Bu tutarlar iddia edildiği gibi bayilerin iflasına ve kapanmasına sebep olacak hatta ülkemizi akaryakıt sıkıntısına sokacak düzeyde kesinlikle değildir. İçinden geçtiğimiz süreçte büyük bir kâr beklentisi içine girmek de sektörümüz için gerçekçi bir yaklaşım olarak görülmemelidir." ifadesi kullanıldı.

Açıklamada, EPDK Başkanı Yılmaz'ın bugünkü toplantıda fiyat oluşumlarında bayi ve dağıtıcı oranlarına ilişkin son verileri değerlendirdiği ve petrol fiyatlarındaki düşüşe rağmen satış fiyatlarında makul olmayan kâr artışları tespit etmeleri halinde "tavan fiyat" uygulamasının yeniden gündeme gelebileceğini hatırlattığı aktarıldı.

TÜKETİCİNİN MAĞDUR EDİLDİĞİ DURUMLAR NOT EDİLDİ
Tüketicilere yük oluşturmadan marj paylaşımı sorununu çözebilecek alternatiflerin de toplantıda ele alındığı belirtilen açıklamada, bunlardan en önemlisinin rafineri priminin dağıtıcı ve bayiler arasında basiretli ve iyi niyetli bir anlayışla paylaşılması olduğu kaydedildi.

Açıklamada, toplantıda taşıt tanıma sistemi (TTS) ile yapılan satışlarda bayilerin mağdur edildiği yönündeki değerlendirmelerin de not edildiği aktarılarak şunlar kaydedildi:

"EPDK'nin da bir çalışma yaptığı TTS ile ilgili dağıtıcıların bayilere aşırı yük oluşturacak bir mantıkla hareket etmemesi gerektiği hatırlatılmıştır. Bu arada TTS kapsamındaki tüketicilere, kamu araçlarına hatta ambulanslara bazı bayiler tarafından akaryakıt verilmek istenmediğine dair şikayetler kurumumuza ulaşmıştır. Söz konusu bayilerle ilgili gerekli inceleme başlatılmış olup tüketiciyi mağdur eden bayiler ağır yaptırımla karşılaşacaktır. Toplantıda kredi kartı ile akaryakıt satışları konusu da gündeme gelmiştir. Daha önce de bazı sektör temsilcileri tarafından dillendirilen kredi kartı ile satışlara yüksek, nakit satışlara ise indirimli fiyatlandırma konusu EPDK'nin görev alanında değildir. İlgili kanun gereği de herhangi bir mala 'kredi kartı ile tek çekimlerde ödenen meblağ' ile 'nakit ödenen meblağ' farklı olamaz… Bu konunun 'akaryakıtta nakit ödemeye ucuz fiyat önerisi' gibi lanse edilmesi ise doğru değildir. Zira tüketicilerin büyük bir çoğunluğu akaryakıt ürünlerini kredi kartı ile satın almaktadır. Bu talep kredi kartı ile akaryakıt alan tüketicileri cezalandırmak anlamına gelecektir. Akaryakıt sektörümüzün değerli temsilcileri olan bayilerimizin ve dağıtıcılarımızın sağduyu ile hareket ederek, 'tüketiciye yük olacak herhangi bir beklentinin içine girmeden' marj paylaşımı konusunu kendi aralarında çözmesi mümkündür. Son olarak ifade etmek isteriz ki ne petrol fiyatlarının istikrarsız bir görünüm sergilediği bu günlerde ne de ileride, akaryakıt fiyat oluşumunu etkileyecek tüketici aleyhine herhangi düzenlemeye gidilmesi söz konusu olabilir."